AB, Ukrayna ile dayanıklılık testinden geçiyor

RUSYA’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte kendisi açısından rekor hızda ve tarihi içerikte yaptırım kararları alan Avrupa Birliği, Moskova’yı ekonomik gücünü kullanarak frenleme çabası içinde. Alınan önlemlerin Rusya üzerindeki etkisi şimdiden hissedilmesine rağmen savaşın sürdüğü her gün AB açısından da sorun yaratma potansiyeline sahip. Ukrayna’nın işgali ve yarattığı çok boyutlu etki, AB için “dayanıklılık testi” niteliğinde.

UKRAYNA’YA YAKLAŞIM: AB, Volodimir Zelenski yönetime geldiğinden bu yana Ukrayna’yla ilişkileri geliştirip derinleştiren bir yaklaşım içinde. Bu çerçevede hatırı sayılır ekonomik yardım da yapıldı. AB ülkeleri Ukrayna’yı Avrupa ailesinin bir parçası olarak görüyor ve üyelik perspektifi verilmesini destekliyor. AB Komisyonu’nun bu konudaki teknik görüşünü hızlı bir şekilde hazırlaması öngörülse de üye ülkelerin Kiev’in üyelik başvurusuna şimdiden yeşil ışık yakması ve “hızlandırılmış süreç” uygulanması oldukça zor.

MÜLTECİ KRİZİ: AB, 2015’te yaşanandan oldukça farklı bir mülteci kriziyle karşı karşıya. AB ülkelerinin bu krize yanıtı da o dönem özellikle Türkiye üzerinden gelen akına verilen yanıttan oldukça farklı. AB, Ukrayna’dan gelenlere kucak açmış durumda. Geçici koruma mekanizması da devrede. Mülteci sayısı çok hızlı sürede iki milyonun üzerine çıktı. Belli bir aşamadan sonra özellikle Ukrayna’ya yakın ülkelerde sıkıntı yaşanması kaçınılmaz.

SAVUNMA KATKISI: AB, askeri bir güç olmadığından Rus işgali karşısında izlenecek politikanın belirlenmesi neredeyse tamamen NATO’ya bırakılmış durumda. Çoğu aynı zamanda NATO üyesi olan AB ülkeleri, Ukrayna’ya, ihtiyaç duyduğu silahları sağlamanın dışında adım atma niyetinde değil. Silah akışının ne kadar süreceği de sıkça sorulan sorular arasında.

ENERJİ HASSASİYETİ: AB’nin Ukrayna’ya destek verirken dengeleri en çok gözettiği alan enerji oldu. Nedeni, AB’nin Rus enerjisine bağımlılık düzeyinin yüksekliği. Rus gazının ve petrolünün yaptırım kapsamına alınması doğrultusunda çağrılar artsa da acele edilmemesi belirten ülkeler de var.

NE KADAR DAYANACAK: AB’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımların bir bölümü kendisini de ister istemez etkileyecek. Rusya’nın yaptırımlara nasıl dayanacağı ne kadar merak ediliyorsa uygulanan yaptırımların kendisine etkileri karşısında AB’nin Ukrayna konusundaki birliğini ne kadar koruyacağı da bir o kadar merak konusu.

VERSAİLLES’DE AB ZİRVESİ

AB liderleri Paris yakınlarındaki Versailles Şatosu’nda toplandılar. Zirvenin gündemi Ukrayna, Rus enerjisine bağımlılığın düşürülmesi, savunma adımları ve ekonomiydi. Zirveye ev sahipliği yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Avrupa her senaryoya hazır olmalı” dedi. Zirveden Ukrayna konusunda güçlü mesaj çıkarken Macron, önümüzdeki günlerde diplomatik çözüm beklemediğini söyledi.