Bilgi edinme hikâyesi

Yasa var, bilgi edinme hakkı yasası, ben o haktan yararlanarak, öteki konuda bilgi istiyorum.

“Olmaz, bilgi istediğiniz konu özel hayatı ilgilendiriyor, veremeyiz.”

Ne zaman kritik konularda bilgi edinme hakkından yararlanmak isteyen biri çıksa, o yasanın bilgi vermeyi sınırlayan maddeleri acele devreye giriyor.

Kaderin cilvesi, sınırlamalar hep kritik konulara rastlıyor. Çerden çöpten konularda, sorun yok. Bilgi şakır şakır akıyor.

Bilgi edinme hakkı, üstelik yasaya bağlı olarak işliyor, ama yok mu o kahrolası sınırlamalar, hemen devrede.

İstihbaratla, ekonomik çıkarla, idari soruşturma, adli soruşturma ve özel hayatla ilgili ise, özünde iktidarın işine gelmiyorsa, bu gerekçelere takılıyor, size bilgi edinme hakkı başka bahara.

YASA BİRİNCİ SINIF

Bilgi Edinme Hakkı Yasası 2003 Ekim ayında kabul ediliyor. Kamu oyunun bilgilendirilmesi, yurttaşlık bilincinin geliştirilmesi adına, birinci sınıf bir yasa. Bu iktidarın çıkardığı en parlak bir kaç yasadan biri.

Gelin görün ki, bu haktan yararlanmak isteyenler, iktidarın hoşlanmadığı bir bilgiye ulaşmak istediklerinde, karşılarına duvar gibi, bilgi vermeyi sınırlayan maddeler çıkartılıyor.

“O konu yargıya intikal etti” deniyor, kapılar kapanıyor. Bilgi saklanmak istenirse, gerekçe bulmaktan daha kolay bir şey yok.

Ama, yasa kağıt üstünde gerçekten demokratik ve şeffaflık ürünü.

Şimdi bu kurum anayasaya taşınıyor. İktidarın hazırladığı pakette, “herkes bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir” deniyor.

Şeffaf toplum, demokratik gelişme, değil mi? Referandumda, şeffaflık adına, bol bol propagandası yapılacak bir malzeme.

Halktan “evet” kopartabilmenin başka havuçlarından biri. Çeşitli maddelerle değişik kesimlere havuç ikramı faslından.

KENDİNİ KURTARMA

Madem demokratikleşme, hani nerede dokunulmazlıkların kaldırılması, üniversite özerkliğini yok eden YÖK’ün kaldırılması, seçim barajının düşürülmesi, örgütlenme özgürlüğünün tanınması, hani nerede?

Varsa yoksa, parti kapatma, HSYK, Anayasa Mahkemesi. Kendini kurtarma ve yargıyı kendine uyumlu hale getirme projesi.

Amma matrak, parti kapatmak için, örneğin AKP ile CHP karşı karşıya gelecek, CHP kapatma için AKP hakkında, AKP kapatma için CHP hakkında karar verecek. Muammer Karaca komedilerinden farksız.

‘Onlar’ ve ‘Onlar’

KAPIŞMA en derin ve en çetin biçimde iktidar ile yargı arasında geçiyor.

İktidar yargı için ağzını açtı mı, “onlar” diye söze başlıyor. “Onlar”, yani yargı.

Yargı iktidar için ağzını açtı mı, “onlar” diye söze başlıyor. “Onlar”, yani iktidar. Birbirlerine zerre kadar güvenleri yok.

Yargıçlar ve savcılar üzerinde baskı denemesine giren iktidarla yüksek yargı organları arasındaki derin anlaşmazlık, anayasa paketi ile iyice su yüzüne çıkıyor.

Türkiye’de hukuk tarihinin görmediği kamplaşma bu iktidarın eseri.

İktidar elbette bunun fakında. Zaten onun için, canla başla sistemi kendine göre yeniden düzenleme çabasında.

Askerlerin bile meclisi vardı

27 Mayıs sonrasında benimsenen 1961 Anayasası. Kurucu Meclis var. 1961 Anayasası o meclis tarafından yapılıyor, sonra referanduma sunuluyor.

12 Eylül sonrasında benimsenen 1982 Anayasası. Danışma Meclisi var. 1982 Anayasası o meclis tarafından yapılıyor,
sonra referanduma sunuluyor.

Darbelerin bile anayasa taslağı hazırlamak için meclisleri var. O meclisi askerler kendileri seçmiş olsa bile, anayasa taslağını yine de bir meclis hazırlıyor.
Şimdi ise, iktidar kendi ideolojisine göre, kapalı kapılar arkasında, kimseye danışmadan bir taslak hazırlıyor. Önce kendine göre hazırlıyor, sonra görücüye çıkartıyor. İçerik bir yana, bu tutum daha başlangıçta demokrasi dışı.

Sağır sultan dahil, bilmeyen, duymayan kalmıyor, anayasa toplumsal uzlaşma ile hazırlanır, kuralı.

İktidarın yaptığına halk dilinde dayatma deniyor.