Vatandaşlık oylanıyor

TÜRK nüfusun yoğunlukta yaşadığı İsviçre’nin Zürih Kantonu’nda 11 Mart’ta vatandaşlığa geçişi zorlaştıracak iki yasa tasarısı halkın oyuna sunulacak. Muhafazakar eğilimli Hıristiyan Halk Partisi (CVP) ve Hür Demokrat Parti (FDP) ile sağ popülist Halk Partisi’nin (SVP) yasa tasarıları kabul edilirse, vatandaşlığa geçişler tamamen zorlaşacak.

SVP, “suç işleyen yabancılara vatandaşlığa hayır” afişleriyle kampanya yaparken, Sosyal Demokrat Parti (SP), Yeşiller ve Alternatif Liste (AL), iki taslağa da hayır oyu verilmesi için “iki kez hayır” sloganı altında kampanya yürütüyor. SP, Yeşiller ve AL, mevcut vatandaşlık yasasının kalmasını istiyor. Yeşiller’in İsviçre Ulusal Meclisi’ndeki göçmen politikaları sözcüsü Balthasar Glaettli, bu halkoylamasının vatandaşlığa geçişlerin geleceği açısından çok büyük önem arzettiğini, vatandaşlık yasasının değişmesi durumunda, İsviçre vatandaşlığına geçmenin tamamen zorlaşacağını vurguladı.

Hak kalkacak
Yeşillerli politikacı Balthasar Glaettli şöyle dedi: “2006 yılında yapılan halkoylamasıyla vatandaşlık İsviçre’de bir hak olarak tanındı. Şartları yerine getiren herkesin vatandaş olma hakkı var. O zaman SVP buna hayır dedi, ama halkoylamasında kaybetti. Buna göre 12 yıldır İsviçre’de yaşayan ve ülkenin güvenliği açısından tehlike arzetmeyen yabancılar istiyorsa, vatandaşlığa geçebilir. Ancak buna bir de belediyelerin koyduğu farklı ek şartlar var. Bu nedenle Zürih Kanton hükümeti, 2009 yılında kantondaki tüm belediyelerde aynı uygulamanın geçerli olması için yasada değişiklik yapılmasını istedi. Kanton Konseyi bunun üzerine bir yasa tasarısı hazırladı. Fakat bu yasa tasarısı vatandaşlığa geçiş şartlarını iyileştirmek yerine kötüleştirmeyi gündeme getirdi. Buna göre sadece C oturum denilen süresiz oturumu olanlar vatandaşlığa başvurabilecek. Zürih Kantonu’nda yaşayan yabancıların üçte birinin C oturumu yok.”

Sınav getiriyor
“2. zorlaştırma ise sınav. Şimdiki yasaya göre burda okula gitmiş olan biri vatandaşlık testine tabi tutulmuyor. Yeni tasarı bunu değiştirmek ve kolaylaştırılmış vatandaşlığı kaldırmak istiyor. Gerekçesi ise herkese eşit muamele. 3. zorluk ise yeniden başvuru şartı. Vatandaşlığa geçmek isteyen biri bağlı bulunduğu belediyeye başvuru yapıyor. Vatandaşlık işlemleri iki yıl sürüyor. Eğer kişi bu iki yıl içinde 10 km ötedesindeki bir başka belediyeye taşınırsa, önceki başvurusu yanıyor. Bu durumda yeni taşındığı belediyeye yeniden başvuru yapmak zorunda. Geçerli vatandaşlık yasası kişinin başvurduğu belediyede 6 yıldır yaşıyor olmasını şart koşuyor. Bu durumda 10 km öteye taşınan bir kişi vatandaşlığa başvurabilmek için bir 6 yıl daha beklemek zorunda kalacak.”

Geçimini sağlamak
4. zorlaştırma ise işsizlik parası ve nafakayı gelir olarak saymamak. Mevcut vatandaşlık yasası vatandaşlığa geçebilmek için kişinin geçimini sağlıyor, sosyal yardım almıyor olmasını şart koşuyor. Mevcut yasaya göre işsizlik parası ya da nafaka gelir sayılıyor. Şimdiki tasarı ise işsizlik parası ve nafakayı gelir saymıyor. Bu durumdaki kişiler ve kısa mesai uygulamasında çalışanlar da vatandaşlığa başvuramaz diyor. Bu zorlukları öngören yasa tasarısının halkoylamasına sunulması Zürih Kanton Meclisinden çoğunluğun oylarıyla geçti.

SVP bu yasa tasarısına karşı öneri olarak bir madde daha ekledi. Bu madde, başvuru yapan kişinin tüm siciline bakılmasını şart koşuyor. Suçlar belirli bir süre sonra kayıtlardan siliniyor, ama SVP’nin önerisi kayıttan düşen eski suçlara da bakılmasını istiyor. Bu durumda çok eskiden küçük bir suç işlemiş olan biri, vatandaş olamayacak.

Sandığa gidin
Biz, Yeşiller, SP ve Alternatif Liste (AL) bu iki yasa taslağına da hayır diyoruz. “İki kez hayır” dememiz buradan kaynaklanıyor. Hür Demokrat Parti (FDP) ile Hıristiyan Halk Partisi (CVP) birinci yasa tasarısına evet, SVP’nin önerisine hayır diyor. SVP, birinciye hayır, kendi önerisine evet oyu verilmesini istiyor. Bu nedenle ben ikisinin de halkoylamasında biz üç partiden daha az oy alacağını ve böylece iki taslağa da hayır çıkacağını umut ediyorum. Burda göçmen kökenli seçmenlere büyük görev ve sorumluluk düşüyor. Eğer onlar sandığa giderse, İsviçre’de çok şeyi değiştirebilirler.”