13 yıl sonra ilk kez: Türkiye, Arap Devletleri Ligi'ne davet edildi

Arap Devletleri Ligi (AL) 162. Olağan Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı, yarın Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenecek. Mart ve Eylül aylarında olmak üzere düzenli olarak yılda 2 kez Kahire'de yapılan konsey toplantılarının yarın gerçekleştirilecek olan toplantısına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da davet edildi.

Toplantıda Türkiye'yi Bakan Fidan temsil edecek. Bakan Fidan, toplantının açılış oturumunda gerçekleştireceği hitabında Türkiye-AL ilişkilerinin yanı sıra başta Gazze olmak üzere bölgesel konulara değinecek.

Bakan Fidan'ın Arap Ligi Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına davet edilmesi de üye ülkelerle gelişen ikili ilişkilerin yanı sıra ülkemizin bölgedeki rolüne duyulan ilginin yansımasıdır. Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde ve talimatlarıyla, Hakan Fidan'ın MİT Başkanlığında Körfez ülkeleriyle kapalı kapılar ardında yürüttüğü normalleşme süreçlerinin geldiği bir aşamanın sonucu olarak 2011'den sonra ilk kez Arap Devletleri Ligi (AL) 162. Olağan Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısına davet edildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla başlatılan normalleşme süreçlerini (Mısır, BAE, Suudi Arabistan) Hakan Fidan yürütmüştü.

TÜRKİYE'NİN GÜÇLÜ DIŞ POLİTİKASI

Türkiye güçlü, etkin ve kararlı dış politikasıyla son yıllarda yakın coğrafyasında ve daha geniş bölgede istikrar, barış ve refahın tesisi çabalarına giderek artan şekilde aktif ve somut katkı salıyor. Arap Ligi'nin gündeminde bulunan Filistin başta olmak üzere birçok başlık Türkiye'nin dış politika gündeminde öncelikli konular arasında yer alıyor. Türkiye'nin Arap ülkeleriyle son yıllarda gelişen ve çeşitlenen ilişkileri, hem bölgedeki mevcut sorunlara çözüm arayışları hem de karşılıklı yarar temelinde geleceğe yönelik somut işbirlikleri bağlamında yeni fırsatlar sunuyor. Bu çerçevede, Arap Ligi'yle kurumsal ilişkilerin geliştirilmesi ve eşgüdümün artırılması gündemde yer alıyor.

SON DÖNEM TEMASLAR

AL Dışişleri Bakanları Konseyi (DBK) toplantılarında, 2018 yılından başlayarak Türkiye'nin Arap ülkelerinin içişlerine karıştığı iddiasıyla bazı kararlar kabul edilmiş, ancak farklı seviyelerde gerçekleştirilen girişimler ve zaman içinde Mısır başta olmak üzere Arap ülkeleriyle gelişen ilişkiler neticesinde kararlarda kullanılan dilin giderek yumuşatıldığı görüldü. Bu süre zarfında AL ile gelişen temas ve ilişkiler kapsamında Bakan Fidan'ın 13-14 Ekim 2023 tarihlerinde Kahire'ye gerçekleştirdiği ziyarette AL Genel Sekreteri (ALGS) Ahmed Aboul Gheit'le görüşmüştü. Daha sonra Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Yıldız ile AL Genel Sekreter Yardımcısı (ALGSY) Büyükelçi Hossam Zaki başkanlıklarında 28 Şubat 2024 tarihinde Ankara'da siyasi istişareler gerçekleştirilmiş, Hossam Zaki bilahare Antalya Diplomasi Forumu'na katılmıştı.

Türkiye'nin girişimlerinin bir sonucu olarak 16 Mayıs 2024 tarihinde Bahreyn'de düzenlenen 33. AL Zirvesi'nde “Türkiye'nin Arap Devletlerinin İçişlerine Müdahalesi Hakkında Arap Bakanlar Komitesi” lağvedilmiş, “Türkiye'nin Arap Ülkelerinin İçişlerine Müdahaleleri" kararı gündeme getirilmemiş ve Zirve Bildirisinde ülkemiz aleyhinde bir hususa yer verilmemişti. Bakan Fidan'ın 4-5 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirdiği Mısır ziyareti sırasında 4 Ağustos'ta ALGS Aboul Gheit ile yeniden bir araya gelmiş, ayrıca 7 Ağustos'ta Ankara'da mukim AL üyesi ülkelerin Büyükelçilerine bir çalışma yemeği düzenlenmişti.

TÜRKİYE- AL İLİŞKİLERİ

Türkiye- Arap Ligi ilişkileri 2003'ten itibaren gelişmeye başlarken 2004 yılında “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Arap Ligi Genel Sekreterliği Arasında Mutabakat Muhtırası” imzalanmıştı. AL ile ilişkiler çerçevesi, 2007 yılında “Türk-Arap İşbirliği Forumu (TAF) Çerçeve Anlaşması”yla tespit edildi. 2010'da Ankara'da Arap Devletler Ligi Temsilciliği, Büyükelçi düzeyinde bir diplomatın başkanlığında faaliyete geçerken Arap Ligi ile koordinasyon Kahire Büyükelçiliğinin görev alanında yer almaktadır.

ARAP LİGİ DIŞİŞLERİ BAKANLAR KONSEYİ TOPLANTISINA KATILIM

Dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, ALGS Amre Moussa'nın daveti üzerine AL DBK'nın 3-4 Mart 2007 tarihlerinde Kahire'de gerçekleştirilen toplantısına katılarak açılış oturumunda konuşma yapmıştı. Daha sonra ise dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 3 Mart 2010 tarihinde Kahire'de gerçekleştirilen 133. Olağan DBK toplantısına katılarak Konseye hitaben konuşma yapmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Başbakanlığı döneminde 13 Eylül 2011 tarihinde Kahire'de gerçekleştirilen AL DBK toplantısı açılış oturumunda hitapta bulunmuştu.