1 Mayıs: Batı'da küreselleşme, Doğu'da işsizlik

1 Mayıs İşçi Bayramı, dünyanın dört bir yanında çeşitli etkinliklerle kutlandı. Dünyanın Batısı'nda küreselleşme karşıtı politikalar 1 Mayıs gösterilerine damgasını vurdu. Bir çok ülkede gösteriler, hükümet protestolarına dönüştü. Avusturalya'da binlerce küreselleşme karşıtı polisle çatışırken, Almanya'da aşırı sağcı gruplar çevredeki binaları tahrip etti. İngiltere ise geçen yıl meydana gelen şiddet olaylarının etkisini üzerinden atamadı. Londra'da dükkanlar, olay çıkabileceği korkusuyla kapatıldı. Doğu'da ise demokrasi ve çalışma koşullarına ilişkin talepler bu 1 Mayıs kutlamalarında da öne çıktı. Pakistan'da muhalefet, askeri yönetimin gösterileri yasaklama kararını dinlemeyeceğini duyurdu. Uzakdoğu'da ise gösteriler olaysız geçiyor. Kamboçya'da işçiler çalışma saatleri ve ücret artışlarına ilişkin taleplerini dile getiriyor. Tayvan'da da işsizler hükümetten iş istediler. Çin'de 1 Mayıs, "Altın Hafta" adı altında bir hafta sürecek kutlamalarla geçecek.

AVUSTRALYA: KÜRESELLEŞME KARŞITLARI POLİSLE ÇATIŞTI

Küreselleşme karşıtı binlerce gösterici, 1 Mayıs'ta ülkenin çeşitli bölgelerinde polisle çatıştı. Göstericiler, ülke çapında borsa binaları ve işyerlerinin açılmasını engellemeye çalışırken, Sidney'deki gösterilerde 2'si ağır 30 polis yaralalandı, 30 gösterici ise tutuklandı. Polis çatışmalarda kaç göstericinin yaralandığı hakkında bilgi vermedi.

Yetkililer, Brisbane bölgesindeki borsa binasına girmeye çalışan göstericilerle polis arasında çıkan çatışmada çok sayıda göstericinin yaralandığını ve 20 eylemcinin tutuklandığını, batı kıyılarındaki sahil şehri Perth de ise grupların caddelerde tutulduğunu söylediler.

Canberra, Hobart ve Darwin'deki gösterilerde ise olay çıkmadığı bildirildi. Melbourne'daki gösterilerde 2 bin kadar küreselleşme karşıtı işçi sendikalarının düzenlediği 1 Mayıs yürüyüşüne katıldı. Bu kişilerin McDonalds lokantasına saldırma tehdidinde bulundukları, ancak sadece sprey sıkmakla yetindikleri ve Başbakan John Howard'ın maketini yaktıkları bildiriliyor.

Bu arada, yüzlerce gösterici Sidney'deki borsa binasının önünü kapatarak insanların içeri girmesini engellemeye çalıştığı, buna rağmen borsada işlemlerin yapıldığı belirtildi.

Yetkililer, başta Sidney ve Melbourne olmak üzere ülkenin tüm kentlerinde sabah saatlerinde trafiğin aksadığını bildirdiler.

ALMANYA: KUTLAMA ÖNCESİ OLAYLAR ÇIKTI

Almanya'nın başkenti Berlin'de ve Hamburg kentinde, 1 Mayıs gösterileri öncesinde olaylar meydana geldi. Berlin'de solculara izin verilmezken, aşırı sağcı gruplara kutlama izni verildiği ve bu grupların çevreyi tahrip ederek olay çıkarttığı bildiriliyor.

Berlin polisi, bazı göstericilerin Friedrichshain semtindeki Boxhagener Platz adlı meydanda yola kurulan barikatları ateşe verdiklerini, olay yerine gelen polise de taş ve şişe fırlattıklarını açıkladı.

Bu olay sırasında bazı polislerin yaralandığı ve birçok göstericinin tutuklandığı bildirildi.

Polis, söz konusu meydanda daha önce yaklaşık 500 kişinin sakin bir şekilde kutlama yaptığını kaydetti.

Berlin'de bugün aşırı sağcılara kısıtlı yürüyüş yapma izni verilirken, aşırı solcu ''Devrimci 1 Mayıs Gösterisi'' adlı örgüte gösteri yasağı getirilmişti.

Hamburg kentinde de, bir grup aşırı sağcının otomobillere ve telefon kulübelerine zarar verdiği, yaklaşık 30 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.

Kentte geçen yıl 1 Mayıs gösterileri öncesinde şiddetli olaylar meydana gelmişti.

