133 yıllık bir gizem! Titanic'ten önce o vardı | Çağının 'en güvenli' gemisi nasıl bir anda gölün soğuk ve karanlık sularına gömüldü?

Takvimler 1892 yılını gösterirken, dünyadaki en büyük tatlı su gölü olan Superior Gölü çok şiddetli bir fırtınayla çalkalanıyordu.

"Yaldızlı Çağ" olarak bilinen dönemin en ihtişamlı gemilerinden biri olan Western Reserve, fırtınanın ortasında kalmıştı.

Western Reserve'de o sırada milyoner armatör Peter G. Minch ve ailesinin de dahil olduğu 27 kişi bulunuyordu.

Bir anda ne olduysa oldu, çelikten yapılmış bir dev gibi bir buharlı gemi olan Western Reserve, en ufak bir iz bırakmadan ortadan kayboldu. Kazadan gemideki 27 kişiden sadece biri kurtulabildi.

Daily Mail'in aktardığına göre, Western Reserve'ün gizemi nihayet aydınlandı. Büyük Göller Gemi Batıkları Tarih Topluluğu'ndan (GLSHS) araştırmacılar, geçtiğimiz günlerde yaptıkları açıklamada, geminin nasıl battığını ve batığın yerini tespit ettiklerini duyurdu.

"EN GÜVENLİ GEMİ" DENİYORDU

Bir mühendislik harikası olarak görülen Western Reserve, Amerikan sanayiinin gücünün bir sembolü olmanın yanı sıra ABD'nin Büyük Göller'i için özel üretilmiş tamamı çelikten oluşan buharlı gemilerin de ilkiydi.

90 metre uzunluğundaki buharlı kapalı su gemisi, kargo rekorlarını kıracak şekilde inşa edilmiş ve dönemin en güvenli gemilerden biri olarak lanse edilmişti.

Aslına bakılırsa Western Reserve bir gemiden çok daha fazlasıydı. Çelik ve buhardan oluşan yüzen bir saray olan Western Reserve, Yaldızlı Çağ'ın sonsuz umudunun vücuda gelmiş hali gözüyle bakılıyordu.

Geminin sahibi aynı zamanda da kaptan olan Peter G Minch'ti. Bir ticaret devi olan Minch, gemicilik imparatorluğu sayesinde büyük bir ün kazanmıştı.

AİLECE GÜZEL BİR TATİL YAPACAKLARDI

Gemisine çok güvenen Minch, Ağustos 1892'de eşi, iki küçük çocuğu, baldızı ve yeğeniyle birlikte bir seyahate çıktı. Amaçları Huron Gölü üzerinden Minnesota'ya doğru uzanmak, yazın sonunu lüks ve keyifli bir geziyle değerlendirmekti.

Ancak bu harika aile tatilinin çok kısa süre içinde Büyük Göller tarihinin en tüyler ürpertici felaketlerinden birine dönüşeceğini onlar da bilmiyordu.

30 Ağustos 1892 günü güneş batarken, Superior Gölü de karanlık yüzünü gösterdi.

Whitefish Körfezi'ne demir atıp fırtınayı atlatmaya çalışan Minch ve yolcular, daha sakin bir hava umuduyla bir daha yola çıktı.

Akşam 9 sularında Western Reserve ani bir rüzgârın etkisine girdi. Dev gibi dalgaların çarptığı geminin çelik gövdesi parçalanmaya başladı. Western Reserve çok güçlüydü belki ama dev fırtınayla boy ölçüşebilecek kadar güçlü değildi.

FELAKETTEN SADECE TEK BİR KİŞİ KURTULDU

Birkaç dakika içinde Western Reserve'ün sonu geldi. Gemi o esnada kıyıdan 60 mil kadar açıktaydı.

Gemideki yolcular ve mürettebat, iki cankurtaran filikasına sığınıp kurulmaya çalıştı. Ancak işlerin daha da kötüleşeceğinden haberleri yoktu.

