Zamlar yaşlıların huzurunu kaçırıyor
Güncelleme Tarihi:
HAYAT pahalılığı her geçen gün artarken, Almanya’da huzur evinde huzur arayan yaşlı ve bakıma muhtaç insanlar da, zamlar karşısında geçim derdine düştü. Almanya’da enerji, gıda ve personel masraflarındaki artışlar bakımevi giderlerinin artmasına neden oluyor.Artan bakımevi masraflarını, aylıkları yetmediği için karşılayamayan emekiler ne yapabilirler? Bakımevi sakinlerinin aile fertlerinin sırtına, maddi yükümlülük yüklenebilir mi? Bakımevi masraflarını karşılamak için, elde avuçtaki mal varlıkları satılmak zorunda mı? Bu ve buna benzer soruların yanıtlarını sizler için araştırdık.
Diyelim yakınınız bir huzur veya bakımevinde kalıyor ve size işletme giderleri arttığı gerekçesiyle konaklama aidatına zam yapılacağı bilgisi geldiğinde ilk etapta şunu yapabilirsiniz. Yapılan zammın yasal şartlara uygunluğunu inceleyebilirsiniz. Örneğin yapılması planlanan artış yazılı ve imzalı olarak önceden bildirilmiş olmalı. Bakımevi yönetiminin, söz konusu bildirimde zamma ilişkin gerekçelerini de tek tek sunması gerekiyor.
Kuzey Ren Veftfalya Eyaleti Tüketicileri Koruma Teşkilatı’ndan konuya ilişkin yapılan açıklamada, koronavirüs pandemisi, Ukrayna’daki savaş ve buna bağlı enerji krizi gibi genel gerekçelerin, yeterli olmadığı belirtiliyor.
4 HAFTA ÖNCEDEN BİLDİRİLMİŞ OLMALI
Zam bildiriminde, bakımevi aidatına ilişkin eski ve yeni ücretinin belirtilmesi ve artan giderlerin neye göre ve hangi hesaplama yöntemine göre aidatlara yansıtıldığı da açık bir şekilde ifade edilmesi gerekiyor. Yetkililerin verdiği bilgiye göre, bakımevi aidatına yapılacak zam en az dört hafta önceden bakımevi sakinlerine bildirilmiş olması şartı aranıyor. Eğer yapılan zamlar, aranan şartlara uygun değilse, mutlaka uzman kişilere başvurulmalı. Örneğin yakınındaki tüketicileri koruma teşkilatı veya BIVA Bakım Koruma Birliği gibi mercilere başvurup zamma karşı ne yapabileceğiniz konusunda bilgi talep edebilirsiniz.
İTİRAZ HAKKINIZ VAR MI
Evet, bakımevi aidatına yapılan zam aranan formalite şartlarına uygun değilse, elbette buna karşı itiraz hakkınız doğar. Bakım evi yönetimi nezdinde yapacağınız yazılı itirazda, zammın geçerli olmadığına ilişkin gerekçelerinizi bildirmeniz gerekiyor. İtiraz etmemeniz halinde, bunu kabul ettiğiniz anlamına gelir. Uzmanların şunu tavsiyede bulunuyor: Yapılan aidat artışını şartlı olarak ilk etapta ödeyiniz. Çünkü aidatınızı ödemezseniz, bu kez huzurevindeki yerinizi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
EMEKLİLİĞİNİZ YETMEZSE NE OLACAK?
Birçok kişi, kendisine şu soruyu yöneltiyor: “Bakımevi giderlerini karşılamak için emekli aylığınız yetmezse, malımı mülkümü satmak zorunda mıyım?”
Tabii ki bu riskle her zaman karşılaşabilirsiniz. Çünkü yasalar gereği bakımevi sakinleri, ödeme yükümlülüklerini yerine getirmek için sahip oldukları sermayelerini kullanmak zorundalar. Ancak ikinci etapta, bakımevi sakinlerinin çocuklarına fatura çıkarılabiliyor veya devlet sosyal yardımla devreye girebiliyor.
