ABD, Çin’e meydan okudu
Güncelleme Tarihi:
ABD, Çin’in cumartesi günü hava savunma sahası ilan ettiği bölgenin üzerinde “uçan kale” olarak bilinen B-52 bombardıman uçakları uçurdu. Çin, hava sahasına izinsiz giren uçakların “acil savunma tedbirleriyle” karşı karşıya kalacağını duyurmuştu ancak ABD savaş uçaklarına karşı şimdiye dek herhangi bir adım atmadı. Pasifik’te sular ısınabilir.
CUMARTESİ günü tüm dünyayı heyecanlandıran İran’la nükleer anlaşmanın gölgesinde kalan, Çin’in o gün ilan ettiği Doğu Çin Denizi’ndeki yeni genişletilmiş hava savunma sahası, Pasifik’te tehlikeli bir tırmanışa neden oldu. Çin ve Japonya arasında 40 yılı aşkın süredir tartışma konusu olan bölgedeki Senkaku Adaları’nın statüsünden kaynaklı anlaşmazlıkta, ABD, müttefiki Japonya’nın yanında olduğu mesajı vermek için, Çin’in sahiplik iddia ettiği bölgede bombardıman uçakları uçurdu. Uçan kale olarak bilinen B-52 uçaklarının bölgedeki uçuşunu, Salı sabahı gazetecilerle bir araya gelen üst düzey bir Pentagon yetkilisi açıkladı. Yetkili, ABD’nin uluslararası hava sahası saydığı bölgede, Pazartesi günü Guam Amerikan Üssü’nden kalkan uçaklarla rutin bir eğitim uçuşu gerçekleştirdiğini belirterek, Washington Yönetimi’nin Çin’in bölgeyi kendi hava sahası sayma kararını tanımadığı mesajını verdi. Bu uçuşun, Çin’in açıkladığı karardan çok önce planlandığını belirten yetkili, bundan sonra da uluslararası hava sahası olarak kabul ettikleri bölgede benzer uçuşlar gerçekleştireceklerini ifade etti. Ve konunun Japonya ile Çin arasındaki bölgeye dair egemenlik anlaşmazlığıyla ilişkili olduğunu söyledi.
WASHINGTON UYARMIŞTI
Çin, Cumartesi açıkladığı karar uyarınca, bu bölgeye giren uçakları tanımlama, izleme ve bu uçaklara karşı muhtemel bir askeri önlem alma hakkı olduğunu duyurmuştu. Ancak aynı bölge Japonya’nın da hak iddia ettiği adaları ilgilendirdiğinden Washington karara sert tepki göstermişti. ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel, Çin’in duyurusundan sonra yaptığı açıklamada, “Bu gelişmeyi, bölgedeki statükoyu değiştirmeye yönelik istikrar bozucu bir çaba olarak görüyoruz. Bu tek taraflı hamle, yanlış anlama ve yanlış hesaplama risklerini artırır. Bu karar, ABD’nin bölgedeki askeri operasyonlarını yürütme şeklini değiştirmez” demişti. Çin’in, B-52’lerin uçuşuna herhangi bir müdahalede bulunmadığı ancak Pekin’in şimdi buna vereceği cevabı belirlemeye çalıştığı öğrenildi.
Japonya ile Çin’in ‘Kardak krizi’
Çin ve Japonya arasında 1971’den beri süren kıtasahanlığı anlaşmazlığı, Doğu Çin Denizi’ndeki Senkaku Adaları’nın statüsünden kaynaklanıyor. Çin’e 330 km, Japonya’ya 410 km, Tayvan’a 170 km mesafadeki, 1996’da Türkiye ile Yunanistan’ı savaşın eşiğine getiren Kardak gibi üzerinde kimsenin yaşamadığı ama ticaret yollarının ortasındaki stratejik adalar üzerinde herkes hak iddia ediyor. 1945’ten 1971’e kadar bölgeyi kendi kontrolünde tutan ama sonra Japonya’ya devreden ABD ise Japonya’yla 1952’de imzaladığı anlaşma gereği Tokyo’yu destekliyor ve Japonya’nın adaları savunmak zorunda kalması durumunda Japonya’nın yanında yer almak zorunda olduğunu vurguluyor.