Güncelleme Tarihi:
Çok sayıda bina, apartman dairelerinden oluşan geniş blok grupları biçiminde inşa edilmiş olup, büyük şehirlerin kentsel bölgelerinde bulunmaktadır. Kiralık konutlar ya şahıslarındır ya da devlet tarafından desteklenen mesken birliklerinindir.
Mülk sahibi şahıslara ait apartman daireleri, sıralı evler ve müstakil evler satın alınabilir. Müstakil evlerin birçoğu, kendilerine ait arsalar üzerine inşa edilmiş tek aile evleridir. Daha büyük kasabalarda ve kentlerde, mülk sahibi şahıslara ait evler genellikle çok pahalıdır.
Ülkenin birçok bölümünde oturulacak bir ev bulmak çok zordur. Eğer bir ev bulmak istiyorsanız aşağıdakileri yapabilirsiniz:
Kiralık konutlar, ya bir özel konut şirketinin ya da kâr amacı gütmeyen bir mesken şirketinin mülkiyetindedir. Bir daire kiralamak için bekleme listesine yazılabilirsiniz. Bu, sıra size gelince bir daire kiralayabilirsiniz demektir. Fakat bekleme süresi uzun yıllar sürebilir. Bu konuyu konut şirketine sorabilirsiniz.
Belediyenizin kendi idaresinde bulunan belirli sayıda apartman dairesi bulunmaktadır. Bu yolla bir apartman dairesi bulmanız mümkün olabilir. Belediyenize sorunuz.
Şahısların sahip olduğu konut birlikleri için nadiren bekleyenler listesi olur. Bu durumda, boş apartman dairesini kimin kiralayacağına mülk sahibi karar verir.
Hem kiracının, hem de mülk sahibinin hakları ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlar Danimarka Kira Yasası'nda düzenlenmiştir. Yasa, kira kontratının sona ermesiyle ilgili hükümleri de içerir. Bir kiracı olarak, normal koşullarda üç ay öncesinden ayrılacağınızı bildirmeniz gerekir. Ayrıca, evsahibi yükümlülüklerinizi yerine getirdiğiniz müddetçe sizi bir anda kapının önüne koyamaz.
Danimarka Kira Yasası ayrıca kiranın düzeyini, dairenin bakım ve onarımını ve daire kaç kişinin yaşamasına izin olduğunu düzenleyen hükümler içerir.
Birçok kişi kendi evlerinde yaşar
Danimarka'da nüfusun %63'ü tek ailelik konutlarda oturur. Bu özellikle, çoğunluğu kendi evlerinde oturan çocuklu aileler için geçerlidir. Tek ailelik evlerin birçoğu arsa içine oturmuştur. Bazıları sıralı evlerdir.
Nüfusun yaklaşık %30'u daire bloklarından oluşan apartmanlarda yaşar. Daire bloklarının çoğu kiralanmış evlerdir.
Bazıları, herkesin kendine ait bir odasının olduğu ve masrafların yanı sıra yemek pişirme ve diğer gündelik ev işlerinin paylaşıldığı ortak konutlarda yaşarlar.
Birçok genç, apartman dairelerini paylaşır ya da mülk sahibi şahıslardan oda kiralar.
Öğrenciler, öğrenci yurtlarında oda kiralayabilir. Bir öğrenci yurdu, her öğrencinin kendi odasının bulunduğu çok sayıda öğrenciyi barındırır. Genellikle, her öğrencinin kendine ait bir tuvaleti ve banyosu olmakla birlikte, öğrenciler mutfağı ve ortak salonu ortaklaşa kullanır.
Danimarka Kira Yasası'na göre, siz ve evsahibiniz tarafından üzerinde anlaşmaya varılan kuralları belirleyen bir kira sözleşme talep etme hakkınız vardır. Herşeyden önce, kira sözleşmesinde konutu terketmeden ne kadar süre önce ihbarda bulunacağınızın belirtilmiş olması gerekir. Ayrıca, evden ayrıldığınızda konutun hangi koşullarda bırakılacağının belirtilmesi şarttır.
Eğer dairede birlikte yaşayacak karı kocadan oluşan bir çiftseniz, her ikinizin adının da kira sözleşmesine yazıldığından emin olun. Bu, eşlerden birinin evden ayrılması ya da boşanma söz konusu olduğunda diğerinin dairede oturabilmesine olanak sağlayacaktır.
