Güncelleme Tarihi:
TÜRK vatandaşıysanız, pasaport, nüfus ve evlilik cüzdanı gibi değerli belgeleri aman gözünüz gibi koruyun. Sakın pasaportu ya da nüfus cüzdanını öyle arka cebinizde filan da taşımayın. Hatta bu belgeler için özel bir kutu yaptırın, ne olur ne olmaz, güve filan girmesin diye, yanına da naftalin koyun. Çünkü yeni pasaport çıkarmak ateş pahası. Pasaport, nüfus cüzdanı gibi kıymetli kağıtlara maliye bakanlığı yüzde 50 zam yaptı. Şimdi pasaport defter bedeli 42 Euro’dan 63 Euro’ya çıktı. Sakın şöyle düşünmeyin: “Pasaportu 5 yıl uzatma harcı 91 Euro. O zaman ben de gider, 63 Euro’ya yeni pasaport çıkartırım. Bu iş daha karlı.”
Yok öyle. Maliye Bakanlığı çok ince düşünmüş. 63 Euro sadece boş cüzdan bedeli. Yani hiçbir geçerliliği yok. Geçerli olması için bir de pasaporta süre almak gerekiyor. Pasaport süre harçları ise 19 Euro’dan başlıyor, 91 Euro’ya kadar çıkıyor. 6 aylık süre harcı 19 Euro, 1 yıl 27 Euro, 2 yıl 45 Euro, 3 yıl 65 Euro, 4 ile 5 yıl 91 Euro. Türk pasaportları en fazla 5 yıl geçerli. 5 yıl sonra tekrar uzatmak gerekiyor.
***
Parmak hesabıyla, 5 yıl geçerli yeni pasaport çıkarmak, 154 Euro’ya patlıyor. Sakın yeni pasaport deyince, şu 5 yıldır her yıl bir yıl geriye ertelenen ve ne zaman çıkacağı meçhul güvenli, çipli, AB’ye uyumlu pasaportları anlamayın. Bunlar bildiğimiz eski, lacivert renkli pasaportlar.
Merak edip Alman pasaport ücretlerini sordum. Almanya’da pasaportlar 10 yıl geçerli. 10 yıl sonra pasaport uzatılmıyor, yeni pasaport veriliyor. 10 yıl geçerli yeni bir Alman pasaport ücreti ise toplam 59 Euro. Yani ayrıca bir pasaport uzatma harcı alınmıyor. Hatta Almanya, gençleri de düşünerek, 24 yaş altı gençler için yeni pasaportu 37.50 Euro’ya düzenliyor. Bu pasaportların geçerlilik süresi ise 6 yıl.
***
Bir Alman vatandaşı, kırmızı kaplı, çok sağlam, optik okuyucuya duyarlı, yani çipli ve biyometrik pasaport için 10 yıllığına 59 Euro ödüyor. Bir Türk ise optik okuyucuya duyarsız, yani çipsiz ve bu nedenle gümrük kapılarında uzun süre beklemelere neden olan, lacivert kabı ve sayfaları zarif 5 yıl geçerli Türk pasaportu için 154 Euro ödüyor. Bunu 10 yıla vurduğumuzda, bize bugünki fiyatla bir Türk pasaportu 154 artı 91 Euro olmak üzere 245 Euro’ya patlıyor. Kaldı ki, Türkiye hemen her sene pasaport harçlarına zam yapıyor. Bir başka deyişle, 10 yıl geçerli Türk ve Alman pasaport ücretlerini kıyasladığımızda Türk vatandaşlığı Alman vatandaşlığından 186 Euro daha pahalı.
***
Hadi diyelim ki, biz Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşları, eğer işsiz, ya da işsizlik yardımıyla geçinmek zorunda değilsek, bu miktarın altından kalkarız. Ama asgari ücretin 690 lira, yani 315 Euro olduğu Türkiye’de bir kişinin aldığı ücretin yarısını pasaporta yatırması gerekiyor. Kaldı ki, Türkiye’de pasaport uzatma harçları yurtdışından çok daha pahalı. Türkiye’de 6 aylık uzatma harcı 114.60 TL, yani 53 Euro, 1 yıllık 163.80 TL (75 Euro), 2 yıllık 276.40 TL (127 Euro), 3 yıllık 395.30 TL (183 Euro), 3 yıldan fazla ise 563.30 TL (260 Euro).
***
O zaman biz Avrupa Birliği’ne “Kaldırın şu vizeyi” diye boşuna bağırıp çağırıyoruz. Yoksa ne dersiniz, bu işte bir bit yeniği mi var acaba? Türkiye AB’ye söz vermiş olmasın, “Siz vizeyi kaldırın, biz pasaportlara öyle bir zam yaparız ki, kimse yurtdışına çıkamaz” diye. Biz komplo teorilerini çok severiz ve Aziz Nesin’in sözüyle güleriz ağlanacak halimize.