Güncelleme Tarihi:
Müslüman alemi için yol gösterici Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başladığı ay olarak bilinen mübarek Ramazan ayı bu hafta başlıyor. Oruç, teravih ve diğer birçok ibadetin yerine getirileceği bu ay öncesinde fitre konusu tartışılmaya başlandı. Özellikle deprem ve sel sebebiyle yaşadıkları bölgeyi terk etmek durumunda kalan vatandaşlara, fitre verilip verilmeyeceği merak konusu oldu. Konunun dinen caiz olup olmadığı vatandaşlar arasında konuşulurken Diyanet İşleri Başkanlığı konuyla ilgili açıklama yaptı. Normal şartlarda Ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçlarının ve bir yıllık borçlarının dışında nisap miktarı 80,18 gr altın veya bu değerde mala sahip olan müslümanlar kendileri ve velayetleri altındaki kişiler için fıtır sadakası vermekle yükümlüdür. Peki Ramazan’dan önce fitre verilir mi? Fıtır sadakası ne zaman ve kimlere verilir? İşte, yapılan açıklama…
Din İşleri Yüksek Kurulu, Ramazan ayı başlamadan önce 2023 yılı fitre miktarını açıkladı. Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı yaptığı açıklamada toplantı sonrası alınan kararla 2023 yılı fitre miktarının 70 TL olarak belirlendiğini açıkladı.
Konu ile ilgili hadis-i şerife dikkat çeken açıklamada “ mevcut sosyo-ekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak ülkemizde 2023 yılı için fitre miktarı, 70 TL olarak belirlenmiştir.” ifadeleri kullanıldı.
Kahramanmaraş’ta yaşanan ve 11 ili etkileyen deprem sonrasında birçok aile yaşadıkları evleri boşaltmak zorunda kaldı. Ardından yoğun sağanak yağış sebebiyle bölgede sel felaketi meydana geldi.
Müslümanlar ise Ramazan ayı öncesinde özellikle bu bölgedeki ihtiyaç sahibi ailelere fitre verilip verilmeyeceğini merak ediyordu. Konuyla ilgili beklenen açıklama Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından geldi.
Açıklamada “içerisinden geçmekte olduğumuz olağanüstü şartlar nedeniyle, vatandaşlarımız tarafından yoğun bir şekilde yöneltilen “Fıtır sadakasının Ramazan ayından önce verilmesi caiz midir?” sorusuna, “Fıtır sadakasının Ramazan ayı içerisinde verilmesi müstehap olmakla birlikte Hanefi mezhebine göre Ramazan ayından önce verilmesi de caizdir. Dolayısıyla fitre vermesi gereken kimseler, doğal afet gibi hallerde fitrelerini Ramazan ayından önce de verebilirler” cevabını verdi.
Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul müslümanlara verilir. Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır.
Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Ayrıca eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Hanefilere göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez
a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d ) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
e) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
Şâfiîlere ve Ebu Yusuf’a göre fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).