Öşür vergisi nedir? Toprak ürünlerinden alınan zekata ne denir? Aşar vergisi ile ilgili bilgiler!

ÖŞÜR VERGİSİ NEDİR?

Aşar (öşür) vergisi; Osmanlı Döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergi. Osmanlı Devleti’nin temel gelir kalemini oluşturan vergi, arazi para ile sulanıyorsa yirmide bir oranında verilir. Arazi mahsülleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.

Arapça olan "öşür" sözcüğünün anlamı “onda bir”dir (1/10). Öşrün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden bağ, bahçe, bostan, meyve ağaçlarından ve otlaklardan aynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç ayrı biçimde alınmaktadır. Ziraî ürünlerin çeşidi, yetiştirilme usulleri, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. %10 olan bu vergi, 1800'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, zaman zaman %50'lere vardığı görülmüştür.

ÖŞÜR VERGİSİ ORANI NEDİR?

Öşür Arapça kökenli bir kelime olup lügatte onda bir (1/10) anlamına gelmektedir. Istılahta ise, öşür arazisinden elde edilmiş durumda olan mahsulün zekatını ifade etmektedir. Onda bir (1/10) olarak verildiğinden öşür olarak ifade edilmiştir. Öşrün farz olduğu ise, Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şeriflerde de belirtilmiştir.

ÖŞÜR NE ZAMAN VERİLİR?

Öşrün verilme zamanı, ekimi yapılmış durumda olan ürünlerin tarladan çıktığı ve meyve ağaçlarının meyvelerinin belirdiği vakittir. Tarlalarda çıkmış olan mahsullerin hasat zamanı geldiğinde öşrünün verilmesinin gerekliliği söz konusudur.