Yasa değil, ‘acil haller’ kavramı değişti
Güncelleme Tarihi:
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) aldığı ve 1 Eylül’den itibaren geçerli olan karar gereği, yurtdışı sigortalıların ‘acil haller’ dışında hastane, tedavi gibi sağlık masraflarını karşılamayacak olması, Alman sağlık sigortalarında ve Türkiye’ye gidecek vatandaşlarda endişeye yol açtı. Kararın çok büyük mağduriyetlere yol açmasından korkuluyor.
Türkiye’de polikilinikler Almanya, Avusturya, Belçika ve Hollanda gibi ülkelerden geçici olarak (turistik) Türkiye’ye giden yurtdışı sigortalıları, eğer acil değilse geri çeviriyor veya aldığı hizmetin ücretini talep ediyor.
Poliklinikler hastaya “SGK’nın talimatı böyle. Masrafları kendiniz karşılama şartıyla sağlık hizmeti alabilirsiniz” diyor.
HASTALAR ÇARESİZ
Hastalar şaşkın. Alman sağlık sigortalarına şikâyet yağıyor. Bizi arayan vatandaşlardan biri şöyle dedi: “Ben şeker hastasıyım. Tedavi için polikliniğe gittim. Ama hastane ‘Acil değil’ diyerek tedavimi SGK’nın üstlenmeyeceğini söyledi. Elime SGK’nın talimatını tutuşturdular. Almanya’daki sağlık sigortamı aradım. Onlar, ‘SGK üstlenmek zorunda’ diyorlar. Şimdi ne yapacağımı bilmiyorum.”
Almanya’dan emekli bir başka vatandaş ise tedavisi için para ödemek zorunda kaldığını söyledi.
SGK: KARAR BÖYLE
Ankara’da SGK merkezini aradım. SGK yetkilisinin sözlerini aynen yazıyorum: “Evet, doğru. SGK eskiden uygulanan ‘acil haller’ kavramı uygulamasını değiştirdi. 1 Eylül’den itibaren sadece acil hallerde hastanın sağlık masrafları kurumumuzca karşılanacak.”
Yetkili, “Bir yasa değişikliği mi yapıldı?” soruma, “Hayır yasal bir değişiklik yok. Bu bir karar” cevabını verdi.
Türkiye ile Almanya arasında 30.04.1964 tarihinde imzalanan ve 10.04.1965 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ‘Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’, iki ülke arasında sağlık hizmetlerini düzenliyor. Sözleşmenin 12 maddesinde geçici olarak (turistik) Türkiye’de ikâmet edenlerin durumuna ilişkin şöyle yazıyor:
“Sigorta vakası, geçici olarak diğer akit taraf ülkesinde ikâmet ettiği sırada vukubulan ve durumu itibariyle kendisine derhal yardım yapılması gereken kimse için geçerlidir.”
Türkiye bu maddedeki “Durumu itibariyle derhal yardım yapılması gereken kimse için geçerlidir” maddesini, “acil hallerde geçerli” diye yorumluyor.
SGK yetkilisi de, “Acil haller kavramı uygulaması değişti” diyerek bu maddeye işaret etti.
“O zaman bu madde neden daha önce böyle yorumlanmadı da şimdi böyle yorumlanıyor?”
SGK yetkilisi bu soruyu, “Bunu ben bilemem. Alınan karar böyle” diye yanıtladı.
Peki bu karar Almanya’ya bildirildi mi?
SGK yetkilisi “Yeni kararı Alman sağlık sigortaları yurtdışı irtibat merkezine bildirdik” dedi.
ALMANYA NE DİYOR?
Almanya’da AOK ve Almanya Sağlık Sigortaları Yurtdışı İrtibat Merkezi’ni (DVKA) aradım. Onlar bu karardan çok endişeli. Kendilerine SGK’dan yeni kararla ilgili hiçbir bilgi gelmediğini söylediler. DVKA yetkilisi, “Ancak olaydan haberdarız, çünkü çok sayıda sigortalıdan sağlık sigortalarına şikâyet yağıyor. 1 Eylül’den önce böyle bir sorunla karşılaşmadık. Türkiye ile sözleşme değişmedi, yeni bir düzenleme de yok. O nedenle böyle bir uygulamaya biz anlam veremiyoruz” dedi.
DVKA, SGK’ya bir yazı göndererek, 11 Ekim tarihine kadar kendilerine bilgi verilmesini istedi. Ayrıca Almanya Çalışma Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı Türkiye ile temasa geçmesi için bilgilendirildi.
DVKA yetkilisi, “Uygulama, Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi’ne aykırı. Bizim görüşümüze göre ‘acil hallerde geçerlidir’ diye bir kural yok. Acil durum bir kaza demek değil. Doktora gitmeden günler öncesinde başlamış bir hastalık da olabilir. Eğer bir kişi hastaysa, tedavi edilmesi gerekir. Bunlar derhal verilmesi gereken sağlık hizmeti, ama acil hal değil” diye konuştu.
Şu anda sigortalıların zor durumda olduğunu belirten DVKA yetkilisi, “Eğer Türkiye’de bir ödeme yaptılarsa, Almanya’daki sigortalarından bu parayı talep etme yoluna gitsinler” tavsiyesinde bulundu.