Sözleşmedeki küçük yazılarla yazılmış bölümleri de okumadan sözleşmeyi imzalamayın. Ayrıca, sözleşmeyi imzalamadan önce evsahibinizle birlikte dairedeki hasarları ve eksikleri kontrol edin.
Eğer dairede hasar ve eksiklik varsa, bunları ya kira sözleşmesinin üzerine, ya da sizin ve evsahibinin imzalayacağı başka bir kağıdın üzerine yazın. Eğer siz daireye taşındıktan sonra hasar ve eksiklikleri tespit ederseniz, taşındıktan sonraki 14 gün içerisinde bina görevlisi (kapıcı) ile irtibata geçmeniz gerekir. Bu, vermediğiniz bir hasarın parasını ödememenizi sağlar.
İlk ayın kirası ile birlikte bir depozito ya da peşin kira ödemek durumunda kalabilirsiniz. Depozitonun ya da peşin kira tutarını siz ve evsahibiniz birlikte belirlersiniz.
Evsahibi, depozito ya da peşin kirayı daireye verilen hasarı karşılamak için kullanmaya karar verebilir. Ancak, eğer daireyi kiraladığınız sıradaki koşullarda bırakmışsanız, evsahibi depozito ya da peşin kiranın tamamını daireden ayrıldığınızda size geri ödemek zorundadır.
Bazı kira sözleşmelerinde, evsahipleri dairede yaşayacak en fazla kişi sayısını belirtir. Ayrıca bazı belediyeler, her odada yaşayacak kişi sayısını iki ile sınırlayan bir politika benimsemiş olabilirler. Belediyenize hangi kuralların geçerli olduğunu sorunuz.
Kiralık eviniz için belediyenize depozito kredisi başvurusu yapabilirsiniz. Yetkililer başvurunuzu mali ve sosyal koşullarınız çerçevesinde değerlendirecektir. Krediyi geri ödemek zorundasınız.
Bir kiracı olarak ayrıca, belediyenize kira yardımı almak için başvuru yapabilirsiniz. Buna devlet destekli kira yardımı adı verilir. Yetkililer başvurunuzu aşağıdakilere göre değerlendirecektir:
Emekli maaşı alanlar özel bir konut ödeneğine başvuru yapabilir.
Eğer bir belediyenin depozito kredisi ya da kira yardımı kararından memnun kalmazsanız, şikayette bulunabilirsiniz. Belediyeden alacağınız mektup, şikayeti ana hatlarıyla açıklarken, şikayeti nasıl ve ne zaman işleme koyacağınızı da açıklamalıdır.
Bazı büyük kar amacı gütmeyen mesken birliklerinin kendi mesken danışmanları bulunmaktadır. Burada konutunuz ile ilgili faydalı tavsiyeler ve mesela konutunuzla ilgili aldığınız mektubu anlamak için yardım alabilirsiniz.
Hisseli konutları, bir hisseli konut topluluğu tarafından idare edilen bir ya da daha çok sayıda ev veya apartmandan oluşur. Hisseli konut şirketi mülkün sahibidir. O gayrimenkulden bir hisse satın aldığınızda, kuruluşun malı olan mülkün bir kısmını kullanma hakkı elde edersiniz. Hissenin yanı sıra bu mesken kuruluşuna kira da ödemeniz gerekir.
Pay sahibi olarak, mesken kuruluşunun da üyesi sayılırsınız. Bir hisseli konut şirketi üyesi olarak, yıllık genel kurul toplantılarına katılma ve toplantılarda oy kullanma hakkınız bulunmaktadır. Yıllık genel kurul toplantılarında üyeler, şirketin kurallarının neler olacağını belirler. Yıllık genel kurul toplantılarında binanın bakım ve onarımının ne zaman ve nasıl yapılacağına da karar verilir.
Daireyi bir kiracıdan ya da hisseli konut şirketi üyelerinin birinden kiralamak mümkündür. Buna, "başkasına kiralama" (fremleje) adı verilir ve iki yıllık bir süre için geçerlidir. Bazen, mülk sahibi ve kuralların izin vermesi halinde, bu süre daha uzun olabilir.
