EYT YASASI SON DURUM HABERLERİ: EYT şartları belli oluyor: Emekli çalışanlarla normal çalışanların primleri eşitlenecek mi? İşte EYT'de gündeme gelen son formüller
Güncelleme Tarihi:
EYT yasasında şartlar son dakika gelişmeler ile belli oluyor. Bakan Bilgin'in geçtiğimiz günlerde şartlarını açıkladığı EYT'de kimlerin kapsam altına alınacağı emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesinde öne çıkan konulardan oldu. Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinde, emeklilerin SGK primlerinde indirimin konuşulduğu belirtilirken; emekli çalışanın priminin normal çalışanla eşitlenmesinin ve emekli çalışanın sigorta primlerinde 5 puanlık indirim formülünün de masada olduğu ifade edildi. İlk aşamada 1.5 milyon çalışanı kapsaması beklenen düzenlemenin, uygulamada işletmeler için bazı sorunlara neden olabileceği vurgulanıyor. Gündeme gelen bir diğer iddia ise emekli çalışanlarla normal çalışanların primleri.. Peki, EYT şartları neler, EYT kimleri kapsayacak? İşte, EYT'de son durum açıklamaları ve gündemde yer alan EYT haberleri..
Milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşılırken, işgücü piyasasının etkilenmemesi için de çalışmalar hızlandı. Bu kapsamda iş dünyasının, tecrübeli çalışanlarının emeklilik haklarını alarak çalışması durumunda normal çalışanlara göre primlerinin 5 puan yükseleceği ve işletmelere ilave maliyet geleceği uyarıları da gündeme alındı. Edinilen bilgiye göre bu talep haklı bulunurken, emekli çalışanlarla normal çalışanların primlerinin aşağıda eşitlenmesi formülü üzerinde çalışılıyor.
ÇALIŞAN BAŞINA 2 BİN TL’LİK FARK
Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinin ilk aşamada 1.5 milyon çalışanı kapsama alması bekleniyor. Ancak düzenlemenin uygulamaya geçmesi durumunda işletmelerde bir dizi sorunun çıkabileceği de vurgulanıyor. Son dönemde ise iş dünyası ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasındaki temaslar hızlandı. Bu temaslar kapsamında işverenlerin çalışma hayatındaki temsilcisi TİSK Yönetim Kurulu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin bir araya gelirken, Bilgin, “Ben her gün veya her hafta bir odayı dinliyorum, bir işveren kuruluşunu dinliyorum, işçileri dinliyorum, işçi sendikalarını dinliyorum. Bütün tarafları tamamlamak üzereyiz, bitiyor zaten görüşmelerimiz. Onların taleplerini alıp değerlendirdik” açıklamasında bulundu.
EN SON HABERLER
EMEKLİ ÇALIŞANIN PRİMİ
Emekli çalışanlara yönelik prim düzenlemesinin de bu temaslarda gündeme geldiği vurgulanıyor. Sorunun kaynağı olarak ise emekli çalışanlara Hazine desteği verilmemesi gösteriliyor. Buna göre, Hazine çalışanlar için işverenlere 5 puanlık SGK Prim desteği veriyor. Emekli çalışanlar için çalışandan alınan prim düşürülse de işverenden alınan prim tutarı artıyor. Bu da çalışan başına emeklilerde 2 bin TL’ye aşan bir işveren maliyet artışını gündeme getiriyor.
Bir başka deyişle aktif sigortalılar için işveren maliyeti brüt maaşın yüzde 17.5’i oranındayken, emekli çalışanlar için brüt maaşın yüzde 24.5’i seviyesine yükseliyor. İşverenler de EYT sonrası için bu farkın kaldırılmasını ve emekli çalışanlar için de Hazine desteğinin uygulanmasını istiyor. Prensip olarak bu talebe sıcak bakıldığı öğrenilirken, EYT ile birlikte böyle bir düzenlemenin yapılması için hazırlıkların yürütüldüğü ve hesaplamaların yapıldığı vurgulanıyor.
EN SON HABERLER
RAKAMLARLA EYT
- SGK sisteminin sürdürülebilir olması için emekli başına 3 aktif çalışan olması gerekiyor. Mevcut durumda bu oran emekli başına 1.8 çalışan seviyesinde iken, EYT sonrası bu oranın 1.3’e gerilemesi bekleniyor.
- Türkiye’de her 4 işletmeden 3’ü nitelikli çalışana erişim sorunu yaşadığını dile getirirken, bir anda 1.5 milyona kadar nitelikli çalışanın işgücünden çıkma ihtimali olduğuna dikkat çekiliyor.
- Emekli olup çalışmaya devam edenlerin kayıtdışına çıkma ihtimaline de vurgu yapılıyor.
