8 soruda 5G krizi
Güncelleme Tarihi:
ABD’de internet kullanıcıları, iki ertelemenin ardından geçen çarşamba 5G’yi kullanmaya başladı. İki federal kurum arasında on milyarlarca dolarlık kavgaya neden olan süper hızlı internete dair merak edilenler ve Türkiye’deki durumu derledik.
İşte 5G hakkında merak edilenler:
1- 5G KULLANIMDA MI
ABD’li operatörler ilki aralıkta, ikincisi ocak ayı başında olmak üzere iki ötelemenin ardından kullanıcılarına 5G hizmeti sunmaya başladı. Ancak güvenlik endişelerinden ötürü havalimanlarının 3.5 km çevresi en az altı süreyle kapsam dışı kaldı.
2- UÇAKLAR ETKİLENDİ Mİ
Hem evet, hem hayır. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), geçişin ilk gününde riskten kaçınmak için bazı uçaklarda altimetre (yükseklik ölçer) kullanımını yasakladı. Tedbir üzerine Lufthansa ve Emirates gibi şirketler ABD uçuşlarını iptal etti. İlk günkü kargaşanın ardından FAA uyarıyı kaldırdı, seferler normale döndü.
3- ENDİŞE KAYNAĞI NE
5G hizmeti, “C bandı” olarak da adlandırılan, uçakların irtifa ölçmekte kullandıkları altimetrelere çok yakın frekans aralığında çalışıyor. Cihazın 5G’den etkilenerek hatalı veri üretmesinden endişe ediliyor. Özellikle kışın olumsuz hava koşullarında güvenli iniş imkânı sağlayan cihazın yokluğunda yüzlerce uçuş iptali yaşanacağı hesaplanıyor.
4- BAŞTAN BİLİNMİYOR MUYDU
Sorun Federal İletişim Komisyonu (FCC) ve FAA arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklanıyor. Havacılık güvenliğine dair endişeler ilk kez Mart 2020’de dile getirildi, oluşturulan çalışma grubu aynı yıl sonuçsuz dağıldı. Eski Başkan Donald Trump yönetimi de FAA’yı görmezden geldi ve ihale sürecini ilerletti.
5- İHALE NE KADAR BÜYÜKTÜ
Bugün krizine neden olan frekanslar Şubat 2021’de FCC tarafından telefon operatörlerine toplam 81 milyar dolara (yaklaşık 1 trilyon TL) satıldı.
6- BAŞKA ÜLKELERDE NE YAŞANDI
5G yaygın şekilde olmasa da yaklaşık 30 ülkede kullanılıyor. Ancak sorun ABD’ye özel. Diğer ülkelerde 5G, uçak sistemlerinden uzak bir frekans aralığında çalışıyor ve güç seviyeleri farklı.
7- TÜRKİYE’DE DURUM NE
5G testlerine 2020’de başlandı, frekans ihalesinin yıl içinde yapılması hedefleniyor ancak bazı engeller var. Hürriyet’e bilgi veren sektör kaynaklarına göre; 4.5G gelirlerinin henüz yatırımı karşılamadığını düşünen iki operatör, 2025’ten önce 5G’ye geçmenin fizibil olmadığı görüşünde.
8- SORUN NASIL AŞILACAK
Kesin çözüm 5G engelini aşacak yeni altimetreler geliştirmekte. FAA bir dizi adım attı ancak sektörün yıllara ihtiyacı var.