Uludağ'ın doğası tehdit altında

Doğa Derneği Yerel Ortaklıklar Koordinatörü Dicle Tuba Kılı?, Uludağ'ın, Uludağ göknarı (Abies nordmanniana ssp. bornmuelleriana), kara?am ve kızıl?amdan gibi ağa?lardan oluşan geniş orman örtüsüyle bir?ok bitki, kuş, memeli ve kelebek türüne ev sahipliği yaptığını söyledi.

Kılı?, bir "endemik bitki cenneti" olan Uludağ'da canlı türlerinin dağılımının rakıma göre değiştiğini ifade ederek, dağın aşağı kesimlerindeki yaprak döken ve iğne yapraklı ormanların rakım yükseldik?e yerini Alpin fundalıklar ve ?ayırlara, buzul göllerine bıraktığını belirtti.

Uludağ'da bitki ?eşitliliği bakımından Marmara Bölgesi'nin en zengin ormanlarının bulunduğuna dikkati ?ekerek, şunları kaydetti:

"Dağın kuzey yüzünde nemli ormanlar yer alırken, güneyinde Akdeniz bitki örtüsüne yakın kuru ormanlar yayılış gösterir. Nemli ormanlar yaklaşık 2 bin 100 metreye kadar ?ıkar. Uludağ'daki 50 bitki taksonu (tür ve alt türü) '?nemli Doğa Alanı' kriterlerini sağlamaktadır. Yani Uludağ küresel, bölgesel ve yerel öl?ekte önemlidir. Bunlar arasında yer alan Achillea multifida, Alchemilla bursensis, Erodium olympicum, Festuca decolorata, Gypsophila olympica, Ornithogalum joschtiae ve Verbascum transolympicum isimli bitkiler dünyada yalnızca Uludağ'da bulunur."

Kılı?, Uludağ'ın, bitki türlerinin yanı sıra ?ok sayıda hayvana da ev sahipliği yaptığına işaret ederek, şu bilgileri verdi:

"Kaya kartalı, kü?ük kartal, kü?ük akbaba, sakallı akbaba ve bıyıklı doğan gibi yırtıcı türlerine ev sahipliği yapan Uludağ, orman kuşları bakımından son derece zengindir. Alandaki ormanlar aynı zamanda kara leylek i?in önemli üreme alanlarıdır. Alan, kar faresi, kızıl orman faresi, büyük akşamcı yarasa ve bir sivri burunlu fare türü olan Soreks satunini'nin önemli popülasyonlarını barındırır. Uludağ ayrıca, bölgesel öl?ekte tehlike altında olan 'Salmo trutta macrostigma' isimli i? su balığı i?in önemlidir."

Uludağ'ın 13 kelebek taksonu i?in de "önemli doğa alanı" olduğunu ifade eden Kılı?, "Uludağ'da nesli küresel öl?ekte tehlike altında olan kelebek türleri, Osmanlı ateşi (Lycaena otomana) ve Apollo'dur (Parnassius apollo). Anadolu ?ok gözlüsü (Plebeius hyacinthus) ve ?ok gözlü 'Anadolu ?illisi'nin bir alt türü olan 'Polyommatus ossmar olympicus' Türkiye'ye özel endemik türlerdir" dedi.

"YOĞUN İNSAN BASKISI"

Uludağ'daki artık kapatılmış olan volfram madeninin ?alışmaları sırasında dağdaki Alpin (Alperde ya da yüksek dağlarda yetişen bitki, ağa? türleri) bölgenin büyük zarar gördüğünü belirten Kılı?, şöyle devam etti.

"Kış sporları i?in 1940'lı yıllardan beri süre gelen yapılaşma ve bunlara bağlı yol inşaatları nedeniyle ormanların ve Alpin fundalık ve ?ayırların bir bölümü ortadan kalkmıştır. Mevcut oteller bölgesinin doğusundaki fundalık bitki örtüsü üzerinde ikinci bir turizm merkezi yapılmaktadır. Milli Park, ziyaretlerin en yüksek olduğu şubat-mart aylarında kış turizmi, temmuz-ağustos aylarında ise günübirlik ziyaret?iler nedeniyle yoğun insan baskısı altındadır. Alandaki oteller Uludağ'ın suyunu kullanmakta ve atık sularını doğrudan bölgeye (Hacivat Deresi'ne) vermektedir. Alanda Gedikler ve Şevketiye barajları inşa edilmektedir. Uludağ'a özgü pek ?ok bitki ve hayvan türü ka?ak olarak toplanma nedeniyle tehdit altındadır. Usulsüz ve aşırı avcılık nedeniyle pek ?ok tür ileri derecede azalmıştır. Küresel ısınmanın alandaki Alpin türlerini nasıl etkilediği net olarak bilinmemektedir."

Kılı?, en kısa zamanda coğrafi bilgi sistemleri uzmanları ve botanik?ilerin ortak bir ?alışma yaparak, orman ve Alpin zonlarının hareketini incelemeleri gerektiğini vurgulayarak, "ancak o zaman, Alpin türlerin yok oluşuna dair bilimsel bir a?ıklama getirebiliriz. Fakat, küresel ısınmadan ilk etkilenecek ve yok olacak türlerin Alpin türler olduğu bir ger?ektir" dedi.