9 bin 700 km’de şehitlik
Güncelleme Tarihi:
Birinci Dünya Savaşı’nda başta Sarıkamış harekâtına katılanlar olmak üzere esir alınıp Rusya’da yaşamını yitiren askerler anısına yapılan şehitlik, restore edildikten sonra yeniden açıldı.
Üzerinden 100 yıl geçmesine rağmen, Birinci Dünya Savaşı’nın Türkiye ve diğer ülkelere açtığı yaralar, Rusya’nın Pasifik kıyılarında restore edilen şehitlik açılışıyla tazelendi. Türkiye’ye yaklaşık 9 bin 700 km uzaklıktaki Vladivostok şehri yakınlarında Şkotovo kasabasında bulunan şehitlik, Rusya Federasyonu Uluslararası Askeri Anıtlar Birliği ile Türkiye’nin katkılarıyla restore edilerek hizmete girdi. Granitten Obelisk taş biçimindeki şehitlik anıtı üzerinde Rusça, Türkçe ve Macarca “Burada Birinci Dünya Savaşı’nda hayatını kaybeden Türk, Avusturyalı, Macar ve Alman savaş esirleri yatmaktadır” yazısı yer alıyor.
KALPLERİMİZE YAKIN
Anıtın açılışına yerel Rus yetkililerle Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Ümit Yardım katıldı. Törende konuşma yapan Büyükelçi Yardım, “Belki çok uzun yıllar ayrı düştük, ancak buradaki insanlarımızın hatırasını hiçbir zaman unutmadık. Biz onları görmesek, anlayamasak da bu aziz insanlarımız bizim için diridir. Rusya’nın uzak doğusundaki bu yer kalplerimize en yakın bir yer oldu. Rus dostlarımız iki ülke arasında bir dostluk köprüsü kurdular. Siz sevgili Rus ev sahiplerimiz, bizleri atalarımızla buluşturdunuz. İki ülke dostluğunun da en güzel örneklerinden birini verdiniz. Asil bir davranış sergilediniz. Sizlerin bu yakınlığınızı da unutmayacağız” dedi. Rusya ile Türkiye arasında çalışmalarını sürdüren kültür ve tarih mirası grubunun her iki ülkede benzer anıtların yeniden topluma kazandırılması için çalışmalarını sürdüreceği de kaydedildi.
ESİR DÜŞMÜŞLERDİ
Birinci Dünya Savaşı esnasında Rusya’nın elindeki resmi verilere göre 65 bin Türk askeri Rusya tarafından esir alındı. Esir askerlerin bir bölümü sıradan köylü oldukları tespit edildikten sonra savaş sonrası Türkiye’ye iade edildi. Ancak kimi verilere göre 582, başka kaynaklara göre 15 bin kişi Rusya’da hayatlarının sonuna kadar kaldı. Rusya’nın geri göndermediği esir düşen askerlerimizin yüzde 20 gibi bölümü Kafkaslar bölgesinde, yüzde 12’si Sibirya’nın İrkutsk şehri çevresinde, yüzde 7’lik bölümü Moskova bölgesi, yüzde 2’si Sibirya’daki Amur Irmağı bölgesinde ve bir kısmı da Pasifik kıyısındaki Vladivostok şehri bölgesine gönderildi. Rusya’da ölen Türk esir askerler, dini vecibelere uygun şehitliklerde toprağa verildi.