‘UZUN VADELİ ETKİLERİ OLABİLİR’
TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada EYT’de çalışma arkadaşlarının beklentilerinin karşılanmasını önemsediklerini ancak işletmelerin de sürdürülebilirliğine dikkat edilmesini istediklerini belirtmişti. Akkol, “Başta kıdem tazminatı yüklerinin yönetilmesini önemli buluyoruz. Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için sosyal güvenlik destek primlerindeki işveren maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet etkileri ortaya çıkabilir. Bu konuda işverenler üzerindeki artan yüklerin sağlanacak teşvik ve kolaylıklarla hafifletilmesini, düzenlemenin tüm bu faktörleri gözetecek şekilde hayata geçmesini önemli görüyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
EN SON HABERLER
İşte EYT’de merak edilenler...
Hürriyet Gazetesi Ekonomi yazarı Noyan Doğan, EYT konusunda merak edilen son gelişmeleri köşesine taşıdı. İşte Doğan'ın yazısı
Soru: İlk sigorta başlangıcım 1.1.2000 yılı. Prim gün sayım 7900. 1999 öncesi sigortalı değilim ama 1997 Aralık ayında askere gittim, 18 ay yaptım. Askere gittiğimde sigortalı değildim. Askerlik borçlanması yaparsam EYT’den yararlanabilir miyim? Ertan S.
BORÇLANIRSANIZ EYT’Lİ OLURSUNUZ
Cevap: Askere gittiğiniz tarih sigorta giriş tarihinizden önce ise, ilk sigorta giriş tarihiniz askerlik borçlanması yaptığınız süre kadar geriye çekilir. Askerlik borçlanması yaparak sigorta girişinizi Eylül 1999 öncesine alabiliyorsunuz. 18 ay askerlik borçlanması yaparsanız hizmet süreniz de 23 yıl 8 ay olur. Bu durumda hizmet sürenizi 25 yıla tamamladığınızda EYT’den yararlanıp emekli olabilirsiniz.
DÜZENLEMEDEN YARARLANAMAZSINIZ
Soru: Eşim 2001 SSK girişli. İki çocuğumuz var. İlk çocuk doğumu 2003’te. EYT’den faydalanma imkanımız var mıdır? Oğuz Ö.
Cevap: EYT düzenlemesi Eylül 1999 öncesi sigortalı olanları kapsıyor. Eşinizin sigorta girişi 2001. Doğum borçlanması sadece prim gün sayısını etkiler. Bu durumda eşiniz EYT’den yararlanamaz.
EN SON HABERLER
2024’TE EMEKLİ OLACAKSINIZ
Soru: 1978 doğumluyum. İlk SSK girişim 15.7.1999. Prim gün sayım 6300. EYT’den bu şartlarda faydalanamıyorum, çünkü 23 sene yapıyor. Ben ne zaman emekli olabilirim? Şevket Y.
Cevap: EYT’den yararlanabilmek için prim gün sayınız yeterli ancak hizmet yılınız iki yıl eksik. Bu durumda çalışmaya devam edip, 2024 yılında EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabileceksiniz.
STAJ DÖNEMİ EYT’YE GİRMİYOR
Soru: 1981 doğumluyum. Sigortalı olduğum tarih 1999 Ocak ayı. 18 yaşını doldurmadan sigortalı oldum. Üniversite eğitimimden sonra 2004’te tekrar çalışmaya başladım. Bu durumda emeklilik yaşımı belirleyen sigortalılık dönemim 1999’da mı, yoksa 2004’te mi başlar? ETY kapsamında hangi tarih baz alınır? Eraydın G.
Cevap: 18 yaş öncesi sigorta staj dönemi sigortası. Bu dönemde sadece sağlık primi yatıyor, emeklilik primi yatmıyor. Bu şartlarda ilk sigorta başlangıcınız 2004 yılı. Bu durumda EYT’den yararlanamazsınız.
EN SON HABERLER
PRİM GÜN SAYINIZ EKSİK
Soru: 1.8.1997 yılında SSK girişim var. 1800 gün primim var. 1.11.2009’da dükkan açtım ve Bağ-Kur’lu oldum. Bağ-Kur’dan 4663 gün primim var. Bu durumda EYT’den yararlanabilir miyim? Necip K.
Cevap: EYT düzenlemesinden Eylül 1999 öncesi sigortalı olan Bağ-Kur’lular da yararlanacak. Erkek çalışanlar da 9000 prim günü tamamladıklarında EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecekler. Hizmet birleştirmesi ile toplam 6463 prim gününüz oluyor. 2537 gün prim eksiğiniz var. Bunun tamamladığınızda emekli olabilirsiniz.
25 YILA TAMAMLAYACAKSINIZ
Soru: Sigorta girişim 1.7.1999. Pirimim 7365 gün. 18.6.1969 doğumluyum. EYT’den emekli olabiliyor muyum? İsmail P.
Cevap: Eylül 1999 öncesi sigorta girişlisiniz. Prim gün sayınız EYT’den yararlanmak için tutuyor. Ancak
hizmet yılınızın 25 yıl olması gerekiyor. Sizin hizmet yılınız 23 yıl, iki yıl eksiğiniz var. Bu 2 yılı doldurduğunuzda, 2024’de EYT’den yararlanıp emekli olabileceksiniz.
