1 yılda yerle bir olan Gazze nasıl toparlanacak
Güncelleme Tarihi:
Bir yılı geride bırakan İsrail saldırılarının altında harabeye dönen Gazze Şeridi’nde silahlar henüz susmasa da uzmanlar savaş sonrası bölgenin yeniden inşasının maliyetli ve uzun süreli bir operasyon gerektireceğine işaret ediyor. BM raporları ise 42 milyon tonluk enkazın 15 yıl kadar bir sürede temizlenebileceğini öngörüyor.
Gazze Şeridi’nde geride kalan bir yılda 41 binden fazla kişinin ölümüne neden olan İsrail saldırıları, aynı zamanda bölgeyi harabeye çevirdi. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre yüzde 65’i yıkılan Gazze Şeridi’nin enerji tesisleri, kanalizasyon hatları, su arıtma tesisleri, hastaneleri, kamu binaları gibi kritik altyapısı büyük oranda yok olurken, yüzbinlerce konut da enkaza dönüştü. BM projeksiyonları, yaklaşık 2.3 milyon kişiye ev sahipliği yapan Gazze’de savaş bittiği andan itibaren yeniden inşa sürecinin 80 yıl kadar sürebileceğini ve on milyarlarca dolara mal olacağını öngörüyor.
ALTYAPI YERLE BİR
365 kilometrekarelik yüzölçümündeki bölge, dünyadaki en yüksek nüfus yoğunluğu olan yerlerden biri. İsrail’in ayırt etmeksizin gerçekleştirdiği ve kritik altyapıyı da hedef alan saldırıları sonucunda hayatta kalan Filistinliler için Gazze Şeridi kelimenin tam anlamıyla bir yaşam mücadelesi alanına dönmüş durumda. Gazze’deki Medya Ofisi’nin açıklamalarına göre 3 bin 130 kilometrelik elektrik, 330 bin metrelik su, 655 bin metrelik kanalizasyon şebekesi ile 2 milyon 835 bin metrelik yol ağı İsrail saldırılarında tahrip edildi. Altyapıdaki bu denli yıkımın yanı sıra İsrail’in insani yardımların bölgeye girişinde uyguladığı katı kısıtlamalar, Gazze’de en temel ihtiyaçların bile karşılanmasını engelliyor.
HAYALET BÖLGE
Söz konusu durum adeta hayalet bölgeye dönen Gazze’nin gelecekte yeniden inşa edilmesini de zorlaştırıyor. Katar merkezli Al Jazeera’nin Gazze Şeridi’nin savaştan önceki ve sonraki uydu görüntülerini bir araya getirdiği derlemesinde, bölgenin birçok noktasında mahallelerin tamamen yerle bir olduğu, tarihi kiliselerin ve camilerin yıkıldığı, verimli tarım arazilerinin tahrip edildiği görülüyor. Gazze Medya Ofisi’nin verdiği rakamlara göre 611 cami, 3 kilise, 201 kamu dairesi, 36 spor tesisi ve 150 binden fazla konut tamamen yıkılırken, bir bu kadar yapı da aldığı hasar nedeniyle kullanılamaz hale gelmiş durumda. Fiziksel yıkıma ek olarak Dünya Sağlık Örgütü 10 binden fazla insanın cesetlerinin hâlâ enkazların altında olduğunu tahmin ediyor.
ÜÇ AŞAMALI SÜREÇ
İsrail’in Gazze’ye saldırıları devam etse de olası bir barış durumunda bölgenin yeniden inşası başlı başına yeni bir sorun teşkil edebilir. Uzmanlar Gazze’nin tekrar yaşanabilir hale getirilmesinde insani ihtiyaçların acil giderimi, bölgenin temizlenmesi ve yeniden inşa olarak üç aşamalı bir süreç öngörüyor. İsrail bombardımanı nedeniyle yerlerinden edilen yaklaşık 1.9 milyon insanın büyük çoğunluğunun barakalarda ve çadırlarda yaşadığına dikkat çeken uzmanlar, ilk aşamada bu kişilerin geçici barındırma merkezlerine nakledilerek gıda, hijyenik ortam ve tıbbi yardıma erişimlerinin sağlanması gerektiğini vurguluyor.
42 MİLYON TON ENKAZ
Operasyonun ikinci aşamasında ise enkaz ve patlamamış mühimmatların bölgeden temizlenmesi gerekiyor. BM raporları 42 milyon tonluk enkazın 15 yıl kadar bir sürede temizlenebileceğini öngörüyor. Yeniden inşa kısmında ise öncelikli olarak hastaneler, enerji tesisleri, su arıtma tesisleri gibi temel ihtiyaçları karşılamaya yönelik altyapıya odaklanılması gerektiği belirtiliyor. BM raporlarında yeniden inşanın 80 yıla kadar sürebileceği öngörülüyor.