Öte yşandan Alman Sendikalar Birliği (DGB), ülkenin çeşitli kentlerinde 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı kutladı.

İşçi Bayramı çerçevesinde Rostock kentinde düzenlenen mitinge, Başbakan Gerhard Schröder de katıldı.

Schröder, mitingde yaptığı konuşmada, Almanya'nın doğusundaki eyaletlerle dayanışmanın sürdürülmesi çağrısında bulundu.

İNGİLTERE: ŞİDDET KORKUSU, İŞYERİ KAPATTIRDI

İngiltere'nin başkenti Londra'da çok sayıda işyeri, 1 Mayıs gösterilerinde olası şiddet korkusuyla güne, vitrinlerini tahta perdelerle kapatarak ve çalışanlarına izin vererek başladı.

Yaklaşık 6 bin polisin sabahın erken saatlerinden itibaren başta kentin merkezindeki Oxford caddesi, parlamentonun bulunduğu Whitehall bölgesi ve finans kuruluşlarıyla bankaların yer aldığı City kesimi olmak üzere pek çok bölgede devriye gezmeye başladığı dikkat çekti.

Londra'da, 10 bin dolayında göstericinin sokakları dolduracağı tahmin ediliyor. Gösteriler sırasında yasadışı örgütler PKK ve DHKP-C'nin militanlarının da yer alabilecekleri, ancak bu örgütlerin faaliyetleri İngiltere'de resmen yasaklandığı için isimlerinin yer aldığı pankartlar taşımaktan kaçınacakları belirtiliyor.

Başbakan Tony Blair, 1 Mayıs'ta gösteri yapmanın demokratik bir hak olduğunu, ancak geçen yıl bu hakkın şiddetle gölgelendiğini hatırlatırken, bu yıl polise geniş yetkiler verildiğini ve kendisinin de bütün desteğiyle polisin arkasında olduğunu bildirdi.

İşçi Parti'li milletvekilleri ile sivil toplum kuruluşlarının yöneticileri, Blair ve emniyet yetkililerinin son iki haftada yaptıkları açıklamaları ''aşırı tepkiler'' olarak değerlendiriyor ve bu tepkilerin sokakta ortaya çıkabilecek şiddetin boyutunu artıracağından endişe ettiklerini belirtiyor.

Çeşitli TV kanallarında göstericilerle yapılan çeşitli röportajlar yer alırken, bu röportajlarda yer alan kişiler polisin sert ve saldırgan tutumundan şikayet ederek, amaçlarının olay çıkarmak değil, görüşlerini duyurmaktan ibaret olduğunu ifade ediyorlar.

Bu arada, polisin söz konusu bölgelerde şiddet yaratmaya yönelik silah taşımak suçuyla 1 kişiyi, uyuşturucu bulundurduğu gerekçesiyle de 2 kişiyi tutukladığı açıklandı.

Londra Metropolitan polis merkezinden yapılan açıklamada, polisin göstericilere karşı plastik mermi ve gaz kullanacağına dair çıkan haberler yalanlandı. Açıklamada, görevli memurların üzerlerinde her türlü olaya müdahale etmelerine yetecek kadar silah ve ekipmanın bulunduğu, ancak bunların zorunlu kalınmadıkça kullanılmaması yönünde kesin talimat verildiği kaydedildi.

İTALYA: DAHA GÜVENLİ İŞ TALEBİ

İtalya'da 1 Mayıs, konserler, gösterilerle kutlanıyor. 1 Mayıs öncesi dün de tatil ilan edilince ülkede 6 milyon kişi, 4 günlük tatile çıktı.

İşçi sendikaları, başta Roma, Milano, Pescara, Torino, Floransa, Napoli kentleri olmak üzere yurdun dört bir yanında gösteriler düzenleyerek, ''daha güvenli iş'' mesajı verdi.

İş kazalarından ölümlerin geçen yıla göre azaldığına (329'dan 289'a düştü) dikkati çeken sendikalar, buna rağmen iş kazaları sayısında yüzde 9 oranında artış olduğunun altını çizdi ve iş güvenliğiyle kalitenin artırılmasını istedi.

Sendikalar ayrıca, Başbakan Giuliano Amato'ya çağrıda bulunarak, işçi sözleşmelerini savunmasını ve işten atılmalara karşı önlemler alınmasını istedi.

TSİ 11.00'de başlayan gösterilerde, özellikle Torino ve Napoli'de sosyal merkezlere bağlı gençler ile aşırı sağcıların arasında çıkmasından endişe edilen olaylar olmadığı, yetkililer tarafından belirtildi.

