Türkeş anılacak

Alparslan Türkeş i?in anma etkinliğinin ilki yarın saat 10.30'da MHP Genel Başkanı Devlet Bah?eli ve parti yöneticilerinin katılımıyla Anıtmezar'da yapılacak.

Anıtmezar'daki törenin ardından Türkeş'in adına düzenlenen "Alparslan Türkeş Büyük ?dülü" isimli araştırma-inceleme ve makale yarışmasının ödül töreni ger?ekleştirilecek. ?dül töreni Bah?eli'nin katılımıyla saat 15.00'de MHP Genel Merkez Konferans Salonu'nda yapılacak.

T?RK SİYASETİNE DAMGA VURDU

Türkeş, 1936'da Kuleli Askeri Lisesi ve 1938'de Harp Okulu'nu bitirdikten sonra, 1939'da piyade asteğmeni olarak atış okuluna girerek buradan teğmen rütbesiyle mezun oldu. 1940'ta evlendi. Harp Akademisi'ne giren Türkeş, 1944'te yüzbaşı rütbesindeyken Nihal Atsız'la birlikte "Irk?ılık-Turancılık" davasından yargılandı ve 9 ay 10 gün hapis cezası aldı. 1945 yılında Askeri Yargıtay kararıyla tahliye edildi ve 1947'de beraat etti. Orduya tekrar döndü. 1948'de Harp Akademisi'ni bitirdi. Daha sonra ABD'ye gönderildi ve burada Amerikan Harp Akademisi'ni ve piyade okulunu bitirdi. 1955-1957 yılları arasında Washington'da NATO Daimi Komitesi'nde Türk genelkurmayı temsil heyetinde görev yaptı. Aynı sırada uluslararası ekonomi eğitimi gördü. 1959'da Almanya'da Atom ve Nükleer Okulu'na gönderildi ve buradaki eğitiminden sonra albaylığa yükseldi ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı NATO şube müdürü olarak atandı.

27 Mayıs 1960 harekatından kısa süre önce Elazığ'daki birliğinden Ankara'ya atandı ve Korgeneral Talat Aydemir'in önerisiyle Milli Birlik Komitesi'ne (MBK) alındı. Darbeyi planlayıp yürütecek olan 37 kişilik MBK i?inde yer aldı.

DARBE BİLDİRİSİNİ OKUDU

Darbe bildirisini 27 Mayıs 1960 (Cuma) günü radyodan okuduktan sonra adı sık?a duyulmaya başlandı. 27 Mayıs sonrası Başbakanlık müsteşarlığı yaptı. Bu dönemde Milli Birlik Komitesi i?indeki görüş ayrılığı sonucu 13 Kasım 1960'da 13 üye ile birlikte görevinden "affedilen", Türk siyasi tarihinde "14'ler" olarak adlandırılan, iktidarın sivil hükümetlere devredilmesine karşı ?ıkan grubun lideri konumundaki Alparslan Türkeş MBK i?indeki Albaylar Grubu tarafından "ülkeyi nasyonal sosyalist bir sisteme süreklediği" ileri sürülerek 22 Eylül 1960'ta MBK'den ?ıkartıldı, resmen emekli edildi ve Yeni Delhi büyükel?ilik müşaviri olarak Hindistan'a gönderildi. Sürgünde iken, MBK Başkanı Cemal Gürsel 'e, Yüksek Adalet Divanı 'nda yargılanan Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam edilmelerinin doğru olmayacağını vurgulayan ve Milli Yol dergisinde yayınlanan mektubu gönderdi.

25 ay kadar sonra, 23 Şubat 1963'de Gümülcine 'den yurda döndüğünde kendisini burada kalabalık bir "milliyet?i topluluk" karşıladı.

SİYASİ HAYATA GİRİŞİ

Gökhan Evliyaoğlu'nun Adalet Partisi'ne katılma yolundaki teklifini reddeden Türkeş, milliyet?i ?evreleri bir araya getirmek i?in 2 Mayıs 1963'te Türkiye Huzur ve Yükselme Derneği'ni kurdu. Darbe hazırlığı yapan Talat Aydemir-Fethi Gürcan ikilisiyle ilişkiye girdi. Ancak Talat Aydemir'le anlaşamadı. Bunun üzerine darbeyi hükümete haber verdi. Kendisi de darbe girişimi nedeniyle yargılandı, ancak darbeyi hükümete duyurduğu i?in beraat etti. Alparslan Türkeş, sürgünde olduğu dönemde 14'lerden ?oğu ile sık sık bir araya gelerek dönüşten sonraki stratejisini belirleyici toplantılar yapmıştı. Nitekim 31 Mart 1965'te, 14'lerden Dündar Taşer, Ahmet Er, Muzaffer ?zdağ, Rıfat Baykal, Mustafa Kaplan gibi eski MBK üyeleri ile birlikte Cumhuriyet?i Köylü Millet Partisi - (CKMP)'ne girerek fiilen siyasi hayata atılmış oldu.

1965'te bu partinin başkanı oldu, uzun tartışmalardan sonra parti tüzüğünde 9 Işık Doktrini yer aldı. Türkeş, bu dönemde kendisini sevenler tarafından Başbuğ ilan edildi ve aynı yıl Ankara'dan milletvekili se?ildi. 6-8 Şubat 1969'da Adana il kongresinde CKMP adı Milliyet?i Hareket Partisi ve terazi olan amblemi de ü? hil?l olarak değiştirildi. 1966 yılında cumhurbaşkanlığına aday oldu ve Cevdet Sunay karşısında 11 oy alarak se?imi kaybetti. 1969 ve 1973 yıllarında Adana milletvekili olarak parlamentoya se?ildi. 1974'te ilk eşi Muzaffer Türkeş'i kaybetti. Bundan iki yıl sonra 1976'da Seval Türkeş'le evlendi.

Türkeş, 1975'ten sonra Milliyet?i Cephe adı verilen koalisyon hükümetlerinde başbakan yardımcılığı görevinde bulundu.

12 EYL?L

Türkeş, 12 Eylül darbesi'nden sonra 9 Nisan 1985'e kadar 4,5 yıl tutuklu kaldı. 12 Eylül döneminde idam cezasıyla yargılanan Türkeş bu davadan beraat etti

1987'de siyaset yasağının kalkmasıyla birlikte Milliyet?i Çalışma Partisi'ne girdi ve aynı yıl yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlığa se?ildi. 1991 genel se?imlerinde RP ile se?im ittifakı yapan MÇP lideri Türkeş, Yozgat milletvekili olarak yeniden parlamentoya girdi. Bu sırada 1992'de 12 Eylül darbesi ile kapatılmış olan partilerin eski adlarını alması hakkında Siyasi Partiler Kanunu'nda yapılan değişiklikle MÇP'nin ismi de 1993 yılında MHP olarak değiştirildi. 1995 genel se?imlerinde parlamento dışı kalan Türkeş, bu dönemde uzlaşmacı bir lider profili ?izerek ülke siyaseti üzerinde etkili oldu. Türkeş, 9 Işık başta olmak üzere siyasi ve tarihi görüşlerini i?eren kitaplar yazdı.

Türk siyasi hayatının en tartışmalı liderlerinden biri olan Alparslan Türkeş, 4 Nisan 1997'de ge?irdiği kalp krizi sonucu Ankara'da vefat etti. Cenazesi, devlet töreni ile kaldırıldı.