Dört Genelkurmay başkanı

Tağmaç ve Evren dışında, ilgi çeken dört Genelkurmay Başkanı var. Darbe ile uzak yakın ilişkisi olmayan dört başkan.

Demokrat Partinin iktidara geldiği 1950 seçimleri sırasında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman (1949-1950). 14 Mayıs 1950’de DP seçimi kazanınca, pek çok kitapta yer aldığı gibi, Gürman Cumhurbaşkanı İsmet Paşa’ya gidiyor ve “ordu emrinizdedir” diyor. Seçim akşamı ilginç bir söz. �
�

DP bunu affetmiyor, seçimden bir ay sonra Gürman’ı emekliye sevkediyor.�

UNUTULMAZ ÖRNEKLER�

27 Mayıs’ta Orgeneral Rüştü Erdelhun (1958-1960) Genelkurmay Başkanı.         �

Erdelhun, DP iktidarı ile o kadar özdeşleşiyor ki, ihtilali yapanlar devirdikleri iktidarın üyeleri gibi, Erdelhun’u da yargılanmak üzere, Yassıada’ya gönderiyor.

Astığı astık, kestiği kestik bir Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural (1966-1969). Belki en sık ve en katı siyasal açıklamalarda bulunan bir Genelkurmay Başkanı. O sırada iktidarda AP var, Başbakan Süleyman Demirel.
     �

Yıllar sonra sohbetlerimizden birinde, Demirel’den dinliyorum: �

“Ben 1965’te seçimi kazandım, hükümet oldum, ama ne zaman ki, Tural emekli oldu, o zaman iktidar oldum.”  �

Ordu-siyaset ilişkisinde çok çarpıcı bir gözlem.

Genelkurmay Başkanı   Orgeneral Necip Torumtay’ın (1987-1990) kaderinde dramatik bir istifa var.

Körfez Savaşı sırasında Cumhurbaşkanı Özal ile ters düşüyor ve istifa ediyor.

Dört ayrı olay, dördü de birbirinden farklı, dördü de sıradan değil. Görevden ayrılmaları, hatta Tural örneğindeki gibi, normal emeklilik süresi dolmuş bile olsa, ses getiren, unutulmayan örnekler.

GÖZLER BAŞBUĞ’DA

Bugün Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ çok farklı bir konumda. Onun örneği de,
kendine özgü.

Bugün farklı bir günü yaşıyoruz. Bugün Cumhuriyet Bayramını kutluyoruz. Kendi iç hizmet talimnamesine göre, “Cumhuriyeti korumak ve kollamakla” görevli ordunun tepesi, “demokrasiye gölge düşürmek” iddiası ile karşı karşıya.

Bugün bütün gözlerin, bütün kameraların Genelkurmay Başkanı Orgeneral Başbuğ’un üzerine çevrilmesi çok normal. Son tepkiler de, normal.

TEK DENKLEM OLMAZ

Ancak, bir itirazım var.

Az gidiyoruz, uz gidiyoruz, dere tepe düz gidiyoruz, demokrasi eşittir askerin siyaset dışı kalmasıdır, gibi bir denkleme varıyoruz. Demokrasi tanımında, uygulamasında sanki tek ve vazgeçilmez bir denklem var, o da bu. Asker siyaset dışı mı, yaşasın işte kavuştuk demokrasiye.

Oysa, bizdeki demokrasinin pek çok eksiğini saymak mümkün. Sadece birini vurgulamak bile, yeter. Yüzde 10 seçim barajı.

Belge, darbe planı, hepsi demokrasiye aykırı işler. Onlara vücudumuzu siper edelim, demokrasiyi tek bir denkleme indirgemek hatasına düşmeden.