YUNANİSTAN: SOSYAL GÜVENLİK YASASI PROTESTO EDİLDİ

Atina'daki 1 Mayıs gösterileri hükümetin hazırladığı sosyal güvenlik reform tasarısını protesto mitingine dönüştü.

Kent merkezi Sindagma Meydanı'nda toplanan yaklaşık 12 bin gösterici, reform tasarısını protesto eden pankartlar taşıdı ve sloganlar attı.

Yunanistan İşçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE) ve Yunanistan Komünist Partisi'nin (KKE) çağrısıyla yapılan mitingin ardından göstericiler olaysız dağıldı.

Yunanistan'da çalışanlar, sosyal güvenlik reformları tasarısını protesto etmek için 26 Nisan'da bir günlük grev yapmış ve hükümet tasarıyı dondurduğunu açıklamasına rağmen, 17 Mayıs'ta bu eylemi tekrarlayacaklarını açıklamışlardı.

BELÇİKA: AŞIRI SAĞIN YÜRÜYÜŞÜ GERGİNLİK YARATTI

Belçika'da 1 Mayıs kutlamaları sönük geçerken, aşırı sağ görüşlü Flaman Vlaams Blok partisinin düzenlediği bir yürüyüş gerginlik yarattı.

Anvers kentinde sol parti ve sendikaların düzenlediği 1 Mayıs mitingine katılım düşük oldu. Yaklaşık 3 bin kişinin bir araya geldiği yürüyüşte bazı terör örgütlerinin yandaşlarının da yer aldıkları gözlemlendi. Anvers'teki miting olaysız son buldu.

Belçika'nın Flaman kesiminde faaliyet gösteren neo nazi eğilimli Vlaams Blok partisinin, Malines kentinde düzenlediği ''alternatif yürüyüş'' ise gerginlik kaynağı oldu. Aşırı sağcı grupların, söz konusu yürüyüşü yabancıların yoğun bulundukları mahallelerde düzenlemeleri bir kışkırtma olarak nitelendirildi. Bölgede, dün gece yapılan ve iki bin kişiyi bir araya getiren protesto gösterilerinde, Malines belediyesi yöneticilerinin, Vlaams Blok'a yürüyüş izni vermesi kınanmıştı.

Vlaams Blok'un başlattığı yürüyüş sırasında bir bomba ihbarı yapıldığı bildirildi. Geniş güvenlik önlemleri alan polis, gösterilerihelikopterlerle izliyor. Vlaams Blok yandaşlarn, yürüyüşten sonra sokak kavgalarına girişmeleri, yabancı grupların da tahriklere yanıt vermeleri endişesi devam ediyor.

BULGARİSTAN: YOLSUZLUKLAR PROTESTO EDİLDİ

Bulgaristan'da da 1 Mayıs İşçi Bayramı dolayısıyla başkent Sofya'da düzenlenen miting ve yürüyüşe yaklaşık 10 bin kişi katıldı.

Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ve işçi sendikaları ile sosyalist ve komünist örgütlerin düzenlediği mitingte hükümet protesto edildi.

Mitinge katılanlar, ''iş ve ekmek istiyoruz'', ''hükümet mafya'', ''hükümet istifa'' ve ''hırsızlar hapse'' sloganları attılar.

Mitingde konuşan Bulgaristan Sosyalist Partisi Genel Başkanı Georgi Pırvanov, Bulgaristan'ın özellikle son 4 yılda son derece kötü yönetildiğini öne sürerek, mevcut hükümetin zaman kaybetmeden istifa etmesi gerektiğini söyledi.

İşsizliğin ve sefaletin had safhaya ulaştığını ifade eden Pırvanov, yaşanan kriz yüzünden özellikle gençlerin ülkeyi terk ettiklerini, rüşvet ve yolsuzluğun devlet politikası haline getirildiğini öne sürdü. Mitinge katılanlar konuşmaların ardından olaysız dağıldı.

PAKİSTAN: ASKERİ YÖNETİMDEN KUTLAMA YASAĞI

Pakistan'daki askeri yönetimin, 1 Mayıs gösterilerine izin vermeyeceğini açıklamasına karşın muhalif grupların kutlama yapmakta kararlı olduğu bildiriliyor. Karaçi'de 1 Mayıs dolayısıyla askeri yönetimi protesto eden 10 kişilik gösterici grubu tutuklandı.

