29 Ekim Cumhuriyet Bayramı anlamı ve önemi nedir? 29 Ekim’de ne oldu, Cumhuriyet nasıl ilan edildi?
Güncelleme Tarihi:
Cumhuriyet Bayramı’nın anlam ve önemi, nasıl ilan edildiği, Cumhuriyet’in 100. yılında merak edilen konu başlıklarından birisi oldu. Yurt genelinde 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı bugün düzenlenecek çeşitli yürüyüş, etkinlik, program vb. ile kutlanacak. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu ve gençlerin yücelttiği Cumhuriyet, Türkiye tarihi açısından ayrı bir öneme sahiptir. Özgür ve bağımsız bir ülkenin kurulması ve devamlılığını sağlaması açısından Türk tarihinde önemi büyüktür. İşte, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı anlamı ve önemi…
29 Ekim Cumhuriyet’in yıl dönümü olması sebebiyle kutlanmaktadır. 2023 yılında ise Cumhuriyet’in 100. yaşı olması sebebiyle ayrıca önemlidir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet’in önemini “ Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sözüyle ifade etmiştir. 1925'ten bu yana "Milli Bayram" olarak kutlanmaya başlanan 29 Ekim'de her sene etkinlikler yurt genelinde düzenleniyor. Okullar, etkinlik alanları, konserler ve törenler ile kutlanan Cumhuriyet ‘in resmi olarak kabul edilmesinin üzerinden 100 yıl geçmiştir. Peki 29 Ekim’de ne oldu? Cumhuriyet nasıl ilan edildi? İşte, merak edilen soruların tek tek yanıtı…
29 EKİM 1923 NE OLDU?
Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır.
Cumhuriyet Bayramı'nın kutlandığı ülkelerde 28 Ekim öğleden sonra ve 29 Ekim tam gün olmak üzere bir buçuk gün resmî tatildir. 29 Ekimlerde stadyumlarda şenlikler yapılır, akşam ise geleneksel olarak fener alayları düzenlenir.
EN SON HABERLER
29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI ANLAM VE ÖNEMİ
1925 yılında çıkarılan bir kanunla Cumhuriyet'in ilanı günü yeni Türk Devleti'nin bayramı ilan edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, cumhuriyetin onuncu yılı kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim 1933 tarihinde verdiği 10. Yıl Nutku'nda, bu günü en büyük bayram olarak nitelendirmiştir.
Mustafa Kemal Paşa, daha Erzurum Kongresi sırasında, zaferden sonra hükümet şeklinin cumhuriyet olacağını söylemişti. 23 Nisan 1920'den beri Türkiye'yi idare eden Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, millî egemenlik esasına dayanıyordu. Bu, adı konulmamış bir cumhuriyet yönetimiydi. 20 Ocak 1921 tarihli anayasada "Hâkimiyet kayıtsız şartsız milletindir." deniliyordu. Bu, yeni rejimin ilân edilmemiş bir cumhuriyet olduğunu gösteriyordu.
Cumhuriyetin ilânının önündeki en büyük engel saltanattı. 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılmasıyla bu engel aşıldı.
Millî Mücadele'nin zaferle sonuçlanmasında tarihî bir görev yapan birinci dönem TBMM üyeleri, yeni seçim kararı alarak dağıldı (l Nisan 1923). Yeni seçimlerin yapılmasından sonra TBMM ikinci dönem çalışmalarına başladı. Yeni kurulan meclis, Lozan Barış Antlaşması'nı onayladı. Böylece millî bağımsızlık tam olarak gerçekleşmiş oldu.
EN SON HABERLER
23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığı sırada yeni Türk devletinin adı henüz konulmamıştı. Hükümet, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adını taşıyor, meclis başkanı hükümet başkanlığı da yapıyordu. Bu sistem içinde devlet başkanlığı boş görünüyordu. Şimdi, yürürlükte olan siyasî rejime uygun devlet şeklini bulmak zorunlu hâle gelmişti. Millî Mücadele Dönemi'ndeki, olağanüstü şartların bir ürünü olan meclis hükümeti sistemi de artık işlemez olmuştu. Bu sistemde, Bakanlar Kurulunun her üyesi için ayrı ayrı oylama yapılırdı. Bu durum ise hükümet kurulmasını zorlaştırıyordu.
Bundan sonra cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal, yaptığı konuşmasını "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır." sözü ile bitirdi. Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verildi. Devlet başkanlığı konusu çözüme kavuştu. Hükümetin kurulma şekli yeniden düzenlendi. Buna göre; cumhurbaşkanı başbakanı atayacak, başbakan da bakanlarını seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktı. Bu uygulamayla, meclis hükümeti sistemi yerine parlamenter rejime geçilmiş oldu. İlk hükümeti kurmakla İsmet Paşa görevlendirilmişti. Böylece Türk Milleti'nin tarihinde yeni bir devir açılıyordu.
Türk milletinin yapısına en uygun idare şekli olan cumhuriyet rejimine sahip çıkmak ve onu yaşatmak, hepimizin başlıca vatandaşlık görevidir.
EN SON HABERLER
