Güncelleme Tarihi:
Nobel Edebiyat Ödülü 2023 sahibi açıklandı. İsveç kraliyet Bilim Akademisi, Norveçli yazar Jon Fosse’nin "Söylenemeyeni dile getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları için" Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldüğünü duyurdu.
Açıklamada “Onun Norveççe Nynorsk dilinde yazdığı ve çeşitli türlere yayılan muazzam eserleri, çok sayıda oyun, roman, şiir koleksiyonu, deneme, çocuk kitabı ve çeviriden oluşmaktadır. Bugün dünyada en çok sahnelenen oyun yazarlarından biri olmakla birlikte, düzyazılarıyla da giderek daha fazla tanınmaktadır” denildi.
Peki, Jon Fosse kimdir, kaç yaşında, çalışmaları neler? İşte merak edilenler...
Nobel Kimya Ödülü 2023, ‘kuantum noktalarının keşfi ve sentezi’ çalışmaları nedeniyle Moungi G. Bawendi, Louis E. Brus ve Alexei I. Ekimov’a verildi.
Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.
2023 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi Norveçli yazar Jon Fosse oldu.
2023 Nobel Barış ödülü Cuma günü ve Nobel Ekonomi ödülü sahipleri 9 Ekim'de açıklanacak.
Jon Olav Fosse (29 Eylül 1959 doğumlu) Norveçli bir yazar ve oyun yazarıdır. 2023 yılında "dile getirilemeyeni dile getiren yenilikçi oyunları ve düzyazıları nedeniyle" Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü . Henrik Ibsen'den sonra en çok sahnelenen Norveçli oyun yazarıdır.
Jon Fosse , Norveç'in Haugesund kentinde doğdu . Yedi yaşındayken geçirdiği ciddi bir kaza onu ölümün eşiğine getirdi; bu deneyim onun yetişkinlik dönemindeki yazılarını önemli ölçüde etkiledi. Bergen Üniversitesi'ne kaydoldu ve karşılaştırmalı edebiyat okudu, daha sonra edebiyat kariyerine başladı ve Norveç dilinin iki yazılı standardından biri olan Nynorsk'ta yazdı . İlk romanı Raudt, svart ( Kırmızı, Siyah ), 1983'te yayımlandı. İlk oyunu Og aldri skal vi skiljast ( Ve Asla Ayrılmayacağız)), 1994 yılında sahnelendi ve yayımlandı. Fosse'nin romanlar, kısa öyküler, şiirler, çocuk kitapları, denemeler ve oyunlar yazması vardır. Eserleri kırktan fazla dile çevrildi. Aynı zamanda müzik de çalıyordu (keman) ve ergenlik çağındaki yazma pratiğinin çoğu, müzik parçaları için kendi şarkı sözlerini yaratmayı içeriyordu.
Fosse, 2003 yılında Fransa'nın Ordre ulusal du Mérite şövalyesi unvanına layık görüldü . Fosse ayrıca The Daily Telegraph'ın " Yaşayan En İyi 100 Dahi" listesinde de 83. sırada yer aldı .
2011 yılından bu yana Fosse'ye, Norveç devletine ait olan ve Oslo şehir merkezindeki Kraliyet Sarayı binasında bulunan fahri ikametgah olan Grotten veriliyor . Grotten'in daimi ikametgah olarak kullanılması, Norveç sanatına ve kültürüne katkılarından dolayı Norveç Kralı tarafından özel olarak verilen bir onurdur.
Fosse , İncil'in 2011'de yayınlanan Norveççe çevirisi Bibel 2011'in edebiyat danışmanları arasındaydı.
Fosse, Andvake ( Uyanıklık ), Olavs draumar ( Olav'ın Düşleri ) ve Kveldsvævd ( Yorgunluk ) üçlemesiyle 2015 İskandinav Konseyi Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü .
Fosse'nin çok sayıda eseri Muhammed Hamed tarafından Farsçaya çevrilmiş ve eserleri İran/Tahran'daki ana salonlarda seslendirilmiştir.
Nisan 2022'de Damion Searls tarafından İngilizceye çevrilen A New Name: Septology VI-VII adlı romanı Uluslararası Booker Ödülü'ne aday gösterildi . Kitap, Kurgu dalında 2023 Ulusal Kitap Eleştirmenleri Birliği Ödülü'nün finalisti seçildi.
Fosse, romanları üzerinde çalışırken diğer yazarların eserleri üzerinde de çevirmen olarak çalışıyor.