Yarısı kayıtdışı çalışıyor

Kayıtdışı istihdamın 2009 yılının aynı dönemine göre 1 puan azalışla yüzde 42’ye gerilediği Aralık döneminde, son bir yılda istihdam edilen 1 milyon 214 bin kişinin yüzde 25’inin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi. Bu dönemde istihdam edilen 444 bin kadın çalışandan yüzde 51’inin kayıtdışı olduğu saptanırken, 770 bin kişilik erkek istihdamının sadece yüzde 9’unun kayıtdışı olduğu ortaya çıktı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Aralık’ta istihdam edilen toplam nüfus 22 milyon 665 bin olurken, bunun 9 milyon 517 bin kişisini herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayanlar oluşturdu. Aralık 2009’da yüzde 43 olan kayıtdışı istihdam oranı 2010 yılının aynı döneminde 1 puanlık azalışla yüzde 42’ye indi. Buna karşın Aralık itibariyle son bir yıllık dönemde kayıtdışı çalışanların sayısında yaklaşık 294 bin kişilik artış yaşandı. TÜİK verileri, kayıtdışılığın en çok kadınları vurduğunu bir kez daha ortaya koydu. Son 1 yılda istihdam edilen 1 milyon 214 bin kişinin yüzde 25’ini oluşturan 294 bin kişi kayıtdışı istihdam edildi. Aralık döneminde kadın çalışanlar içinde kayıtdışılık oranı 0.4 puan azalarak yüzde 57.5’ten yüzde 57.1’e gerilese de, 6 milyon 382 bin kişilik kadın istihdamından 3 milyon 643 bininin kayıtdışı istihdam ettiği saptandı. Böylece son bir yıllık dönemde istihdam edilen 444 bin kadından yüzde 51’inin (228 bin) kayıtdışı çalıştırıldığı belirlendi.

Erkeklerde kayıtdışı istihdamın 2009 yılının aynı dönemine göre 1.3 puan gerilemeyle yüzde 36.1 olduğu dönemde, 16 milyon 283 bin erkek çalışanın 5 milyon 874 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu. Son bir yılda erkek istihdamındaki artış 770 bin kişi olurken, kayıtdışı çalışan erkek sayısı 66 bin kişi arttı. Böylece son 1 yılda çalışmaya başlayan erkek işgücünün sadece yüzde 9’u kayıtdışı istihdam edildi.

KENDİ ADINA ÇALIŞAN 3.1 MİLYON KİŞİ KAYITDIŞI İSTİHDAM EDİYOR

Aralık itibariyle son bir yıllık dönemde kendi hesabına çalışanlar arasında kayıtdışı istihdam edenlerin sayısı 38 bin kişilik artışla 3 milyon 100 bin oldu. Bu dönemde kendi hesabına çalışan 4 milyon 598 bin kişiden yüzde 67.4’ü kayıtdışı istihdam etti. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 13 milyon 997 bin kişiden yüzde 24.9’unu oluşturan 3 milyon 480 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 165 bin kişiden yüzde 23.8’ini oluşturan 277 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı tespit edildi.

SOSYAL GÜVENCESİ OLMAYAN ÜCRETSİZ AİLE İŞÇİSİ SAYISI 2.7 MİLYON

Kayıt dışı “çalışanlar” içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 2 milyon 905 bin kişi. Bunların yaklaşık yüzde 91.6’sını oluşturan 2 milyon 660 bininin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye’deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor. Kayıt dışı çalışanlar toplamının 4 milyon 680 bini tarımda, 4 milyon 837 bini ise tarım dışı sektörlerde bulunuyor. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Aralık 2009’da yüzde 85.4 iken, bu oran 2010 Aralık’ta yüzde 83.8’e geriledi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2009 Aralık ayındaki yüzde 29.7’lik seviyesinden yüzde 28.3’e indi.