AB basını: Rumlar her aşamada şantaj yapar
Güncelleme Tarihi:
Türkiye'nin AB ile fiilen müzakerelere başlanması konusunda Rumlar ile yaşanan çetin pazarlıklar, Avrupa basınında büyük yankı buldu. Müzakerelerin "buruk" başladığı, Ankara'ya "ciddi" bir uyarı yapıldığı, Rumları tanımanın "siyasi bir yükümlülük" haline geldiği yorumları yapılırken, müzakerelerin her aşamasında, Rumların "şantaj" yapacağı, sonbaharda "daha ciddi" bir kriz yaşanacağı da savunuldu.
İşte önde gelen Avrupa basın-yayın organlarının yorumları:
Türkiye-AB müzakerelerinin başlamasına Yunan basını geniş yer verdi. Tüm hafta sonu süren pazarlık sonunda Kıbrıs Rum kesiminin vetosunu geri çektiğini ve AB'nin Türkiye ile müzakerelere başlaması için “yeşil ışık” yaktığını belirten gazeteler, Atina'nın arabuluculuğunun uzlaşmayı getirdiğini yazdı.
Varılan uzlaşmanın Türkiye'nin gümrük birliği ek protokolü çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmesi gereğini vurguladığını belirten Yunan basını, açılan müzakere başlığının Rum kesiminin istediği gibi “geçici” olarak nitelendiğini de savundu.
Türkiye'nin Rum kesimine karşı “yükümlülüklerini” yerine getirmemesi halinde müzakere sürecinin dondurulacağının net bir biçimde ifade edildiğini savunan gazeteler, dün varılan uzlaşmanın Atina ve Lefkoşa'yı (Rum) tatmin eder nitelikte olduğu değerlendirmesini yaptı. AB dönem başkanı Avusturya'nın “Ankara'nın Kıbrıs'a (Rum) karşı yükümlülüklerini dikkate almadan” verdiği karar yüzünden Rum kesiminin veto tehdidini kullanmaya mecbur kaldığını savunan gazeteler, Rum lideri Tasos Papadopulos'un bu tavrıyla hem Avrupalıları sorumlu davranmak, hem de Ankara'yı uzlaşmak zorunda bıraktığını, Atina'ya ise bundan sonra izleyeceği taktik için mesaj yolladığı yorumunda bulundu.
Rum basını ise olayı şöyle değerlendirdi:
Politis gazetesi, 'Geri adım attık, ancak 'kazançlı' çıktık'' başlığıyla verdiği haberde, veto tehditlerinin yeniden ''kınında kaldığını'' belirtti ve ''bilim ve araştırma başlığı 'geçici' olarak kapandı. Ancak yeniden müzakere edilmesi için 25'lerin oy birliği gerekir. Dolayısıyla Türkiye istediğini aldı. Tabii 'Kıbrıs' da eli boş dönmedi. Çünkü 25'ler 21 eylül açıklamasını gündeme getirdi ve Türkiye'ye en yakın zamanda 'Kıbrıs'ı tanıma ve tüm ülkelerle ilişkilerini normalleştirmesi yükümlülüğü hatırlatıldı.''
Simerini gazetesi, Ekim perspektifli uzlaşma'' başlığıyla manşetten verdiği haberde, ''Türkiye'nin ilk müzakere başlığını açmayı başardığı, ancak Rum tarafının da Ankara'nın Brüksel'de ekim ayında yapılacak toplantının şekillenmesini sağladığı'' yorumunu yaptı.
Gazete, dünkü sert pazarlıklarda Rum yönetiminin ''uzlaşma hedefiyle kazanç elde ettiğini'' yazdı.
''Yenisine (yeni çatışmaya) kadar ateşkes. Son anda uzlaşma 'Kıbrıs' vetosunu rafa kaldırdı'' başlığını atan Filelefheros gazetesi, Türkiye'nin özlü müzakerelerinin yolunun açıldığını, Rum tarafının ise dünkü toplantıda üç kazancı, iki de önemli kaybı olduğunu yazdı. Gazete, ''(Kıbrıs) Rum tarafının 21 eylül deklarasyonuna atıfta bulunulmasıyla Türkiye'nin 35 başlığına takoz koymayı başardığını'' savundu.
