Türkiye’deki gayrimenkullerin emlak vergisi

Emlak vergisi, belediyelerin tahsil ettiği bir vergi. Türkiye’de bulunan bina, arsa ve araziler emlak vergisinin konusuna giriyor. Emlak vergisinin mükellefi, bina ve arazilerin malikleri, intifa (yararlanma) hakkı sahipleri bunlar yoksa malik gibi tasarruf edenler oluyor.

VERGİNİN ORANI

Emlak vergisi oranları tabloda yer alıyor. Vergi oranları büyükşehir belediye sınırları içinde yüzde 100 artırımlı olarak uygulanıyor. Bir de hesaplanan emlak vergisinin yüzde 10’u oranında, Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı alınıyor. Böylece ödenecek nihai tutar ortaya çıkmış oluyor.

EMLAK VERGİSİNDE BİLDİRİM

Yıl içinde alınan gayrimenkuller, alındığı bütçe yılı içinde ilgili belediyeye bildirilmek zorunda. Örneğin, bugün alınan bir daire için, 31 Aralık 2012 tarihine kadar bildirimde bulunmak gerekiyor. İlgili belediyeden kasıt, gayrimenkulün sınırları içinde bulunduğu belediye. Öte yandan bütçe yılının son üç ayı içinde alınan gayrimenkuller için ise bildirim süresi, edinme tarihinden itibaren üç ay. Örneğin, 2011 yılı 5 Kasım’da alınan gayrimenkulle ilgili bildirimin en geç 5 Şubat 2012 tarihine kadar yapılması gerekiyor.

BİLDİRİMDE BULUNMAMA CEZASI

Süresinde bildirimde bulunmayanlar, emlak vergisini cezası ve gecikme faizi ile birlikte ödemek zorunda kalıyorlar. Süresi içinde emlak vergisi bildiriminde bulunmayanlar için vergi belediye tarafından tarh ediliyor. Buna göre, tarh edilecek vergiye vergi ziyaı cezası uygulanıyor. Bir de bildirim vermemekten dolayı ikici derece usulsüzlük cezası var. Ancak, mükellefiyetin başladığı yıl için vergi ziyaı cezası ile ikinci derece usulsüzlük cezasından miktar itibariyle fazla olanı, diğer yıllar içinse sadece vergi ziyaı cezası kesiliyor. Öte yandan, Emlak vergisinde Vergi Usul Kanunu’nun 371. maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanılamıyor. Bildirimde bulunmayan ya da yanlış bildirimde bulunanlar, pişmanlık talebi ile yeni bildirim yapamıyorlar.

ÖDEME SÜRESİ

Emlak vergisi her yıl iki eşit taksitle ödeniyor. İlk taksit Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksit ise Kasım ayında ödeniyor. Ödeme geciktiğinde, her ay için yüzde 1.40 oranında gecikme zammı alınıyor. Ödemeler ilgili belediyeye bizzat ya da banka aracılığıyla yapılabileceği gibi bazı belediyelerin internet sitelerinden online ödeme de yapılabiliyor. Emlak vergisinde zamanaşımı 5 yıl. Ama bu süre, bildirim dışı bırakılan emlakın, idare tarafından bildirim dışı bırakıldığının öğrenilmesiyle başlıyor. Yani ödenmeyen emlak vergisinin zamanaşımına uğraması, 10, 15 hatta 20 yılı bile bulabiliyor.

2012’DE YÜZDE 10.26 ARTTI

Emlak vergisi yıllardır yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılıyordu. Fakat bu yıl Bakanlar Kurulu yetkisini kullanarak emlak vergisini, 2012 yılı yeniden değerleme oranı olan yüzde 10.26 kadar artırdı.



2011’DE YENİ GAYRİMENKUL ALANLAR

2011 yılı içinde yeni bir gayrimenkul alanların emlak vergisi mükellefiyetleri 2012 yılından itibaren başladı. Onlar 2011’de edindikleri gayrimenkul için bu yıl emlak vergisi ödeyecekler.

GEÇMİŞ YILLARIN EMLAK VERGİSİ

- Satın alınan gayrimenkulün emlak vergisi borçlarından, satıcı sorumlu olduğu gibi alıcı da sorumlu oluyor. O nedenle gayrimenkul alırken, emlak vergisi borcu olup olmadığını araştırmakta fayda var.

- Ayrıca, gayrimenkulün satıldığı yıla ait emlak vergisini satıcının ödemesi gerekiyor. Alıcının mükellefiyeti, bir sonraki yıl başlıyor.

YENİ BİNALARIN VERGİ AVANTAJI

İnşaatı yeni biten binaların emlak vergisi avantajı var. Bu gayrimenkullerde, inşaatın bitim tarihini izleyen 5 yıl boyunca emlak vergisinin 1/4’ü istisna tutuluyor.

HİSSELİ GAYRİMENKULÜN EMLAK VERGİSİ

Tapuda ortak olan gayrimenkullerin emlak vergisi, her bir hisseye isabet eden kısım kadar oluyor.

DEVRE MÜLKLER

Devre mülklerin emlak vergileri de ödenmek zorunda. Örneğin 15 günlük bir devre mülk için hisse oranı 1/24 olacağından, emlak vergisinin hisseye isabet eden kısmı ödenmek durumunda.