Filikalardan biri daha gemiden ayrılır ayrılmaz içindekilerle birlikte alabora oldu. Minch'i, aile üyelerini ve mürettebattan birkaç kişiyi taşıyan ikinci filika ise karanlıkta amaçsızca sürükleniyor, dev gibi dalgalara ve dondurucu rüzgârlara direnmeye çalışıyordu.

Oldukça yakında bir başka gemi olduğunu fark eden kazazedeler, umutlarını yitirmemişlerdi. Yarım saat boyunca bağırıp o gemidekilere kendilerini duyurmaya çalıştılar ancak rüzgâr ve fırtına seslerini bastırıyordu. Ellerinde işaret fişeği gibi bir araç da olmadığından karanlığın içinde görülmez, duyulmaz halde yapayalnız kalmışlardı.

Suda geçirdikleri 10 saatin ardından Superior Gölü'nün kıyıları uzaktan hayal meyal görünmeye başlamıştı. Ancak tam umutların tazelendiği anda gelen dev bir dalga filikayı altüst etti. Minch'in ailesi ve diğerleri buz gibi sulara gömüldü.

Sadece bir kişi, geminin Michiganlı dümencisi Harry W. Stewart sağ kurtuldu.

GİZEM NİHAYET AYDINLANDI

Bir asrı aşkın zaman boyunca Western Reserve'ün nerede battığı ve çelik omurgasının halen gölün derinliklerine yatıp yatmadığı soruları batık avcılarının ve tarihilerin kafalarını kurcaladı. Ancak modern kâşiflerin inadı ve çağımızın teknolojisi sayesinde, bu gizem nihayet aydınlatıldı.

GLSHS Denizcilik Operasyonları Direktörü Darryl Ertel ve kardeşi Dan'in iki yıl süren araştırmaları 2024 yazı sonlarında meyvesini verdi. Ertel kardeşler, David Boyd isimli gemilerinde bulunan yan tarama teknolojisi sayesinde gölün tabanında sıra dışı bir gölge tespit etti.

Sun Herald'a konuşan Darryl Ertel, "Her iki yanda yarım millik alanı tararken iskele tarafında (sol) bir görüntü yakaladık. Çok küçüktü ve epey uzaktaydı. Ama gölgeyi ölçtüğümde 12 metre uzunluğunda olduğunu gördüm. O nedenle gölgenin üzerine doğru gittik ve kargo ambarlarının kapakların gördük. Sanki gemi ortadan ikiye katlanmış gibiydi. Parçaların her birinin 45 metre olduğunu görünce hedefi 12'den vurduğumuzu anladık. Western Reserve'ü bulduğumuzu biliyorduk" diye konuştu.

"BÜYÜK GÖLLER'İN NE KADAR TEHLİKELİ OLABİLECEĞİNİ GÖSTERDİ"

Ertel'ın tahminleri kısa süre içinde teyit edildi. Uzaktan kumandalı araçları suya indiren araştırmacılar, bir zamanlar herkesin hayranlıkla baktığı geminin kalıntılarını Whitefish Burnu'nun 60 mil kuzeybatısında suyun 180 metre altında bulmayı başardı.

Ertel, "90 metrelik Western Reserve'ün sahilden bu kadar uzakta bir fırtınaya nasıl yakalandığını bilmek, tüylerimi diken diken etmişti. Ani bir rüzgâr hiç beklenmedik bir biçimde herhangi bir yerden herhangi bir zamanda gelebilir" diye konuştu.

GLSHS'in idari direktörü Bruce Lynn, ise batığın keşfinin tarihsel bir bilmecenin çözülmesinden çok daha fazlası olduğunu Büyük Göller'in tehlikelerini herkese hatırlatması gerektiğini belirtti.

Lynn, "Her batığın kendi hikâyesi vardır ama bazıları çok daha trajiktir. Kaptan Peter G. Minch'in ailesini yaz tatiline davet ederken böyle bir felâketi öngörmüş olabileceğini düşünmek çok zor. Bu durum Büyük Göller'in yılın herhangi bir döneminde ne kadar tehlikeli olabileceğinin altını bir kez daha çiziyor" ifadelerini kullandı.