Yeni Sezona merhaba

İzinden önce bana soru gönderip, yoğun talep nedeniyle sorusunun cevabı yayınlanamayan okurlarımız, dört gözle bekledikleri yanıtları bu köşede önümüzdeki gün ve haftalarda bulabilecek.

Daha önce olduğu gibi bundan böyle de emeklilik sigortası ile Almanya’daki sağlık ve bakım sigortasıyla ilgili her türlü sorularınızı bana gönderebilirsiniz. Bana ulaşan soruları, geliş tarihine göre sıraya koyup yanıtladığımdan, okurlarımızdan biraz sabırlı olmalarını ve gazeteleri Hürriyet’i sıkı bir şekilde takip etmelerini öneriyorum.

Tüm okurlarımı yeni yayın döneminde saygıyla selamlıyor, sorularınızı bekliyorum.

Saygılarımla
Ayhan Can

EMEKLİLİK ŞARTLARI NEYE GÖRE BELİRLENİYOR
R.D. - Ankara

TÜRKİYE’de 1985 sonu ile 1986 başında 226 gün sigortaya tabi bir işyerine çalıştığınız için emeklilik kademesine tabi olup, 49 yaş ve 5 bin 300 gün şartlarına göre emekli olabilirsiniz.
Emeklilik şartlarınız, kademeli emekliliğe geçişi düzenleyen 506 sayılı Kanunun geçici 81’inci maddesinin (A) ve (B) bendlerine göre belirleniyor. SGK tarafından kadın ve erkek sigortalılar için ayrı hazırlanan kademeli emeklilik geçiş tablosunda, sigortalı işe giriş tarihine göre, sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı şartları yer almaktadır.

EKSİK SÜRELER BELİRLENMELİ

Daha önce yurtdışı borçlanma talebinde bulunduğunuzu ve SGK hesabına 10 bin Euro yatırdığınızı belirtmişsiniz. Öncelikle 10 bin Euro karşılığında kaç gün borçlandığınıza bakmak gerekiyor. Bu süre SGK tarafından size gönderilen borç tahakkuk cetvelinde yazılıdır. Para karşılığını yatırdığınız sigorta günlerinizi, 5 bin 300 günden düşüp, eksik kalan sürenizi tespit edebilirsiniz. Emekli olmak için 5 bin 300 günü tamamlamanız gerektiği için eksik süreniz varsa, bunu tamamlamak için yeniden yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunmalısınız. Yıl sonuna kadar borçlanma talebinde bulunursanız, borçlanacağınız her gün başına 13.58 lira yatırmanız gerekir.

NEREYE GÖNDERECEKSİNİZ?

Mavi Kartlı olmanız, borçlanma talebinde bulunmanızı etkilemez. Önemli olan, borçlanacağınız süreler, Türk vatandaşlığında geçen çalışma dönemine ait olmasıdır. Yani aslında sadece, Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 2005 yılından önceki, yurtdışı sigorta sürelerini borçlanabileceğinizi unutmayınız. Bu işlemler için Türkiye’ye dönmenize veya memleketinize gitmenize gerek yok. Almanya’dan da posta yoluyla, en yakın başkonsolosluktan temin edebileceğiniz borçlanma talep formunu doldurup, aktüel tarihli Alman hizmet cetveliyle birlikte SGK’ya gönderebilirsiniz.
Tüm evrakları, Türkiye’de ikamet adresinizin olduğu kentteki SGK İl Müdürlüğü’ne göndermelisiniz. Eğer ikamet adresiniz yoksa, başvurunuz SGK tarafından, nüfus kaydınızın bulunduğu Erzincan’daki SGK İl Müdürlüğü’ne gönderilir.

BORÇLANMA ORANI NEDİR

Merak etmiş olduğunuz borçlanma oranına da açıklık getireyim. Borçlanma oranı, yurtdışındaki sigortalı sürelerinizden her bir gün için ödeyeceğiniz günlük borçlanma miktarının, tabandan mı, tavan mı, yoksa taban ile tavan arasında bir miktar üzerinden mi hesaplanacağını gösterir. Yani, borçlanacağınız her gün için asgari düzey olan 13.58 lira üzerinden ödeyebileceğiniz gibi, tavandan da, yani asgari miktarın 6.5 katı olan 90.03 lira üzerinden de gün başına ödeme yapabilirsiniz. Arzu ederseniz, gün başına 13.58 lira ile 90.03 lira arasında bir miktar tercih edebilirsiniz. Borçlanma oranını kendiniz belirleyebilirsiniz. Asgari borçlanma oranı üzerinden borçlanırsanız, bağlanacak aylık da asgari düzeyde olacaktır, tavandan yapacağınız borçlanma neticesinde aylığınız en fazla 3-4 bin TL’yi bulacaktır. Tercih sizin. Ama şunu unutmayın; borçlanma oranında artış, bağlanacak aylıkla doğru orantılı olmayacaktır. Diğer bir deyişle, günlük borçlanma miktarı olarak asgari 13.58 lira yerine, bunun iki katı olan 27.16 lira üzerinden borçlanma yaptığınız takdirde, aylığınız asgari olan bin 200 lira yerine 2 bin 400 TL bağlanmaz. Olsa olsa, bin 500 - bin 600 lira bağlanır. Yani yüksekten borçlanmakla aylığınızı artırabilirsiniz ama bu artış doğru orantılı olmayacaktır. Yani, atacağınız taş, vuracağınız kuşa değer mi değmez mi, buna siz karar verin.

