ABD basınında Irak'a Türk askeri önerisi

Lübnan'a yönelik muhtemel bir uluslararası güç için Türkiye'nin katılımı tartışmaları sürerken ABD'de son olarak Irak'a uluslararası bir gücün yerleştirilmesi ve Türkiye'nin de bu gücün içinde yer alması tartışmaları başladı.

ABD'nin önde gelen köşe yazarlarından Thomas Friedman, New York Times gazetesinde yayınlanan yazısında, "ABD'nin Irak'ta demokrasi ebeliği değil sivil savaş bakıcılığı yaptığının" artık net bir biçimde ortada olduğunu belirtti.

"ABD ARTIK B PLANI'NI DÜŞÜNSÜN"

Son olarak Amerikalı General John Abizaid'in Irak'taki çatışmaların oldukça sert bir konuma geldiği yönünde Senato Komitesi'nde yaptığı konuşmayı hatırlatan Friedman, bu ortamdan en az hasarla çıkabilmek için "B Planı" hakkında düşünülmeye başlanması gerektiği değerlendirmesinde bulundu.

Friedman, geride kalan 3 yılda Bush yönetiminin ciddi yanlış adımlarına rağmen Iraklılara bir geçiş dönemi hükümeti şansı verilmesi gerektiğini, ardından önce bir anayasanın hazırlanması ardından da seçimlerin yapılması son olarak da seçilmiş kabinenin oluşturulması gerektiğine inandığını belirtti. Amerikalı ünlü köşe yazarı, şu anda bunların tamamının yapıldığını ancak durumun sadece daha da kötüleştiğine dikkat çekti.

Yazıda, artık Bush yönetiminin işlerin planlandığı gibi gitmediğini itiraf etmesi ve artık daha fazla canın ortaya atılmaması gerektiği ifade edildi.

İngiltere'nin görevini tamamlayan Bağdat Büyükelçisi de "Irak'ta bir iç savaşın olabileceği" değerlendirmesinde bulunmuştu.

B PLANINDA TÜRKİYE ÖNERİSİ

Bush yönetiminin Irakla ilgili "A Planı'nı" asla açıklamadığını aktaran Friedman, bu yüzden Bush'un herkese bir "B Planı" borçlu olduğunu belirtti. Bunun kolay olmadığı vurgulanan yazıda, Bush yönetimine Türkiye'nin de içinde olduğu bir "B Planı" teklif edildi.

Thomas Friedman tarafından kaleme alınan öneride, Irak'ta Bosna benzeri bir barış konferansı yapılması ve bu konferansta Irak'taki bütün gruplarla komşuların bir araya getirilmesi gerektiği belirtildi.

BOSNA BENZETMESİ

Bosna sorununun uluslararası bir barış gücü ve Bosna'daki savaştan en çok etkilenen ülkeler olan Rusya Avrupa ve ABD'nin katıldığı Dayton Konferansı ile çözüldüğünü belirten Friedman, Irak'taki iç savaşın da ancak bu savaştan en çok etkilenen ülkelerin koalisyonu ile bastırılabileceğini savundu.

Öneride, uluslararası barış gücü koalisyonuna katılması gereken ülkelerin Türkiye, ABD, Rusya, Avrupa, Japonya, Hindistan, Çin, Suudi Arabistan, Mısır, İran, Suriye ve Ürdün olduğu ifade edildi.

Öneride ayrıca, aynen Bosna'da olduğu gibi Irak'ta da çözümün "bir çeşit federalizm" olması ve petrol zenginliğinin de dağılacağı bu bölgeler arasında güvenliğin gerekirse uluslararası güç tarafından sağlanması gerektiği savunuldu.

Bu konuda muhtemel bir konferansta ABD'nin Irak'ı terk etme konusunda kararlığını deklare etmesi gerektiği ifade edilen öneride, böylece Iraklılar'ın, Avrupalılar'ın, diğer Araplar'ın ve Çinliler'in ABD'nin bölgeden ayrılmasının çıkarlarına zarar vereceği düşüncesi ise Irak ile daha çok ilgilenebileceği yorumu yapıldı.

Öneride, böyle bir barış girişimi yapılmaz ya da bu girişim başarısızlıkla sonuçlanırsa Irak'ın daha büyük bir iç savaşa girebileceği ve bunun komşularını da etkileyebileceği değerlendirmesinde bulunuldu.

PETROLÜN VARİLİ 100 DOLAR OLABİLİR

Yazıda, Irak'ta daha geniş bir iç savaş çıkması halinde günlük iki milyon varillik petrol sevkiyatının durabileceği ve bu durumda petrolün varilinin 100 dolara çıkabileceği iddia edildi.

Irak'ta yapılması gerekenin, Tahran'dakinin aksine Şii önderliğinde gerçek bir demokratik hükümet kurulması olduğu savunulan öneride, ikinci en iyi seçeneğin Irak'ı terk etmek olduğu ifade edildi.

"ABD IRAK'TA KALIRSA BU İRAN'A YARAR"

Yazıda İran'ın oldukça hoşuna gidecek olan en kötü ihtimalin ise ABD'nin Irak'ta kalması olduğu iddia edildi. Friedman, böylece İran'ın nükleer tesislerine yönelik muhtemel bir saldırıda Irak'taki Amerikan birliklerinin daha kolay bir hedef olacağı değerlendirmesinde bulundu.

Friedman son olarak Irak'taki savaşın hem ABD'yi içeride böldüğü hem de İran, Irak, Hizbullah ve Suriye arasında koalisyonları kolaylaştırdığı yorumunu yaptı.