Gazetenin haberinde, Rum tarafının aralık 2004 ve ekim 2005'teki toplantıların ardından üçüncü kez veto tehdidinin havada kalması, ''itibar ve ciddiyet düzeyinin darbe alması'' olarak yorumlandı.
Alithia gazetesi, manşet haberinde dünkü pazarlıklarda Türkiye'nin istediğini elde ettiğini, Rum tarafının ise ''Kıbrıs Cumhuriyeti''ni gülünç duruma düşüren bir uzlaşma elde ettiğini yazdı.
Fransız Le Monde gazetesi, Türkiye ile fiili müzakelerin ancak gece yarısı öncesi başlayabildiğine dikkat çekerken Türkiye'ye Kıbrıs konusunda "ciddi bir uyarı" yapıldığını yazdı. Gazete, AB tarafından dile getirilen taleplerin Türkiye ile müzakerelerin zorluğunu teyit ettiğini de kaydetti.
Fransız gazetesi Le Figaro, Türkiye konusundaki anlaşmanın ancak AB dışişleri bakanlarının Rum mevkidaşı üzerinde "baskı" yapmalarından sonra sağlandığına dikkat çekti. "Kıbrıs'ı (Rum Kesimi) tanımak katılım için resmi bir kriter olmazsa da siyasi bir yükümlülük haline geldi" yorumunu yapan gazete, "Türkiye ile müzakerelerin her aşaması, Lefkoşa'nın (Rumların) şantajının hedefi olacak" ifadesini kullandı.
Müzakerelerin çöküşün eşiğinden kurtarıldığını belirten İngiliz The Independent gazetesi haberinde diplomatların sadece bir kaç ay nefes alma olanağının sağlandığını, sonbaharda "daha ciddi" bir kriz yaşanacağı uyarısı yaptıklarını kaydetti. Gazete, "Dün Ankara'ya yükümülüklerini yerine getirmesi gerektiği yönünde net bir anımsatma yapıldı" diye yazdı.
Ekonomi gazetesi Financial Times, diplomatların Türkiye'nin "yeni tavizler" vermemesi halinde müzakelerin birkaç ay içinde çökmesi beklenebileceğini söylediklerine dikkat çekti. Gazete, bazı yetkililerinin "dünkü sonucun Kıbrıs'ın (Rumların) elini güçlendireceğini" uyarısı yaptıklarını kaydetti.
İngiliz yayın kurumu BBC, Lüksemburg'da yaşanan gelişmeler için, "Müzakereler buruk başladı" dedi. Müzakerelerin en kolay başlık olduğu için Bilim ve Araştırma faslında başladığını kaydeden BBC, "Kıbrıs engeli dün aşılmış olmasına karşın, sorunun sonbaharda daha da derinleşmesi ihtimali var" yorumunu yaptı.
The Guardian, AB'nin pozisyon belgesinde kullandığı "sert dili"yle, Ankara'yı limanları açmaması ve Rumları tanımaması halinde başının derde gireceği yönünde uyarmayı amaçladığını yazdı. Gazete, İngiltere'nin gelişmelerden rahatsızlık duyduğunu da belirtti.
Almanya'nın önde gelen gazetelerinden Frankfurter Allgemeine Zeitung, AB'yi sert dille eleştirerek Rumların "yalnız" bırakıldığını öne sürdü. AB'nin Rumların tanınmasında israr etmediği için dayanışma göstermediğini, saygınlığını kaybettiğini yazan gazete, AB'nin Rumlara yönelik baskılarını artırdığını da iddia etti.
