Töre i?in beş yılda 1000 cinayet işlendi

Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı tarafından a?ıklanan Töre ve Namus Cinayetleri Raporu töre ve namus i?in işlenen cinayetlerin nedenleri, illere ve bölgelere göre dağılımı yapıldı. Rapora göre 2003-2008 arasında töre ve namus i?in 948 cinayet işlendi. 2008 yılında şu ana kadar işlenen 117 cinayet eklenince bu rakam 1065'e ?ıkıyor. Rapora göre 2003'te 150, 2004'te 175, 2005'te 175, 2006'da 216 ve 2007'de 220 cinayet tespit edildi.

Raporda son yıllarda insan hakları ve kadın hakları alanında mevzuatta sağlanan ilerlemelere karşın cinayetlerin sosyal bir olgu olarak varlığını artan bir şekilde sürdürmesi meselenin yılları aşan ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarını i?eren ?ok katmanlı yapısallığına bağlandı. Sorunun bugünden yarına ?özülebilecek, tek boyutlu bir sorun olmadığının belirtildiği raporda ?özümün ancak sistematik, kapsamlı ve uzun yılları gerektiren ?abalarla mümkün olacağı kaydedildi.

EN ÇOK "NAMUS" İÇİN ?LD?R?YORLAR


Raporda töre ve namus cinayetlerinin en önemli nedenlerinin kadının ataerkil geleneksel yapıdan kaynaklanan özellikle namus kavramıyla tanımlanan cinselliğe ilişkin "kendinden beklenen rollere aykırı davranması" olduğu belirtildi. Rapora göre doğrudan namus nedeniyle işlenen cinayet sayısı 300'ü ge?erken bu toplam cinayetler i?inde yüzde 30'luk bir dilimi oluşturdu. Yasak ilişki sebebiyle öldürülen 94, cinsel taciz sebebiyle öldürülen 71 ve tecavüz sebebiyle öldürülen 17 kişi de namus cinayetleri kapsamına alındığında bu oran yüzde 50'yi ge?iyor. Aile i?i uyuşmazlık, kan davası, kız alıp-verme de diğer sebepler arasında.

EN FAZLA ?L?M İSTANBUL'DA

Raporda işlenen cinayetlerin illere göre dağılımı da yapıldı. İstanbul 167 cinayetle ilk sırada yer alırken, İstanbul'u 144'le Ankara, 121'le İzmir, 69'la Diyarbakır, 58'le Bursa, 46 ile Antalya, 38'le Aydın, 34'le Kayseri, 32'yle Samsun ve 30'la Sakarya izliyor.

Cinayetlere bölgesel a?ıdan bakıldığında cinayetlerin en ?ok işlendiği bölge sanılanın aksine Doğu ve Güneydoğu bölgeleri değil. Cinayetlerin bölgelere göre sıralaması şöyle:

Marmara Bölgesi 294 (yüzde 28), Ege Bölgesi 214 (yüzde 20), İ? Anadolu Bölgesi 213 (yüzde 20) Güneydoğu Anadolu Bölgesi 130 (yüzde 12), Doğu Anadolu Bölgesi 89 (yüzde 8) ve Karadeniz Bölgesi 62 (yüzde 6).

Raporda Doğu ve Güneydoğu'da diğer bölgelere nazaran işlenen cinayetlerin sayısı oranı daha az görünmesine karşın cinayetleri işleyen kişilerin ve sanıkların yarıya yakının Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi kökenli kişiler olduğu tespit edildi.

CEZALARIN ARTMASI CAYDIRICI DEĞİL

Töre ve Namus Cinayetleri Raporunda başlıca şu tespitler yapıldı:

"-Faillerin ve mağdurların sayısı eğitim seviyesi düştük?e artmakta.

-Cinayetlerde sadece kadınlar değil, erkekler de mağdur olabilmekte. Hatta ölen erkeklerin sayısı kadınlara göre daha fazla.

-Cinayetlerin failleri büyük oranda erkek olmakla birlikte kadınlar da bazen fail konumunda olabilmekte.

-Sanılanın aksine cinayetleri işleyenler ve sanıkların i?erisinde ?ocukların oranı olduk?a düşük (yüzde 9). Cinayetleri işleyenler ve sanıklar daha ?ok 19-35 yaş aralığında.

-Cezaların artırılması veya yüksekliği bu fiilleri işleyen veya işleyecek kişiler üzerinde caydırıcı etki yaratmamakta. Bu su?ları işleyenler pişmanlık duymamakta. Geleneksel kalıplarla belirlenen namus anlayışı bu kişiler i?in toplumsal ve bireysel varoluş anlamına gelmekte.

-Kadın sığınma evlerinin hem sayı hem de nitelik a?ısından geliştirilmesi töre ve namus cinayetleriyle mücadelede ve kadına karşı şiddetin önlenmesinde daha etkin ve somut ?özümlerin üretilmesinde önemli bir ara? olacak."