EN SON HABERLER
HEMEN EMEKLİ OLABİLECEKSİNİZ
Soru: 4/A SGK’lı işe başlangıç tarihim, 6.10.1994 ve 28 yıl 1 ay 10 gün sigortalılık sürem var. Prim ödeme gün sayım da 6.834 gün. E-devlette toplam gün olarak 4/A + 4/B ikisinin toplamı olarak da 7.199 gün olarak gösteriyor. 2008 den sonraki çalışma SGK 4/A’ya göre. Emekli olabilir miyim? Mesut S.
Cevap: EYT’den yararlanmak için hem prim gün sayınız hem de hizmet yılınız yeterli. 2008’den beri de 4/A’lı olarak çalışıyorsunuz. Bu şartlarda EYT düzenlemesi çıktığında hemen emekli olabileceksiniz.
Asgari ücrette 4 senaryo
Milyonlarca işçi ve işveren yeni asgari ücretin ne olacağını merakla bekliyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aralık ayı içinde yapacağı toplantılarla 2023 asgari ücreti netleşecek. Biz de öncesinde 6 bin 800 lira ile 8 bin 500 lira arasında değişen 4 farklı net ücret tahmini üzerinden kalem kalem maliyetleri ele aldık.İŞVEREN tarafı şimdiden “işçi, işveren ve hükümetin yeni asgari ücret tutarında mutabık kalacağı şekilde, üçlü imzayla çıkarmak istiyoruz” dedi. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Başkanı Özgür Burak Akkol, hem işçi hem işletmeleri gözetecek “dengeli asgari ücret” çağrısı da yaptı diğer yandan. Genel Başkan Akkol, “Biz yine elimizi taşın altına koyacağız. Yine üçlü imza ile bu süreci sonuçlandırmak istiyoruz. İşçilerimizin, işçi sendikalarımızın, işçi konfederasyonlarının memnun olmadığı, işletmelerimizde huzursuzluğun olduğu bir durumu arzu etmiyoruz. Bununla birlikte işverenlerin ağır maliyetler altında ezildiği bir durumu da istemiyoruz” diye özetledi görüşlerini...
EN SON HABERLER
TOPLANTI ARALIKTA
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aralık ayı içinde yapacağı toplantılarla 2023 asgari ücreti netleşecek. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda; Hükümet adına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, işçiler adına Türk-İş, işverenler adına TİSK yer alıyor. Komisyon, en az 10 üyenin katılımı ile toplanıyor ve oyların çoğunluğu ile karar alınıyor. Komisyonda işçi tarafının da, işveren tarafının da beşer temsilcisi bulunuyor. Oyların eşitliği halinde, (Bakanlığın tespit ettiği) başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılıyor. Mutabakatla belirlenen 2016, 2019 ve 2022’nin ardından, 2023 yeni asgari ücretinin de oybirliğiyle belirlenmesi tüm taraflar için ekstra bir kazanç olacaktır.
İŞTE TAHMİNLER
Asgari ücret tespit komisyonunun aralık ayında başlayacak toplantılarında konuşulacak ve sonunda kesinleşecek asgari ücret tutarları hakkında şimdiden tahminde bulunduk. Dört farklı net asgari ücret tahmini üzerinden hazırladığımız (yandaki) tabloda ‘sigorta prim maliyetleri’ ve ‘toplam işveren maliyetleri de’ ayrı görülebilir. Yüzde 24 artış oranı (net 6 bin 800 lira) ve yüzde 55 artış oranı (net 8 bin 500 lira) arasında bir tutarın kesinleşeceğini öngördük. Tablodan bir örneği kalem kalem de inceleyelim... Yeni yılda bir çalışanın bir aylık en az ücretinin ‘7 bin 650 lira olarak’ belirlendiği varsayıldığında; yaklaşık yüzde 40 oranında artış yapılmış olacak, (2 bin 150 lira artış) işverenin maliyetindeki artış ise 2 bin 971 lira olarak hesaplanıyor. Halihazırda 5 bin 500 lira net asgari ücret üzerinden, 7 bin 603 liralık toplam maliyete katlanan işveren, (net 7 bin 650 lira asgari ücret için) 2023’te 10 bin 575 lira toplam maliyete katlanmış olacak. (Hali hazırda işverene ayrıca her bir asgari ücretli çalışan için aylık 100 lira asgari ücret desteği verildiğini de belirtelim.)
EN SON HABERLER
2022 yılı ocak ayı itibarıyla asgari ücretli çalışanların ücretleri üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi yükümlülüğünün kaldırıldığını, istisna getirildiğini dolayısıyla hesaplamaların tamamının vergisiz olarak yapıldığını, yalnızca (işçi ve işveren) sigorta prim yükümlülüğünün olduğunu da ayrıca hatırlatmamızda yarar var.