Alman gazetesi Berliner Zeitung, Türkiye ile fiili müzakerelerin başlamasında patlak veren sorundan, Annan Planı'nı reddeden Rumların sorumlu olduğunu düşünüyor. Kıbrıslı Türklere övgüler yağdıran gazete, Kıbrıslı Türklerin ilerleme yolunda somut adımlara atarken Rumların engeller yarattığını yazdı.
AB Dönem Başkanı Avusturya'nın büyük gazetelerinden Die Presse göre, AB'nin Kıbrıs sorununu bahane göstererek Türkiye'yi AB yolundan uzaklaştırmayı amaçladığına inanıyor. Gazete, AB'nin tutumunun Kıbrıs sorununun çözümüne katkıda bulunmadığını da savunuyor.
Belçika'da yayımlanan Le Soir gazetesi, dün Lüksemburg'da dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleşen AB Konseyi ve Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantılarına ilişkin haberinde, “Kıbrıslı Rumların tek başlarına AB trenini frenlediklerini”, Konsey'de sorun çıkardıklarını yazdı.
Rum tarafının, “Kıbrıs Cumhuriyeti”nin Türkiye tarafından tanınması, havaalanı ve limanların Rumlara açılması taleplerini hatırlatan gazete, üzerinde uzlaşma sağlanan metinde Ankara'dan bunların talep edilmediğini, Rumların boyun eğdiklerini belirtti. “Müzakerelerin resmen başlamasının, AB'ye doğru Türk yürüyüşünü somutlaştırdığını” yazan gazete, Lüksemburg'da Ankara'ya reformlar ve yükümlülükler konusunda açık mesajlar verildiğini de ifade etti.
Muhafazakar La Libre Belgique gazetesi, “Türkler hareket noktasında” başlıklı haberinde, Rumlardan kaynaklanan krizin fazla uzun sürmediğini, ancak bu krizin, Türkiye'yi gelecek yıllarda nelerin beklediğini gösterdiğini yazdı.
Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinin “salyangoz hızıyla” ilerlediğini, bu ritimde devam edilmesi halinde katılımın, teorik olarak 26 yıl sonra gerçekleşebileceğini yazan gazete, AB Komisyonu'nun, Türkiye'nin 10 yıl içinde AB'ye üye olabileceğini savunduğunu belirtti. La Libre Belgique, Kıbrıslı Rumların adada barış ve birleşme planını reddettikten sonra AB'ye girdiklerini ve veto hakkı elde ettiklerini, Papadopulos hükümetinin son seçimlerden güç kazanarak çıktığını, Rumların Türkiye tarafından tanınmak istediklerini, ancak Ankara'nın bunu reddettiğini, Türkiye'nin Kıbrıs Rum kesimini tanıması halinde Ankara'nın, Kıbrıs sorununa çözüm arayışlarına eşit koşullarda katılım şansı kalmayacağını ifade etti.
İspanya'nın büyük gazetelerinden El Mundo'da yayınlanan haberde müzakereler başlamakla birlikte Türkiye'nin tüm sürecin Kıbrıs ile yükümlülüklerini yerine getirmesine bağlı olduğu uyarısını aldığı belirtildi.
Amerikan The Washington Post gazetesi, AB dışişleri bakanlarının Kıbrıs’la, Türkiye’nin detaylı müzakerelerde ilk adımı atmasını sağlayacak bir formül üzerinde anlaştığını yazdı. Kıbrıs’ın ısrarının Demokles’in kılıcı gibi Türkiye’nin başı üzerinde olacağı yazılan haberde, Türkiye’nin Kıbrıs Rum yönetimini Gümrük Birliği’ne dahil etmemesi halinde, müzakerelerin genelinin etkileneceği belirtildi.
International Herald Tribune gazetesi, "AB dışişleri bakanlarının Kıbrıs’ın, Ankara’nın bölünmüş adaya karşı olan ilişkileri konusundaki direncini aşmasından sonra, Avrupa Birliği pazartesi günü üyelik müzakerelerinin ilk faslının tamamlanmasına karar verdi" ifadelerine yer verdi.