Çoban değnekli kral

Büyük bir medeniyet kuran Sümerler'in ilginç bir yönetim biçimi geliştirmişler. On bir tane kent devletlerinden oluşuyor.

Bu kentlerden biri diğer kentlerin de yönetimini ele alıp başkent oluyor ancak başkent sürekli değişiyor. Tabii bu sırada ilginç rekabetler yaşanıyor. Bazen başkent kadar önemli birden fazla kent olabiliyor.

Her bir kentin ayrı bir kralı var. Ve bu krallar 'kutsal kral' unvanıyla anılıyor. Kralın altında başrahip, onun altında geçici yönetici var.

Babil, bu çok krallığın yönetiminde olmamakla birlikte daha sonra başkent olur. Ancak Babil başkent olduktan sonra da aynı düzen devam ediyor sadece en yüksek unvan başkentin hükümdarına göre değişiyor. Kendisine kral veya imparator deniliyorsa da en yüksek rahiplik ünvanına sahip oluyor. Tabii bu durumda kral zamanın en büyük bölümünü ayin ve törenlerde geçiriyor.

Kral, 'Tanrının kiracı çiftçisi' diye anılıyor ve elinde bir çoban değneği taşıyor. İlahi ve büyüsel yetenekleri olduğuna inanılan kral böylece ülkenin bütün tarımından sorumlu oluyor.

Her yıl bahar şenliklerini üç önemli törenle gerçekleştiriyorlar. İlk önce baştanrı Marduk ve Kaos’un ejderhası arasında geçen çekişmeyi tasvir eden bir gösteri yapılıyor. Bu gösteri sırasında tanrı bozguna uğratılır ve öldürülür. Fakat daha sonra büyüsel bir ayinle yeniden diriltilir ve yaşama dönen Marduk ejderhayı yener.

Bu ilginç ritüel tıpkı Yer altı tanrısı Hades'in yeryüzünden kaçırıp yeraltına indirdikten sonra Persephone'u tekrar yeryüzüne göndermesine benzemektedir.

Persephone'u görüp aşık olan Hades yeraltındaki ülkesine götürür ve Demeter'in bütün uğraşmalarına rağmen bırakmaz. Zeus'a yalvaran Demeter oradan da bir sonuç alamayınca öfkesinden yeryüzüne kuraklık salar. Bunun üzerine halk Zeus'a yalvarır ve Zeus da Hades'le görüşerek bir pazarlık yaparlar ve Persephone'un altı ay yeryüzünde, altı ay yer altında bulunmasına karar verilir.

İlkbaharla birlikte Persephone yeryüzüne çıkar, yani dirilir. Tıpkı Marduk gibi...

Marduk'un ejderhayı yenmesinden sonra törenin ikinci bölümüne geçilir. Bu kez kral, Tanrı Marduk'un önüne getirilir ve tüm ünvanları kaldırılır. Ardından başrahip krala bir tokat atar. O anda meydana gelen olaylar birer işaret olarak kabul edilir. Mesela kralın gözünden yaş gelirse, o yıl bereketli geçecek demektir. Daha sonra kral kutsal evliliği gerçekleştirir ve tanrı rolündeki kral, tanrıça rolündeki üst düzey bir rahibeyle birleşir.

Böylece çoban değnekli kral doğanın uyanışına bütün ruhu ve bedeniyle katılmış olur diyorum, Yasemin'ce...
Yazarın Tüm Yazıları