Türkiye-Almanya ilişkileri nereye gidiyor
Güncelleme Tarihi:
Berlin Büyükelçisi Ali Kemal Aydın göreve başlayalı iki yılı geçti. Büyükelçiler görev yaptıkları ülkelerde kendi ülkelerinin yüzü, gözü, kulağı ve sesidirler. İşleri son derece zor ve hassastır. Bir yanda uzaktaki ülkesinde siyasi gelişmelerden sorumludurlar, öte yanda ise ilişkilerin bozulmaması, korunup geliştirilmesi için iki ülke arasında elçilik görevi yaparlar. Bir kuyumcu titizliğiyle çalışmak zorundadırlar.
İlişkilerin bozulma süreci, dönemin Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier’in tüm uyarılarına rağmen Alman Parlamentosu’nun 2 Haziran 2016’da Ermeni tasarısını onaylamasıyla başladı.
Türkiye bunun üzerine Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu’nu Ankara’ya çekti ve Almanya’yla ilişkileri maslahatgüzar seviyesine indirdi. Ardından Alman parlamenterlerin İncirlik Üssü’nde görevli askerlerini ziyaret etmesine izin vermedi.
‘15 Temmuz’ darbe girişimi sonrası Türkiye’de yaşanan olaylara karşı Almanya’nın eleştirel tutumu, ilişkilerin iyice gerilmesinin tuzu biberi oldu. Berlin Maslahatgüzarı Ufuk Gezer, Alman Dışişleri Bakanlığı’na, Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Martin Erdmann da Türk Dışişleri’ne çağrılarak karşılıklı notalar verildi.
*
Ali Kemal Aydın, ses tonunun iyice hiddetlendiği bir dönemde Berlin’e büyükelçi olarak atandı.
Daha önce Suriye ve Libya gibi iç savaş bölgelerinde görev yapan, kriz tecrübeli biri olarak Ali Kemal Aydın’dan iki tarafın da beklentileri yüksekti. Büyükelçi Aydın, önceki gün Berlin’de görev yapan Türk basın mensuplarına iki ülke arasındaki ilişkilerde varılan noktayı anlattı.
2018’de belli bir iyileşme söz konusu.
Şubat ayında dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, Berlin’de Merkel’le görüştü. Bunu nisan ayında Türkiye Enerji Bakanı’nın Berlin ziyareti izledi.
Eylül’de Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enerji Bakanı Fatih Dönmez ve Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan Berlin’de temaslarda bulundu.
Hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Berlin’e üç günlük bir devlet ziyareti gerçekleştirdi.
Aynı ay Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ekim ayında ise Ekonomi Bakanı Peter Altmaier kalabalık bir işinsanı heyetiyle Türkiye’yi ziyaret etti.
Onların ardından Şansölye Merkel, İstanbul’da Suriye zirvesine katıldı.
*
2018’deki bu ziyaret trafiği ilişkilerin artık normale döndüğü anlamına mı geliyor?
2019’da bir bahar havası yaşanır mı?
Büyükelçi Ali Kemal Aydın, azla yetinen, mütevazı biri değil.
Bir önceki yıla kıyasla belli bir iyileşme olduğunu, ama ilişkilerde henüz istenilen aşamaya gelinmediğini söyledi.
Sıkıntılı alanlar hâlâ mevcut.
İlişkilerde sıkıntılı alanların başında Türkiye’nin milli güvenliğiyle ilgili konular geliyor. PKK ve 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu Gülen yanlılarının Almanya’yı güvenli bir liman olarak seçmeleri.
Sığınma hakkı elde edenler arasında bizzat darbe girişimine katılanlar var.
Büyükelçi Ali Kemal Aydın, “Müttefiklerimizden terörle ilgili konularda daha fazla iş birliği bekliyoruz” diyor.
Büyükelçi Aydın’ın memnun olmadığı diğer bir konu ise Almanya’da yaşayan Türk toplumunun okul eğitiminde istenilen noktaya ulaşamamış olması.
Almanya’da ortaokul ve liselerde okuyan Türk öğrenci sayısı 122 bin 840. Türk kökenlileri de buna dahil edersek 600 bini buluyor.
Türkçe ve Türk kültürü derslerinde bin 380 Türk öğretmen görev yapıyor.
Derslere giden Türk öğrenci sayısı 88 bin.
Türk ve Türkiye kökenli üniversite öğrenci sayısı 34 bin. Eskiye göre bir iyileşme söz konusu.
Ama Almanya ve başka yabancı nüfusa kıyasla halen gerideyiz.
Liseye, üniversiteye giden Türk öğrenci sayısının artması gerekiyor.