27 yıllık soruna tarihi imza

PRESPA gölünün Yunan kıyısındaki Psarades (Balıkçılar) köyünde kurulan çadırda imzalanan anlaşma için düzenlenen ve BM ve AB temsilcilerinin de hazır bulunduğu törende konuşan Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, “Tarihle olan buluşmamıza geldik. Balkan halkları şovenizm denen zehirden, kuru hamasetten büyük acılar çektiler. Balkan müziğinde ağıtlar ve sevinç şarkıları vardır. Bugün her iki ülkede, asırlarca söylenecek bir sevinç şarkısını yazmaya başlıyoruz” dedi.

Makedonya Başbakanı Zoran Zaev de, “Her iki halkın da çıkarına olan bu anlaşma sayesinde artık dağları aşabiliriz. Yunanistan ile artık ortak ve müttefik olacağız” diye konuştu. İmza töreninden sonra davetliler Prespa gölünün Makedonya’daki kıyısına geçerek Başbakan Zaev’in, Otesevo kasabasında verdiği yemeğe katıldılar. Anlaşmanın imzalanması, 25 yıldır Üsküp ile Atina arasındaki anlaşmazlığın çözümü için çalışan BM Genel Sekreteri’nin Özel Temsilcisi Matthew Nimetz’in (79) doğum gününe denk düştü. Davetliler Nimetz’e, “İyi ki doğdun” şarkısını söylediler.

BM himayesinde 6 ay süren müzakerelerden sonra ve ABD ile Almanya’nın da yoğun baskıları sayesinde sağlanan anlaşma ana hatları ile Makedonya Cumhuriyeti’nin ismini “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirmesini, Yunanistan’ın ise bu ülkenin AB üyelik müzakereleri ve NATO üyeliği için yıllardır sürdürdüğü vetolarını kademeli olarak kaldırmasını öngörüyor.

Prespa gölünde anlaşma imzalanırken, 30 kilometre mesafedeki Pisoderi kasabasında toplanan binlerce kişi “Makedonya Yunandır”, “Hainler” ve “Ordu nerede” sloganları attı. Göstericiler, polis barikatını aşmaya çalıştı. Polis göstericileri göz yaşartıcı bombalar ile püskürttü. Yaklaşık 3 saat süren olaylarda 8 kişi yaralandı.

REFERANDUM PLANI

Ülkesinde bu anlaşma yüzünden başta Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov olmak üzere yoğun tepkilerle karşı karşıya bulunan Başbakan Zaev, sonbaharda referanduma gitmeyi planlıyor.

Yunan Başbakanı Çipras ise anlaşma için verdiği ilk sınavdan başarı ile geçti. Yunan parlamentosu ana muhalefetteki merkez sağcı Yeni Demokrasi partisinin anlaşmanın imzalanmasını önlemek amacıyla parlamentoya verdiği gensoru önergesi 127’ye karşı 153 oyla reddedildi. Oylama yapılırken parlamento dışında toplanan yaklaşık 4 bin kişi “Makedonya Yunandır” ve “Vatan hainleri” sloganları attı. Göstericiler parlamento binasına girmek istediler. Polis göz yaşartıcı bomba kullanarak göstericiler püskürttü. Ayrıca, Yunanistan’da yapılan bir kamuoyu araştırması da, anlaşmaya karşı çıkanlarının yaklaşık yüzde 70 oranında olduklarını gösterdi.