Bazı kiralık gayrimenkullerde ve hisseli konutlarda, diğer kiracılar ya da hisse sahipleriye daireleri değiştirmek mümkündür. Bir başka deyişle, eğer bir daireniz varsa, bunu daha küçük ya da daha büyük bir başka daire ile değiştirebilirsiniz. Bu değişimi başka bir semtteki bir daire ile de yapabilirsiniz. Bina yönetiminden bu konu ile ilgili bilgi alın ya da hisseli konut yönetim kuruluna dairenizi karşılıklı değiştirip değiştiremeyeceğinizi sorun.
Mülk sahibi şahıslara ait mesken, kendi satın aldığınız bir ev ya da apartman dairesi olabilir.
Eğer Danimarka'da yaşamıyorsanız ya da ülkede daha önce en az beş yıllık bir süre boyunca ikamet etmemişseniz, mülk sahibi şahıslara ait bir konut satın almak için Adalet Bakanlığı'ndan izin almanız gerekir. Adalet Bakanlığı'na göndereceğiniz başvuru formuna ek olarak, satın almak istediğiniz konut hakkında bilgi ve oturma izninizin bir kopyasını göndermek zorundasınız Eğer gayrimenkulü daimi ikametiniz olarak kullanacaksanız, size izin çıkması olasıdır. Eğer AB vatandaşı iseniz, gayrimenkulü daimi ikametiniz olarak kullanmanız koşuluyla Adalet Bakanlığı'ndan izin almaksızın mülk sahibi şahıslara ait bir gayrimenkul satın alabilirsiniz.
Mülk sahibi şahıslara ait gayrimenkullerin çoğu emlak firmaları aracılığıyla satılır. Gazetedeki, internetteki ilanlara bakın ya da gayrimenkulü satın almak istediğiniz bölgedeki bir emlak firmasına başvurun.
Emlakçı, öncelikle satıcının temsilcisidir ancak, satın alacak kişiye de haklarıyla ilgili bilgi verebilir.
Bir avukatla çalışmak yararlı olacaktır. Avukatla çalışmak, çıkarlarınızın gözetileceğini anlamına gelir.
Evinizi ya da apartman dairenizi satın almak için mortgage kredisi sağlayan bir kuruluş kanalıyla kredi alabilirsiniz. Hisseli bir konut almak için bankadan kredi alabilirsiniz. Mortgage kredisi veren kuruluş ya da banka, kredi başvurusunu kabul etmeden önce, kredileri geri ödeme olanaklarınızı değerlendirecektir. Çalışıyor olmanız ve düzenli bir gelire sahip olmanız önemlidir.
Kira, kredi ya da mortgage geri ödemesinin yanı sıra, elektrik, yakıt ve su parası da ödersiniz. Bunları, kullandığınız ölçüde ödersiniz. Mülkte sayaçlar bulunmaktadır. Elektrik, özel bir elektrik şirketi tarafından dağıtılırken; yakıt, belediye ya da özel bir ısı santrali üzerinden sağlanır. Büyük mesken binaları, kendilerine ait ısı santrallerine sahiptir. Eğer kendinize ait evde oturuyorsanız, normalde emlak verginizle birlikte su faturanızı da ödersiniz.
Danimarka'da elektrik, su ve yakıt pahalıdır. Bunun nedeni, çevreyi korumak amacıyla toplum tarafından enerji kullanımının sınırlanmak istenmesidir. Aşağıdakileri uygulayarak elektrik, su ve yakıt tasarrufu yapabilirsiniz:
Kendinize ait ya da kiracı olarak oturduğunuz bir apartman dairesinde ya da bir hisseli konut birliğinde yaşıyorsanız, siz ve komşularınız ortaklaşa bir bina görevlisi (kapıcı) parası ile bina ve ortak alanların bakımı için bir aidat ödersiniz. Eğer kiralık bir konutta oturuyorsunuz, ortak harcamalar kiranın içindedir.
Birçok kiralık konut ya da konut kooperatifinde, ortak alanların bakımı gibi uygulamaya yönelik işlere bakan bir görevli bulunur. Devlet desteğinde olan konutlarda, bina görevlisi ayrıca dairelerdeki küçük onarım işlerini yapabilir ya da bununla ilgili bir usta çağırabilir.
