Yıllık izniniz iptal edilebilir mi?
Güncelleme Tarihi:
HEMEN hemen tüm dünyada görülen koronavirüs salgını, kamusal hayatı olumsuz etkilemeye devam ederken, virüsün bulaşma hızının gerilediği ülkelerde alınan önlemler yavaş yavaş gevşetiliyor. Almanya’da bu haftanın başından itibaren, mağazalar, dükkânlar, kuaförler ve okullar, belirli koşullar altında kısmen açıldı. Ülkenin kuzeyindeki Mecklenburg-Vorpommern Eyaleti, kapılarını Pantkort Yortusu’nun kutlandığı 1 Haziran’dan önce yabancı turistlere açmaya hazırlanırken, yerli turistlere lokaller ve otellerde konaklamak ise 25 Mayıs tarihinden önce de serbest olacak.
Koronavirüs salgınıyla durma noktasına gelen kamusal hayat, yavaş yavaş canlanmaya başlarken, çalışanlar yıllık izin planları yapmaya başladı. Peki, örneğin sonbahar tatili için izin planı yapanlar, izine çıkabilecek mi? Patronunuz, yıllık izin isteğinizi geri çevirebilir mi?
Eğer yıllık izin dilekçenizi salgın döneminden önceden işveren tarafından onaylanmadıysa, sonbahar için yapacağınız tatil planlarınız suya düşebilir. Çünkü işvereniniz, sizden henüz onaylanmamış izninizin yarısını veya üçte ikisini, kısa çalışma döneminde kullanmanızı talep edebilir. Sonuçta izine ayrılma tarihleriniz, arzu ettiğiniz tatil dönemine denk düşmeyebilir. İş hukuku uzmanlarının görüşlerine göre, işletmelerin koronavirüs dönemindeki öncelikleri, çalışanların izin alma isteklerini geri plana atabiliyor. Ancak bu konuda kesin, resmi ve herkes için geçerli olan bağlayıcı bir uygulama yok. Konuyu tatlıya bağlamak iki tarafın da iyi niyetine bağlı.
ONAYLI İZİNLERİN İPTALİ ZOR
Şunu da belirtmekte fayda var; işverenlerin, çalışanları henüz alınmayan izin dönemleri için zorunlu olarak tatile gönderebilir. Ama mart ayından önce işveren tarafından onaylanmış olan izinler, öyle kolay kolay iptal edilemez veya ertelenemez.
Geçen yazımızda, kısa çalışma döneminde çalışanların yüzünü güldüren hükümet kararına değinmiştik. Bunları kısaca hatırlatmak istiyoruz:
TÜM MESLEKLER İÇİN GEÇERLİ
Federal hükümetin kararına göre, kısa çalışmaya geçen, diğer bir ifadeyle çalışma süresi yüzde 50 oranında azalan sözleşmeli personele ödenen kısa çalışma parası önümüzdeki dönemde kademeli olarak artırılacak. Tüm meslek grupları için geçerli olan yeni uygulama 31.12.2020’ye kadar yürüklükte kalacak. İki aşamalı olarak yükseltilmesi planlanan kısa çalışma parası, ilk üç ay süreyle, son net gelirin yüzde 60’ı (çocuklu kişilerde bu oran yüzde 67) oranında ödenecek. Dördüncü aydan itibaren ödeneğin verildiği yedinci aya kadar son net gelirin yüzde 70’i (çocuklar için yüzde 77) ve yedinci aydan itibaren yüzde 80’i (çocuklu kişilerde bu oran yüzde 87) oranında ödeme yapılacak.
EK GELİR SERBEST Mİ?
Kısa çalışma ödeneği ile ilgili merak edilen soruların başında şu geliyor: Bu ödenekten yararlananlar, yapacakları ek işten elde edecekleri gelirleri, ödenekle mahsup edilecek mi? Bu sorunun yanıtı Federal Çalışma Bakanı Hubertus Heil’den geldi. Heil, “Kısa çalışmaya geçenlerin ek gelir sınırlarını artırdık” diyerek, ödenekte kesinti yapılmaksızın son elde edilen net kazancın yüzde 100 oranında ek gelir elde edilebileceği müjdesini verdi.
SERBEST ÇALIŞANLAR NE OLACAK?
Almanya’da 1 Mart’tan bu yana 10 milyon çalışanın başvurup almaya başladığı kısa çalışma ödeneğinde dönemi uygulamasında serbest çalışanların da yararlanıp yararlanamayacağına açıklık getiren Alman Barolar Birliği İş Hukuku Çalıştayı Başkanı ve İş Hukuku uzmanı avukat Johannes Schipp, “Maalesef, serbest meslek erbapları, işsizlik sigortası üyesi olmadıkları için kısa çalışma ödeneğinden yararlanamazlar” diyor.
VERGİ ÖDENECEK Mİ?
Bu arada kısa çalışma ödeneği alanların, gelir vergisi konusunda da bazı hususları dikkate almaları gerekiyor. Kısa çalışma ödeneği bu yılki gelir vergisinden muaf tutuluyor tutulmasına, ancak bu gelir kalemi, gelecek yılki gelir vergisi sınıfının yükselmesine ve dolaysıyla, daha fazla vergi ödemenize yol açabilir. Merkezi Gladbeck kentinde bulunan Vergi Müşavirleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Bernd Werner de, kısa çalışma dönemine geçen birçok çalışanın gelecek yıl vergi denkleştirmesi yapmaları sonucu birçoğunun gelir vergisi ödemek zorunda kalabilecekleri uyarısında bulunuyor. Werner’in verdiği bilgiye göre, işsizlik ödeneği tutarının haricinde 410 Euro ve daha fazla gelir elde edenlerin vergi denkleştirmesi yapmaları gerekiyor. Bazı işverenler, kısa çalışma ödeneğinden dolayı ortaya çıkabilecek vergi ödeme yükümlülüğünden kurtarmak için çalışanlarına, iş ajansından verilen ödeneğe ek olarak, vergiye tabi ek ödeme yapıyor. İşveren yaptığı bu ödeme ve kısa çalışma ödeneğinin toplamı, son net aylığın yüzde 80’ni geçmediği sürece, yapılan ek ödeme vergiden ve diğer sosyal güvenlik kesintilerinden muaf tutulur.
EMEKLİLİĞE ETKİSİ VAR MI?
Çalışma saati yüzde 50’den fazla düştüğü için kısa çalışmaya geçenlerin aldıkları ödenek, emeklilik prim kesintilerine etkiliyor elbette. Bilindiği gibi emeklilik prim kesintisi, elde edilen net aylığa göre belirleniyor. Kısa çalışma ödeneği, net aylığın yüzde 60 veya yüzde 67’si oranında olduğu için, buna göre hesaplanacak emeklilik prim kesintisi de daha düşük olacaktır. Bunun sonucu olarak, ileride bağlanacak emekli aylığı cüzi oranda düşük olacaktı.
Kısa çalışma ödeneği nedeniyle, sağlık, bakım, kaza ve işsizlik sigortası prim kesintilerinde ise bir artış veya düşüşe neden olmayacaktır. Kısa çalışma döneminde sağlık sorunu nedeniyle rapor alanlar, hastalık parası (Krankengeld) alma hakkı mahfuz tutulacaktır. Bilindiği gibi hastalık parası, tıpkı kısa çalıma ödeneği veya işsizlik parası gibi maaşın yerine geçen sosyal güvenlik ödeneği olarak sayılıyor.