Askeri yönetimin lideri General Pervez Müşerref tarafından görevden azledilen ve daha sonra Suudi Arabistan'a sürülen eski Başbakan Navaz Şerif'in Pakistan Müslüman Partisi üyesi olduğu bildirilen 10 kişilik grubun, gösteri yapma fırsatı bile bulamadan 50 polis tarafından tutuklandığı bildirildi.

Muhalif ittifak tarafından Karaçi'de yapılması planlanan gösteriler nedeniyle şehir merkezine binlerce polis takviyesi yapıldı, askeri güçler şehrin çeşitli noktalarına yerleştirildi, polis kamyonları bazı noktalarda hazır durumda beklerken, silahlı güvenlik güçleri ise sokak başlarını tuttu. 1 Mayıs için görevlendirilen polis sayısının 25 bin olduğu bildiriliyor.

Pakistan'da kendilerine Demokrasi Yenileme İttifakı (ARD) adını veren bir grup siyasi parti, askeri yönetime karşı ortak hareket etme konusunda anlaşmışlardı. İttifak, tüm durdurma ve tutuklama tehditlerine karşın, liman kenti Karaçi'de 1 Mayıs gösterisi düzenleyeceğini duyurmuştu.

Eski başbakanlardan Navaz Şerif ve Bernazir Butto'nun partilerinin de içinde olduğu ARD, geçen Perşembe gününden bu yana kendi yandaşları 2 bine kadar sendika lideri ve işçinin tutuklandığını duyurdu.

KAMBOÇYA: ÇALIŞMA SAATLERİ KISALTILSIN

Kamboçya'da tekstil işçileri 1 Mayıs dolayısıyla düzenledikleri yürüyüşte, çalışma saatlerinin kısaltılmasını ve ücretlerinin artırılmasını istedi.

Başkent Phnom Pehn'de 2 bin kadar işçi, 1 Mayıs dolayısıyla resmi tatilde olan Ulusal Meclis önünde toplandı. Gösteride herhangi bir olay çıkmazken, şehir merkezine polis takviyesi yapıldığı görüldü.

Gösteriye katılanlar arasında olan muhalif lider Sam Rainsy, kalabalığa yaptığı konuşmada, işçilerin isteklerinin kabul edilmesi için hükümete baskı yapacağını söyledi.

Tekstil işçileri, haftalık çalışmanın 44 saate indirilmesini ve aylık asgari ücretin 70 dolar olmasını istiyorlar.

TAYVAN:İŞSİZLER, HÜKÜMETTEN İŞ İSTEDİ

Bu arada Tayvan'da, binlerce işsiz ve sendikalı işçi başkent Taipei'de yaptıkları yürüyüşte, hükümetten iş talep ettiler.

Taipei'de toplanan 10 bin kadar kişi yürüyüşte, ''işçilerin yaşamaya ihtiyacı var'' diye slogan atarken, gösteride şiddet olayları meydana gelmediği belirtildi.

Hükümet verilerine göre, Tayvan'da bu yıl işsizlik oranının, geçen yıl bütün zamanların en yüksek oranı olan yüzde 2.99'dan yüzde 3.9'a yükseleceği tahmin ediliyor.

ÇİN: ALTIN HAFTA KUTLAMALARI

Çin'de 1 Mayıs bir haftalık resmi tatille ve çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Hafta boyunca ülke genelinde düzenlenen faaliyetlere ''Altın Hafta Kutlamaları'' adı veriliyor.

Başkent Pekin'deki Tiananmen Meydanı'nda her sabah yapılan gönderebayrak çekme törenine bu sabah 50 bin kişi katıldı. Katılanlar arasında, bu yıl ''Ulusal Örnek Emekçi ve Öncü'' ödülünü alan 3 bin işçi de bulundu.

Pekin'deki İşçi Stadyumu'nda bu akşam Tayvan ve Hong Kong'dan gelen şarkıcıların katılımıyla ''Yeni Pekin, Büyük Olimpiyatlar'' adlı konser düzenleniyor. Pekin'de bugün ayrıca 1 Ekim'e kadar şehrin çeşitli meydanlarında sürecek olan Pekin Meydan Kültürü faaliyetleri başlatıldı.

Çin'in en büyük şehri Şanghay'da 1 Mayıs dolayısıyla dans, bale, tiyatro ve sergi gibi alanlarda 360 sanat gösterisi düzenlendi.

Doğudaki büyük şehirlerden Chongqin'de 1 Mayıs dolayısıyla 50 bin saksı taze çiçekle süslendi. Şehirde ayrıca defileler ve pencere süsleme yarışması düzenlendi.