SİGORTALI ÇALIŞMADIM NASIL EMEKLİ OLURUM
Rumuz: Aliii Aliii

Göndermiş olduğunuz sorudan kadın veya erkek olduğunuz anlaşılmıyor. Ancak üç çocuklu bir anne olduğunuzdan hareketle sorunuzu yanıtlayacağım.
1990 yılının kasım ayında geldiğiniz Almanya’da ilk çocuğunuzu dünyaya getirdiğiniz 24 Ağustos 2015 tarihi, aynı zamanda Türkiye’de sigorta başlangıcınız sayılacaktır. Bu nedenle de 59 yaş ve 5 bin 600 gün şartlarına tabisiniz. Emekli olmak için, hem dünyaya getirdiğiniz üç çocuktan dolayı Alman Emeklilik Sigortası tarafından adınıza yatırılan toplam dokuz yıllık sigortalılık süresi hem de, Almanya’ya geldiğiniz tarihten itibaren başlayan ev kadınlığı sürenizi borçlanmalısınız. Yurtdışı borçlanmasını, Türkiye’de ikamet adresinizin bulunduğu ildeki Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’ne yapmalısınız.

SÜRELERİNİZ 4/B’YE GİRER

Ancak, Türkiye’de daha öncesinden sigortalı işte çalışmadığınızdan ötürü, yurtdışı borçlanması yoluyla saydıracağınız süreleriniz, doğrudan 4/b sigorta kolunda dikkate alınacaktır. Yani eski Bağ Kur olan bu sigorta kolundan emekli olmanın koşulları, eski adı SSK olan 4/a sigorta koluyla kıyaslandığında, daha ağır. Bu nedenle, borçlanma işlemlerini başlatmadan önce, Türkiye’ye gittiğiniz bir dönemde en az bir hafta 10 gün sigortalı bir işe girmenizi öneriyorum. Bu sayede, 5 bin 600 gün karşılığında 76 bin 48 lira yatırmanız yapmanız halinde, 59 yaşını dolduracağınız 26 Ocak 2033 tarihinde tam aylık almaya hak kazanırsınız.

BAĞ-KUR'DAKİ SÜRELER SSK'YA NASIL AKTARILIR
Ali Altun – Almanya

Eşiniz adına 12 Aralık 1988 ile 27 Haziran 2011 yılları arasında Bağ-Kur’a borçlandığınız süreleri SSK’ya iki yolla aktarabilirsiniz. Birincisi; eşiniz Türkiye’ye bizzat gidip 4/a sigorta koluna, yani SSK’ya tabi bir işyerinde kısa bir süreliğine çalışıp, ardından son borçlandığınız tarihten itibaren, yani 28 Haziran 2011 ile 28 Ocak 2015 arasındaki 3.5 yıl, yani bin 260 gün kadar daha bir yurtdışı borçlanması yapmalı. Eşiniz 45 yaş ve 5 bin 300 gün şartlarını tamamlamış olursa, eşiniz aylık tahsis talebinde bulunabilir. Talep formunda, daha önce borçlanma yaptığı Bağ-Kur sürelerini bildirmesi halinde, bu süreler otomatikman SSK’ya aktarılır ve eşiniz bu kurumdan emekli olur.
Diğer bir yol ise daha önce yaptığı yurtdışı borçlanma işlemleri için iptal dilekçesi vermek. Daha önce yaptığınız ödemeler size TL olarak geri verilir. Ardından yeniden yurtdışı borçlanması talebinde bulunacaksınız. Ancak bu kez, eşiniz birinci seçenekte izah ettiğim gibi, önce sigortalı bir işte çalışacak, ardından 5 bin 300 gün karşılığında borçlanma talebinde bulunacak. Bu işlemi yıl sonuna kadar yaparsa, 71 bin 974 TL tutarında size borç tahakkuk ettirilecektir.