Devlet desteğinde olan konutlarda bir kiracı demokrasisi politikası vardır. Bu, kiracıların bir kiracılar komitesine ya da bina sakinleri derneği kuruluna temsilciler seçmesi anlamına gelir. Kiracı temsilcileri, ev kullanımı kurallarını onaylayabilir ya da toplu sosyal etkinlikler düzenleyebilir. Bu ayrıca, ortak alanların tasarımı ve görünümü konusunda söz sahibi olabilir.
Büyük kiralık konut projelerinde, kiracıların evsahiplerine karşı çıkarlarını gözetmesi amacıyla temsilciler seçebilir. Kiracı temsilcileri mülkün mali hesaplarını inceleme hakkına sahiptir ve evsahiplerinin kiraları arttırmadan önce ya da büyük yeniliklere girişmeden önce onlara danışması şarttır.
Bir rol üstlenebilirsiniz
Bir mesken kiracısı olarak, çeşitli kiracı gruplarına temsilciler seçilmesine yardımcı olabilirsiniz. Örneğin bu, bir kiralık mesken binasında bir kiracılar komitesi, hisseli konut birliğinde bir yönetim kurulu ya da özel konut sahiplerine yönelik bir evsahipleri derneği olabilir. Kiracılar tarafından düzenlenen toplantılara ve faaliyetlere katılabilirsiniz. Ayrıca, ya kiracı temsilcisi seçilerek, ya da çocuklar ve yetişkinler için sosyal etkinlikler önererek aktif olabilirsiniz. Bu şekilde komşularınızı tanımaya başlayabilir ve yaşadığınız mesken alanını şekillendirmeye yardımcı olabilirsiniz.
Bazı özel ve mesken birliği projelerinin yanı sıra, devlet destekli konut projelerinin çoğunluğunda, kiracıların toplanabileceği kiracı alanları ve ortak odalar bulunmaktadır. Kiracılar genellikle, örneğin bir parti düzenlemek istiyorlarsa, bu odaları kiralar.
Birçok kiralık mesken ve konut topluluğunun kendine özgü kuralları vardır. Bunlar ya evsahibi, ya da kiracılar tarafından belirlenir. Mesken kuralları çoğunlukla merdivenlerin yıkanması, evcil hayvanlar, gürültü, bisiklet ve bebek arabalarının bırakılacağı yerler ile ilgili kuralları kapsar.
Eğer kurallarla ilgili şüpheniz varsa, bina görevlisine ya da komşularınıza kuralları sorun.
İnsanların olduğu her yerde, anlaşmazlık olma olasılığı vardır. Eğer komşunuzla bir anlaşmazlık yaşıyorsanız, en kısa sürede girişimde bulunun ve onunla konuşun. Eğer bu, işe yaramazsa bina görevlisiyle ya da varsa yönetim kuruluyla konuşun. Yaşadığınız binanın türüne bağlı olarak evsahipleri birliği ya da mesken birliği ile de görüşebilirsiniz.
Eğer evsahibinizle örneğin binanın bakımı, karşılıklı mülk değişimi ya da devir konusunda bir sorun yaşıyorsanız, anlaşmazlığı çözme konusunda bina görevlisi ya da yönetim kurulundan yardım almayı deneyim. Eğer tüm bunlar işlemezse, şikayette bulunabilirsiniz.
Eğer devlet destekli bir konutta yaşıyorsanız, devlet destekli konutlar birliğindeki kiracılar için özel kiracı şikayetleri bölümüne şikayette bulunabilirsiniz. Kiracılar birliği ya da belediyenizden yardım isteyin.
Belediyelerde kira kontrolü kurulu bulunmaktadır. Eğer şahıslara ait bir konutta yaşıyorsanız ve anlaşmazlığınız kira ya da konut kurallarıyla ilgili ise, buraya şikayette bulunabilirsiniz. Kendi belediyenize sorabilirsiniz.
Bir kiracı olarak siz, temizlik ve etrafı toplu tutmaktan sorumlusunuz. Binanın ya da mesken alanının temizlik ve çöp ile ilgili kurallarını öğrenin.
Belediyeniz, gündelik çöplerin mesken alanlarından haftada bir kez toplanmasını öngörmektedir. Bahçe çöpleri ya da büyük hurdalar yıl içinde çok kez toplanır. Hurdalar, mobilya ya da kullanılmış beyaz eşya olabilir.