5 BİN EURO’YA KİMSE DOKUNAMAZ
Bakımevi sakinleri, ellerindeki parayı son kuruşuna kadar giderleri karşılamak için harcamak zorunda değiller. Örneğin 5 bin Euro’ya kadar olan nakit paraya, kimse dokunamıyor. Benzer şekilde, sahip olduğunuz daire veya konut da, koruma altında sayılabiliyor. Örneğin, bakımevinde bulunan kişinin eşi, hâlâ ortak evde ikamet etmeye devam ediyorsa, o zaman huzurevi masraflarını karşılamak için sahip olunan daireyi satışa çıkarma zorunluluğu bulunmuyor. En kötü ihtimalle, daireyi satmadan önce kiraya verilip, kira geliriyle, bakımevi giderleri karşılanabilir.
ZİYNET EŞYASI OLANLARA DİKKAT
Eğer bakımevi giderlerinizi karşılamak için sosyal yardım daireleri devreye girerse, o zaman vakti zamanında çocuk veya torunlarınıza hibe ettiğiniz konut, daire veya evin yanı sıra nakit para veya ziynet eşyaları da, bakımevi giderlerini karşılamak için geri istenebiliyor. Yetkililerin verdiği bilgiye göre, söz konusu mal varlıklarını geri istemek için, bunların en fazla son 10 yıl içinde hibe veya hediye edilmiş olması gerekiyor. Eğer hibe edilen nakit para, harcandıysa o zaman, yapılan harcamaların belgeleriyle resmi makamlara ibraz edilmeli. Bu konuda mahkeme kararları da var. Örneğin Celle Eyalet Mahkemesi, ‘6U 76/19’ dosya No’lu kararında, yaşlı bir teyzenin, torunu için yıllarca biriktirmiş olduğu parayı, sosyal yardım dairesi tarafından bakımevi giderlerini karşılamak için geri isteyebileceğine hükmetti. Mahkemenin gerekçeli kararına göre, aile fertlerine sermaye artışı amaçlı düzenli aralıklarla ödeme yapan kişi, ‘ayrıcalıklı hediye’ olarak değerlendirilen bu ödemeleri, kişi kendisi muhtaç duruma düşmesi halinde, geri isteyebilir.
DOĞUM GÜNÜ HEDİYELERİ NE OLACAK?
Çocuğunuza veya torununuza doğum günü hediyesi olarak verdiğiniz 500 Euro tutarındaki nakit para da mı geri istenebilecek? Hayır bu tür hediyeler iade edilmek zorunda değil. Aachen Eyalet Mahkemesi, Şubat 2017’de ‘3 S 127/16’ dosya No’lu davada verdiği kararında, bu tür hediyelerin ‘gerekçeli hediye’ sınıfına girdiği için, kimsenin bunlara el koyma hakkının bulunmadığına hükmetti. Aynı mahkeme kararına göre, verilen cep harçlıklarına da sosyal yardım daireleri el koyamıyor.
DEVAM EDECEK: Dara düşen bakımevi sakinleri hangi yardımlardan yararlanabilir?
ÇOCUKLARA FATURA NE ZAMAN ÇIKARILIR?
Almanya’da 2020 yapılan yasal değişiklikle, ebeveynlere yönelik nafaka ödemelerine yeni düzenleme getirilmişti. Buna göre, yıllık brüt geliri 100 bin Euro’yu geçenler, anne veya babasının zaruri giderlerini karşılamak için maddi sorumluluk taşıyorlar. Diğer bir ifadeyle, gelir sınırı incelemesinde yıllık geliri 100 bin Euro brüt gelirin altında olanlar, büyüklerinin giderlerine katkıda bulunmak zorunda değiller. Eşinin geliriyle birlikte bu sınırı aşanlar ise, ebeveynlere yönelik nafakadan muaf tutulur.
Anne ve babanızla yıllardır görüşmemeniz ve küs olmanız, nafaka muafiyeti için gerekçe sayılmıyor. Maddi katkıda bulunmayı reddetmek için daha sağlam gerekçe gerekiyor. Örneğin geçmişte anne veya babasından şiddet gören ve bunu kanıtlayanlar, ebeveynlerine yönelik nafaka sorumluluğundan muaf tutulabiliyor.