Güneydeki Guangzhou şehrinde de 1 Mayıs kutlamaları kapsamında Uluslararası Bira Şenliği düzenlendi. Guangzhou'daki kutlamalara yerel operaların yanı sıra Rusya ve İsrail'den bale toplulukları ile New York Dans Topluluğu katılıyor.

Ülkenin diğer eyalet ve özerk bölgelerinde de 1 Mayıs dolayısıyla kültür ve sanat gösterileri ile spor yarışmaları düzenlendi.

RUSYA: KOMÜNİSTLER VE LİBERALLER AYRI AYRI KUTLADI

Rusya'nın çeşitli kentlerinde ve başkent Moskova'da düzenlenen 1 Mayıs gösterilerine onbinlerce kişi katıldı.

Başkent Moskova'da sendikalar, Rusya Komünist Partisi ve diğer solpartiler ayrı ayrı yürüyüşler düzenlerken, bunlardan en büyüğünü gerçekleştiren Komünist Partisi'nin gösterisine katılanların yaklaşık yüzde 90'ını geçmişi özleyen yaşlı, emekli kuşağın oluşturduğu gözlendi. Bu gösteriye yaklaşık 20 bin kişi katıldı.

Göstericiler Kremlin Sarayı çevresindeki güzergahtan Kızıl Meydan'ın alt tarafındaki Manej Meydanı'na yürüyüş yaparak toplandılar.

Bugün Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ''oligarkları''na karşı eylem günü ilan eden Komünist Parti lideri Gennadi Züganov, burada göstericilere hitaben bir konuşma yaptı. Yürüyüşte yapılan konuşmalarda, daha çok Mihail Kasyanov hükümeti eleştirildi, Komünist Parti'nin SSCB sonrasında parlamentoda engellediği, toprakta özel mülkiyet haklarını çağdaş hale getirecek yasa tasarısı eleştirildi.

GORBAÇOV'DAN PUTİN'E DESTEK

Moskova'da Komünist Partisi'nden önce bir başka güzergahta da Bağımsız Sendikalar Birliği ve Moskova Sendikalar Federasyonu'nun yürüyüşü yapıldı.

Daha az katılımcının yer aldığı bu yürüyüşe, SSCB'nin son lideri Mihail Gorbaçov'un başkanı olduğu Birleşik Sosyal Demokrat Parti ve iktidar yanlısı Anavatan Partisi katıldı.

Gorbaçov, burada yaptığı konuşmada, Putin'in partisi olarak adı geçen ''Birlik'' çevresinde toplanmaya başlayan Anavatan, Rusya Bölgeleri gibi partilere, kendi partilerinin de katılmaya hazır olduğunu açıkladı.

Rusya İçişleri Bakanlığı rakamlarına göre, ülke çapında bugün çeşitli yerleşim birimlerinde toplam 481 gösteri yapıldı, bunlara yaklaşık 320 bin kişi katıldı. Gösteriler olaysız geçti.

Güney Kore'nin başkenti Seul'de yaklaşık 20 bin gösterici, Devlet Başkanı Kim Dae-Jung'u protesto etti. Polis, hükümet binalarının bulunduğu semte girmek isteyen göstericileri püskürttü.

UKRAYNA'nın başkenti Kiev'de, Devlet Başkanı Leonid Kuçma'yı ülkeyi sefalete sürüklemekle suçlayan yaklaşık bin kişi, protesto gösterisi düzenledi.

İRAN'ın başkenti Tahran'da binlerce işçi parlamento binası önünde toplanarak 1 Mayıs'ı kutladı. Bazı milletvekilleri ve işçi sendikalarıtemsilcileri konuşmalar yaptı ve göstericiler, yetkililerden sorunlarına kulak vermelerini istedi. İsfahan kentinde de binlerce kişinin katıldığı bir gösteri düzenlendi.

VENEZÜELA'nın başkenti Caracas'ta, Devlet Başkanı Hugo Chavez yanlısı Bolivya İşçi Cephesi sendikası ve yönetime karşı olan sendikalar gösteri düzenledi.

BREZİLYA'nın ekonomik başkenti Sao Paulo'da, İşçi Partisi'ne bağlıbir grubun Devlet Başkanı Fernando Henrique Cadoso karşıtı gösteri düzenleyeceği ve gösteriye 100 bin kişinin katılmasının beklendiği bildirildi.

HONG KONG'ta da çalışanlar, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve zenginlerle fakirler arasındaki uçurumun kapatılması talebiyle gösteri düzenledi.

POLONYA'nın başkenti Varşova'da da yaklaşık 6 bin muhalefet yandaşı gösteri yaptı. İşsizliği ve iktidarı protesto etmek için düzenlenen gösteride olay çıkmadı.