Belediyelerin, sakinler tarafından bahçe çöplerini ya da büyük hurdaları bertaraf ettirilebileceği atıkları yeniden dönüştürme merkezleri vardır. Burası boya, benzin, pil ve elektrikli cihazlar gibi çevreye zararlı atıkların bertaraf edileceği yerdir. Belediyenize hangi kuralların geçerli olduğunu sorunuz.
Kiralık konutların ve mesken birliği evlerinin çoğunda, taşındığınızda otomatik olarak kullanabileceğiniz bir ortak anten şebekesi bulunmaktadır. Bu ya kablolu yayın ya da ortak anten şebekesi olabilir. Genellikle anten şebekesi ücreti kiranın içindedir.
Ancak evsahibinizden ya da hisseli konut birliğinizden izin alarak başka bir anten taktırabilirsiniz.
Eğer şahıslara ait bir konutta yaşıyorsanız, kablolu yayına erişim olanağınız olabilir ya da belki evsahipleri birliği ortak bir anten şebekesi çalıştırıyordur. Aksi halde kendi anteninizi taktırabilirsiniz.
Birçok ortak anten şebekesi, bir anten kuruluşu tarafından kurulur. Burada, kendi bölgenizde hangi televizyon kanallarını izleyebileceğinizi seçmeye yardımcı olabilirsiniz. Ülke genelinde çok sayıda yerel, ulusal televizyon kanalının yanında belirli sayıda yabancı televizyon kanalını izleyebilirsiniz.
Eğer bir radyonuz, televizyonunuz ya da radyo ve televizyon alıcısı olan bir bilgisayarınız varsa, yılda iki kez medya lisansı (bandrol ücreti) adı altında özel bir ödeme yapmanız gerekir. Bölüm 10, Kültür ve boş zamanlar başlığı altında medya lisansı hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Eğer evsahibi iseniz, evinizin içini istediğiniz kadar değiştirebilirsiniz Ancak, elektrik, ısınma ve su ile ilgili bazı kurallar vardır. Bu tür tesisatların bazıları ancak yetkili ustalar tarafından kurulabilir. Eğer düzenlemelere uygun davranmazsanız, bir kaza halinde sigortadan para alamazsınız.
Eğer evinizin dışını örneğin bir çatı katı ya da balkon yapmak amacıyla değiştirmek ya da arsanızın içine ek bir bina ya da kapalı otopark inşa etmek istiyorsanız, belirli yasa ve düzenlemelere uymanız gerekir. İnşaata başlamadan önce belediye ile görüşün.
Eğer hisseli konut sahibiyseniz, tadilat işine başlamadan önce hisseli konut birliğinden bu konuda bir kısıtlaması olup olmadığını araştırmanız gerekir.
Eğer kiracıysanız, herhangi bir tadilat çalışmasına başlamadan önce, evsahibi ya da bina yönetim ofisi ile ayarlamaları yapmanız gerekir.
Eğer tesisat onaylanmışsa, bir çamaşır makinesi ya da bulaşık makinesi taktırabilirsiniz.
Eğer bir eşya sigorta poliçesi yaptırırsanız, evinizin içindeki mobilyalar, kitaplar, giysiler, stereo sistem, televizyon ve daha birçok kişisel eşyanız örneğin hırsızlık ya da yangın ve su baskınından kaynaklanan kayıplarınız sigorta tarafından karşılanır. Hırsızlık hemen polise bildirilmelidir çünkü, aksi halde sigorta firmanız zararı karşılamayacaktır.
Sorumluluk, hasar ve hırsızlığı da kapsayan, bir "aile poliçesi" yaptırmayı tercih edebilirsiniz.
Telefon rehberinizden ya da www.degulesider.dk adresine giriş yaparak sigorta şirketlerinin adreslerini bulabilirsiniz.
Bir evde ya da bir apartman dairesinde bir oda tutmuş bir kiracıysanız bile, kendi kişisel eşyalarınızı sigortalatmanız gerekir.
Bütün belediyelerin, kendi bölgelerinde yaşayanlara ilişkin kayıtları vardır. Eğer taşınacak olursanız, bu nedenle belediyenize bunu bildirmeniz gerekir. Bu işlemi, taşındıktan sonraki beş gün içerisinde yaptırmanız şarttır. www.borger.dk adresine giriş yaparak bunu elektronik ortamda yapabilirsiniz. Ayrıca, postanenizden içinde tüm gerekli kağıtların bulunduğu özel bir dosya temin edebilirsiniz.