10 adımda Brexit süreci

Son dönemde sıkça karşımıza çıkan Brexit, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler ülkelerinden oluşan Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmasını ifade eden bir kelime olarak kullanılıyor. 2017 yılında başlayan Brexit müzakereleri henüz sonuçlanmış değil çünkü İngiliz Parlamentosu, AB’den ayrılık anlaşmasını her defasında reddediyor. Peki Brexit süreci nasıl başladı ve bugünkü haline nasıl geldi? vatandas.uk blogunun hazırladığı verilerle adım adım Brexit cevabı...

1) 1975’teki referandum

İşte İngiltere’deki Türklerin de takip ettiği vatandas.uk blogunun hazırladığı verilerle adım adım Brexit süreci… İngiltere’de Avrupa Birliği’nden çıkma tartışmaları aslında çok daha öncesine dayanıyor. 1973’te Danimarka ve İrlanda ile birlikte AB’ye katılan Birleşik Krallık, daha 3 sene geçmeden bu konudaki ilk referandumu gerçekleştirdi. 1975’te yapılan seçimde, yüzde 67’lik bir oy oranıyla üyeliğin içinde kalmaya karar verildi.

2) Cameron’un sürpriz zaferi
Bugünlere kadar ciddi bir seviyede olmayan Brexit fikri, 2015’te sürpriz bir şekilde seçimleri kazanan muhafazakâr parti lideri David Cameron’ın açıklamalarından sonra tekrar gündeme geldi. Cameron, seçim vaadi olarak Avrupa Birliği’nden çıkmak için bir referandum gerçekleştirileceğini söylemişti.

3) Mülteci krizi

Savaşlardan dolayı ülkelerini terk eden yüzlerce insan, Türkiye ve Yunanistan üzerinden Batı’ya akın etmeye başladılar. 2015’in istatistiklerine göre Avrupa’ya 1 milyon kişi mülteci olarak giriş yaptı. Bunların yarısını Suriyeli vatandaşlar oluşturuyordu.

4) Referandum kararı

Ortadoğu’dan akın eden mülteciler ve işçi olarak çalışmak için diğer Avrupa ülkelerinden gelenler üzerinden yürütülen siyasi kampanya sonucunda Birleşik Krallık, 23 Haziran 2016’da Avrupa Birliği’nden ayrılmak için bir refarandum yapmaya karar verdi.

5) Ayrılık kararı

Yapılan referandum neticesinde 48.1’lik bir oy yüzdesine karşılık yüzde 51.9’luk oy oranıyla Birleşik Krallık halkı, Avrupa Birliği’nden ayrılmayı talep etti. Sonuç AB açısından da sürpriz olmuştu ve bu durum aşırı sağcılaırn bir zaferi olarak yorumlanıyordu.

6) Süreç başladı

Referandumdan çıkan sonucun ardından Birleşik Krallık, Avrupa Birliği Antlaşması'nın 50'nci maddesi olan "Ayrılma Hakkı" sürecini başlattı.

7) 2 yıllık geri sayım

50. maddeden doğan hakkını kullanan Birleşik Krallık, 2017’nin mart ayında 2 yıl kadar sürecek ayrılık görüşmelerini resmen başlattı. Bu arada ülkede gerçekleşen seçimlerde muhafazakar parti lideri Theresa May, kötü bir sonuçla karşılaşmış ve parlamentodaki çoğunluğu kaybetmişti.

8) Anlaşma sağlandı

2018’in kasım ayında AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Avrupa Birliği'ne üye 27 ülkenin liderinin, İngiltere ile varılan Brexit mutabakatını onayladığını duyurdu.

9) Anlaşma reddedildi
Bu noktada bir sorun vardı. AB anlaşmayı onaylasa bile, anlaşmanın İngiltere Parlamentosu'nda da kabul edilmesi gerekiyor. Theresa May hükümetinin çoğunluğunu kaybettiği parlamentodan Ocak 2019’da çıkan karar olumsuzdu ve anlaşma reddedildi. 21 Mart’ta gerçekleştiren oylamada, anlaşma ikinci kez reddedildi. Son olarak ise geçtiğimiz günlerde İngiltere Parlamentosu, 286'ya karşı 344 oyla üçüncü kez anlaşmayı reddetti.

10) Bundan sonra ne olacak? Brexit Yine Ertelendi mi? Ankara Anlaşması iptal mi?

Parlamento’nun kabul oyunu bir türlü alamayan Theresa May hükümetinin artık çok az seçeneği var. Bunlardan bir tanesi ‘anlaşmasız ayrılık’ seçeneğiydi ancak bunu engellemeyi hedefleyen yasa tasarısı, İngiliz Parlamentosu’nun alt kanadı olan Avam Kamarası tarafından kabul edildi. İngiltere Başbakanı Theresa May, 5 Nisan Cuma günü, Brexit’i 30 Haziran’a ertelemek için Avrupa Birliği ile resmi temasa geçti. 12 Nisan olarak planlanan Brexit, İngiltere Parlamento’sunun çıkış için net bir karara varamamasının ardından yeniden ertelendi. AB üyesi 27 ülke ve İngiltere, Brexit'i 31 Ekim'e kadar esnek erteleme konusunda anlaştı. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın açıklamalarına göre 31 Ekim 2019'a kadar geçerli olacak erteleme, sadece gerekli olduğu kadar uzatılabilecek. Eğer ayrılık anlaşması taraflarca bu tarihten önce onaylanırsa, Brexit bir sonraki ayın ilk gününde gerçekleşebilir.

Sürecin Ankara Anlaşması’na Etkisi Nasıl Olacak?

Söz konusu platformdan Halil İbrahim'in verdiği bilgilere göre İngiltere Avrupa Birliği’nde kaldığı müddetçe Ankara Anlaşması olduğu şekliyle devam edecek. İngiltere, Avrupa Birliği’nden çıkış sürecini 31 Ekim 2019'a kadar geçerli olacak ertelediği için bu tarihe dek Ankara Anlaşması için bir değişiklik olmayacak. İngiltere’de yeni bir yaşam kurmayı planlayanlar da başvurularını hem Türkiye’den hem İngiltere’den normal olarak yapabilecek.