AB gıda katkı maddesini inceliyor

Bu amaçla Avrupa Parlamentosu (AP) Çevre, Kamu Sağlığı ve Gıda Güvenliği Komitesi dört ana düzenleme hazırlıyor. Düzenlemelerin ilk ikisi Komite’de oylanıp kabul edildi, kalan iki düzenleme içni 8 Mayıs’ta oylama yapılacak. AP'deki oylamaların ise Haziran ya da Temmuz aylarında başlaması bekleniyor.

“TÜKETİCİLERİN YEDİKLERİNİ BİLME HAKLARI VAR”

AP’den yapılan açıklamaya göre Çevre Komitesi’nin kararları yapay tatlandırıcılar, renklendiriciler, koruyucular, oksitlenmeyi önleyiciler, kıvam artırıcılar, jeller, paket gazlarını kapsıyor. Avrupa Parlamentosu Raportörlerinden Asa Westlun (İsveç, AP Halk Partisi Grubu) “Tüketicilerin ne yediklerini bilme hakkı var” dedi.

AP’nin konuyla ilgili açıklamasında katkı maddelerinin gıdaların kalitesini artırma amacı taşıdığı belirtilirken “Gıdalarda kullanılan katkı maddeleri, bazıları eski tarihlere dayanan, bir düzineyi aşkın AB yasası tarafından düzenleniyor. Yasaların basitleştirilmesi, Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı (EFSA)’nın denetimi altında son bilimsel bulguların düzeyine getirilmesi konusunda herkes hemfikir bulunuyor” denildi.

KATKI MADDELERİNE İZİNLERİN “ORTAK KARARLA” VERİLMESİ

Gıda katkı maddelerinde şu anda geçerli kuralları değiştirmeyi amaçlayan dört yeni düzenlemenin ilki katkı maddeleri, enzimler ve lezzet artırıcılar için ortak izin sürecini öngörüyor. Çevre ve Gıda Komitesi katkı maddeleri izin süreciyle ilgili kapsamlı değişiklikler yapılmasını oybirliğiyle kabul etti.

Katkı maddeleri, enzimler ve lezzet artırıcılarda ayrı ayrı izinli ürün listeleri hazırlanacak, kullanım koşulları ve etiketleme kuralları da belirlenecek.

İzin prosedüründeki yeni düzenlemeler, katkı maddeleri konusunda alınmış her karar ve arkasındaki gerçeklerin kamuoyu tarafından bilinmesi ilkesine dayanıyor. Sırlarının açığa çıkmasıyla rekabet açısından zarar görebilecek üreticilere, beş yıl bilimsel veri koruması verilebilecek. Pazara girecek bir katkı maddesi için izin sürecindeki her uygulamada görüşlerin kamuya malolması zorunluluğu çerçevesinde AP'ye, ilgili taraflara ve Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı’na bilgi verilmesi zorunlu olacak, tüm izinler de düzenli olarak gözden geçirilecek.

AB Komisyonu’nun katkı maddesi listelerinin düzenli güncellenmesi işini birçok kurumun birlikte yapmasının hantallığa yolaçacağı itirazları, bunun devamlı bir uzmanlar komitesine danışılarak kısa sürede yapılması önerisi Komite’de reddedildi.

300 KATKI MADDESİ YENİDEN DEĞERLENDİRİLECEK

Komite’de kabul edilen ikinci düzenleme ise izinli katkı maddelerinin uyması gereken koşulları ortaya koydu. Buna göre, “Katkı maddeleri tüketicilerin ya da bundan zarar görebilecek grupların sağlığı için tehlike oluşturmayacak, kullanımı tüketicinin yararına yönelik olarak teknolojik açıdan gerekli bulunacak, tüketiciyi aldatmayacak, çevreye zarar vermeyecek.”

Yapay tatlandırıcılar ve renk vericiler için de özel koşullar getirildi. AP Üyeleri burada da lezzet artırıcılarla ilgili “istenen etkinin baharat ve diğer doğal maddelerle elde edilememesi durumunda kullanımı” gibi ek koşullar getirdi.

Milletvekilleri etiketlerde katkı maddesinin genetik müdahaleyle üretilip üretilmediğinin belirlenmesini de istediler. Katkı maddelerinin işlenmemiş gıdada kullanımının yasaklanması, bebekler ve küçük çocuklar için gıdalarda, yapay tatlandırıcılar ve renklendiricilerin kullanımına izin verilmemesi de isteniyor.

Düzenleme, izin prosedürü çerçevesinde, şu anda piyasada bulunan yaklaşık 300 katkı maddesinin kademeli olarak gözden geçirilmesini de öngörüyor. Gözden geçirme, düzenleme yürürlüğe girdikten bir yıl sonra tasarlanacak. Bu arada şu anda izinli olan katkı maddeleri kullanılabilecek. Ancak güncelleme tamamlandıktan sonra izin verilmeyenler listesinde olan katkı maddesine yasak getirilecek.

AP Çevre ve Gıda Komitesi’nde tartışmaları süren enzimler ve lezzet artırıcılarla düzenlemelerin de 8 Mayıs'ta oylanacağı belirtildi.