Borsada brüt takas nedir, ne anlama gelir?

Brüt takas, borsada belirli kriterlere göre seçilen senetlerin takas işlemlerine yönelik yapılan bir uygulamadır. Brüt takas bir çeşit tedbir olarak da bilinir.

Brüt Takas Nedir?

Brüt takasın ne olduğu ve ne anlama geldiği merak edilerek sık sık araştırılan bir konudur. Brüt takas, SPK'nin belirlediği kriterlere bağlı olarak hisse senetlerinin takas işlemleri anlamına gelir. Yatırımcıları korumaya yönelik bir uygulama olan Brüt takas bir nevi tedbir özelliği taşır. SPK uygun gördüğü durumlarda bazı hisse senetlerini belirli süre ya da belirsiz süre ile brüt takas uygulamasına eklenir. Bu uygulama farklı bir uygulama olduğundan çoğu yatırımcı tarafından bilinmez ve bundan dolayı da internet üzerinden araştırılır. Brüt takas işleminin adı netleştirme işleminin kaldırılması olarak da bilinen bir uygulamadır.

SPK tarafından brüt takasa alınan senetlerin alım ve satım işlemleri brüt takasa alınmayan hisse senetlerine göre farklı olmaktadır. Brüt takasta olan hisse senetlerinin alım ve satım emirleri internet üzerinden kapatılır. Emir girişlerine yalnızca telefon aracılığı ile ya da şahsen yapılmasına izin verilir. Ayrıca brüt takasa alınmış olan hisse senetleri için aynı gün içerisinde alım ve satım işleminin yapılması da mümkün değildir. Brüt takasta olan hisse senetlerini yalnızca nakit olarak almak mümkündür, kredi kartı ile herhangi bir işlem yapılması mümkün olmaz. Brüt takas işlemi hisse senetlerinin takası ile ilgili bir işlemdir.

Hisseyi ve Borsayı Nasıl Etkiler?

Brüt takası uygulamasının hisseyi ve de borsayı nasıl etkilediği yatırımcılar tarafından merak edilerek araştırılmaktadır. Brüt takas uygulamasına dahil edilen hisse senetlerinin online işlemleri kapatılır ve bu sayede de spekülatif amaçlı alım satımların önüne geçilir. Bu işlem ile hisse senetleri üzerindeki ani fiyat değişimlerinin önüne geçmek ve durumun da manipüle edilmesini engellemek mümkündür. Brüt takas hisseleri yalnızca takas işlemlerini etkilemesine rağmen bu hisselerin alım satım ve hacimlerini de etkiler.

Brüt takasa dahil olan hisselerin alım satımları kapalı olacağı için hacimleri ve talepleri düşer bu nedenle de fiyatları geriler. Brüt takas uygulamasından çıkarılan tüm hisse senetlerinin fiyatlarından yüksek miktarda artış olduğu gözlemlenir. Bu nedenle bazı yatırımcılar özellikle yatırım yapmak için brüt takastan çıkarılan hisse senetlerini takip etmektedir. Brüt takasa dahil olan senetler yükselirken çıkarılan senetlerin fiyatları da düşer.

Brüt Takas Ne Zaman Hesaba Geçer?

Özellikle hisse senetleri ile işlem yapan kişiler doğal olarak paranın ne zaman hesaplarına geçeceğini merak etmektedir. Bunun için bazı şartlar ve durumlar vardır. Mevzuat gereğince alış emirlerinin olduğu hisse senetleri, satış emirlerinin ise satış tutarları da borsada işlem gerçekleştikten sonra 2 iş günü içerisinde yatırım hesaplarına yapılır. Borsa üzerinde gerçekleşen brüt takas işlemleri işlem yapıldıktan sonra iki iş günü içerisinde hesaplara yatmaktadır.

Yatırımcıların aldıkları ve sattıkları hisse senetlerinin tümü iki gün boyunca yetkilendirilmiş merkezlerde bulunur. Takas günü T+2 işlemi olarak görülür ve bu nedenle de takas gününden sonra +2 gün içerisinde takasın tamamlanması beklenir. Söz konusu hisse senedi ile ilgili yapılan tüm işlemlerin başarılı bir şekilde sonuçlanması en fazla 2 iş günü gerektirir. Bu nedenle yatırımcıların iki gün beklemesi gerekir.