Tsunami, Antarktika'da buzulları parçaladı
Güncelleme Tarihi:
Japonya'da 11 Mart'ta meydana gelen 9 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami, yaklaşık 14 bin kilometre uzakta, Antarktika'da 80 metre kalığındaki buzuldan parçalar kopmasına neden oldu.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) uzmanları, Avrupa Uzay Dairesinin (ESA) Envisat uydusunun çektiği görüntüler yardımıyla Japonya’daki tsunaminin Antarktika’da yol açtığı hasarı tespit etti.
Journal of Glaciology dergisinde yayımlanan makaleye göre, Japonya’nın doğu kıyısını vuran tsunaminin Antarktika’ya ulaşması 18 saat sürdü. Tsunami batı Antarktika’daki Sulzberger buzuluna ulaştığında dalga boyu sadece 30 santimetreydi. Ancak oluşan basınç, 80 metre kalınlığındaki buzuldan parçalar koparmaya yetti.
Bu olayın, Dünya’nın sisteminin farklı unsurlarının birbiriyle ne kadar yakın ilişki içerisinde olduğunu kanıtladığını belirten NASA’da görevli buzul bilimci Kelly Brunt, bilim adamlarının yıllardır dalga hareketlerinin buzdağlarına etkileri konusunda araştırmalar yaptığını ifade etti.
Brunt ve ekibi, Japonya’daki tsunaminin ardından, Amerikan Deniz Araştırmaları Dairesinin tsunami modellerini kullanarak, dalganın Antarktika’da Sulzberger buzulunu vuracağını hesapladı.
O sırada bölgede hava bulutlu olduğu için, sadece Envisat uydusu net görüntü alabildi. Tsunami, 6x10 metre büyüklüğünde iki buz dağını buzuldan kopardı.
Buzul bilimciler, normal koşullarda denizin üstünde uzanan buz tabakasının buzulları koruduğunu, ancak mart ayında o bölgede denizin üzerinde neredeyse hiç buz bulunmadığını belirtti.
Japoncada, "limandaki dalga" anlamına gelen tsunami, deprem, toprak kaymaları veya deniz altındaki volkanların faaliyetlerinin yol açtığı, deniz dalgalarını tanımlıyor. Tsunami dalgaları okyanusun derinliklerinde saatte 800 kilometrenin üzerinde bir hızla ilerleyebiliyor. Sığ sularda ise dalgaların hızı saatte 30-50 kilometreye düşüyor.
Tsunamiler açık denizde 30-80 santimetre arasında dalga yüksekliğinde olurken, sığ, kıyıya yakın bölgelerde 50 metre yüksekliğe kadar ulaşabiliyor.
Tsunamiler en çok Pasifik Okyanusu’nda, büyük depremlerin meydana geldiği, dünyadaki aktif volkanların yaklaşık yarısının bulunduğu Pasifik Ateş Çemberi denilen volkanik bölgede görülüyor.