Güncelleme Tarihi:
İSTANBUL Kültür Üniversitesi (İKÜ) Hukuk Fakültesinde düzenlenen ‘Hukuk Devleti ve Cumhuriyet Arasındaki İlişki’ başlıklı sempozyuma katılan Leipzig Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Helmut Goerlich, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Federal Almanya Anayasası’nı insan hakları bağlamında karşılaştırdı.
2’NCİ MADDENİN EN BAŞINDA
Prof. Dr. Goerlich, “18. yüzyılda ortaya çıkan insan hakları kavramı, uzun yıllar sonra cumhuriyetin bir unsuru olarak kabul edildi. İnsan hakları ilk olarak Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi’nde karşımıza çıkıyor. Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nı incelediğimizde insan haklarına madde 2’nin en başında yer verildiğini görürüz. Yani Türk Anayasası insan haklarını direkt madde olarak almıştır. Federal Almanya Anayasasına baktığımızda ise insan haklarından yorum olarak bahsedilir. Bu durum Türk Anayasası’nın modern sisteme daha yakın olduğunu gösteriyor” dedi.
BAĞLAYICI OLAN DEVLET DEĞİL HUKUK
Cumhuriyet ve hukuk devleti kavramı arasındaki tarihsel bağlantılara da değinen Prof. Dr. Helmut Goerlich, “Hukuk devleti kavramı 1798’de karşımıza çıktı. Geçmişte anayasa hocalarına, ‘devlet hukuku’ hocaları denirdi. Ancak bunun hukuk devleti olarak değiştirilmesi istendi. Çünkü bağlayıcı olanın devlet değil, hukuk olduğu düşünüldü. Kavramın düzenlenmesinden itibaren herkes için hukuk devleti daha ilgi çekici oldu. Avrupalı monarşiler cumhuriyetin öne çıkmasını engelledi. Cumhuriyeti savunan kişi direkt devlet düşmanı oldu. Türk Anayasasında cumhuriyet ve hukuk devleti kavramı bir terminolojidir. Almanya Anayasasında, cumhuriyet kavramı yalın bırakılmıştır” diye konuştu.