Yeniden seçim olur mu?
Güncelleme Tarihi:
Almanya’da 26 Eylül’de yapılan genel seçimlerden birinci parti çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller’le ‘trafik lambası’ koalisyonu (kırmızı-sarı-yeşil) oluşturmak için ön görüşmeleri sürdürürken, hedeflenen koalisyonun kurulamaması halinde yeniden seçimlere gidilmesi konuşulmaya başlandı.
LİBERAL bir ekonomi politikasından yana olan FDP’nin, SPD ile Yeşiller’in yüksek gelirlilerden daha fazla vergi alınması, varlık vergisinin artırılması ve pandemi nedeniyle yaşanan sıkıntıların atlatılması için taze borç alınması yolunun açılmasına kesinlikle karşı çıkması nedeniyle SPD’li Olaf Scholz başbakanlığında yeni bir hükümet kurulmasının zorlaşacağına dikkat çekildi. Yeşiller Eş Başkanı Robert Habeck, sondaj nitelikli görülmelerde iklim korunmasının finansmanı başta olmak üzere mali konularda FDP ile ciddi sıkıntılar yaşanacağının ortaya çıktığını belirtirken, işlerinin hiç de kolay olmadığını söyledi. FDP Genel Başkanı Christian Lindner de vergi artışına ve taze borç alınmasına kesinlikle karşı olduklarını yinelerken, “Bunlar bizim kırmızı çizgilerimiz” dedi.
JAMAIKA’YA ‘HAYIR’
Hıristiyan Demokrat/Hıristiyan Sosyal Birlik Partileri’nin (CDU/CSU) tarihi bir yenilgi alması üzerine CDU Genel Başkanlığı görevinden istifa etmesi istenen başbakan adayı Armin Laschet’in hâlâ Yeşiller ve FDP ile ‘Jamaika koalisyonu’ (siyah-yeşil-sarı) oluşturma umudu iyice sönmeye başladı. Yeşiller’in gençlik teşkilatı ‘Yeşil Geçlik’, CDU/CSU ile ortaklık edilmesine karşı çıktı. CDU/CSU’nun ‘gelecek düşmanlığı’ içeren bir politika izlediğini ileri süren ‘Yeşil Gençlik’ tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Biz Birlik Partileri ile ortaklığa yokuz” denildi. Öte yandan CDU’lu ve CSU’lu bazı politikacıların Laschet’in istifasını istemesi, ‘Jamaika koalisyonu’ oluşturma şansını da azalttı. FDP ve Yeşiller, ‘kardeş partiler’ arasında yaşanan sürtüşme ve CDU’daki lider belirsizliği nedeniyle masaya oturmalarının zor olacağını açıkladı. Ancak Birlik Partileri ile ortaklık kapısını da tam olarak kapatmadılar.
Olaf Scholz, Armin Laschet
BÜYÜK KOALİSYON OPSİYONU
Bazı politik çevreler ‘trafik lambası’ ve ‘Jamaika koalisyonu’nun gerçekleşmemesi halinde, SPD ile CDU/CSU’nun ‘büyük koalisyonu’ sürdürme opsiyonuna dikkati çektiler. Ancak bazı politik gözlemciler ise daha seçim akşamı hem CDU/CSU’nun hem de SPD’nin “Büyük koalisyon bitti” söylemlerini hatırlatarak, “Bu opsiyona çok şans verilmemeli” açıklamasında bulundular. Benzer söylemler 2017 yılındaki genel seçim akşamı da duyuldu. Dönemin SPD Genel Başkanı ve partinin başbakan adayı Martin Schulz, “Bizim yerimiz muhalefet” diyerek CDU/CSU ile bir daha ortaklık etmeyeceklerini açıkladı. Fakat CDU/CSU ile FDP ve Yeşiller arasında sürdürülen ‘Jamaika koalisyonu’ görüşmeleri olumsuz sonuçlanınca, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’in “Sorumluluk üstlenmekten kaçamazsınız” uyarısı üzerine SPD yeniden Birlik Partileri ile masaya oturup ‘büyük koalisyon hükümeti’ni devam ettirme kararı aldı.
Her ne kadar Almanya’da bazı çevreler yeniden seçime gitme hesapları yapsa da bu çok zayıf bir ihtimal. 23 Mayıs 1949 tarihinde anayasanın kabulüyle resmen kurulan Almanya Federal Cumhuriyeti’nde şimdiye kadar hükümet kurulamadığından dolayı hiçbir zaman yeniden seçime gidilmedi. Ancak çıkan bazı krizler nedeniyle 1972 yılında ilk kez erken seçim yapıldı ve SPD’li Willy Brandt oylarını artırarak başbakanlık koltuğunu korudu. 1982 yılında FDP’nin ‘cephe değiştirmesi’ üzerine SPD’li Başbakan Helmut Schmidt’in yerine CDU’lu Helmut Kohl başbakanlık koltuğuna oturdu. 1983 yılı başlarında yapılan erken genel seçimleri kazanarak göreve devam etti. 2005 yılında SPD’li Başbakan Gerhard Schröder, Kuzey Ren Vestfalya’da (KRV) yapılan Eyalet Parlamentosu seçimlerinde partisinin büyük ölçüde oy kaybetmesi üzerine erken seçim kararı aldırttı. Ancak umduğunu bulamayıp koltuğunu CDU’nun o dönemdeki lideri Angela Merkel’e kaptırdı.
SONDAJ GÖRÜŞMELERİNE DEVAM
SPD, FDP ve Yeşiller sondaj görüşmelerine devam etti. Bugünkü görüşmelere FDP ve Yeşiller 10’ar kişilik heyetle katıldı. SPD heyetinde ise 6 kişi yer aldı. Görüşmelerin içeriğiyle ilgili olarak daha önceki günlerde olduğu gibi yine açıklamada bulunulmadı. Ancak yarın ve cuma günü yapılacak görüşmelerde sürtüşmeli konuların ele alınacağı öğrenildi. Uzlaşma sinyalleri gelmesi halinde bu ay içinde koalisyon görüşmelerinin başlanmasının beklendiği belirtildi.