Torba Yasası’nı beklesek mi beklemesek mi

YAŞADIĞIM bölgede emeklilik konusunda çok telaş yapılıyor. Buradaki emeklilik danışmanları Torba Yasa çıkmadan önce borçlanma için başvuruda bulunmamızı öneriyorlar. Yoksa aylıkların yüzde 30 oranında düşeceğini söylüyorlar. Siz ise yazınızda Torba Yasa’yı beklememizi söylüyorsunuz. Neye inanacağımı şaşırdık. Eşim başvuru için apar topar Türkiye’ye gitti. Kendisinin Türkiye’de hiç çalışmışlığı yok. 1988’de Almanya’da sigortalı çalışmaya başlamış, beş yıl sonra da bugüne kadar sürdürdüğü serbest mesleğe atıldı. Eşim 1971 doğumlu. Ne yapalım, ne önerirsiniz? (Nejla Eyüpoğlu)

ÇEVRENİZDEKİ emeklilik danışmanlarının bu uyarısı, bir süre öncesine kadar geçerliydi. Ancak geçen haftadan beri TBMM Genel Kurul’da görüşülen Torba Yasa, yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızı ilgilendiren bir maddesinde önemli bir değişikliğe gidildi.

Genel Kurul, tasarıda yer alan ve yurtdışı borçlanması yapacakların, borçlanacakları günleri seçecekleri tarih aralığını tercih etme haklarını kısıtlayan maddenin tasarıdan çıkarılmasına karar verdi. Bu şu anlama geliyor; daha önce olduğu gibi bundan böyle de, yurtdışı borçlanması yapmak isteyen vatandaşlar, aylıkların yüksek bağlanmasını sağlayan 2000 yılından önceki sürelerini borçlanabilecekler.

O MADDE ÇIKARILDI

Söz konusu madde ise borçlanılmak istenilen sürelerin, ibraz edecekleri hizmet cetvelinde son tarihinden geriye dönük olarak dikkate alınmasını öngörüyordu. Bu da haliyle, aylıkların daha düşük bağlanmasına neden olan 2000 yılından sonraki sürelerin daha çok olması sebebiyle, daha düşük aylık bağlanmasına yol açacaktı. Ancak bu madde TBMM Genel Kurulu’da yapılan oturumda çıkartıldı.

Söz konusu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte eşiniz Türkiye’de 1988’de işe başlamış olarak kabul edilecektir. Eşiniz, emeklilik için işe başladığı ay ve güne göre, 5 bin 375 veya 5 bin 450 gün, 50 veya 51 yaş şartlarına tabi olacaktır.

İzinde çalışmak artık sorun olmuyor mu

11 Temmuz’da yayınlanan “Yurtdışı borçlanmada kim nereye başvuracak“ başlıklı yazınızda beni ve benim durumumda olanları ilgilendiren bir paragraf okudum. Türkiye’de hiç çalışmadım. SSK’dan emekli olabilmek için bu yıl izinde 3-4 hafta sigortalı bir işe girmek istiyorum. Bunun için artık parasız izin sorun olmuyor. Yani aynı tarihlerde hem burada hem Türkiye’de çalışabiliyoruz. Bunu doğru mu anladım? (Nevriye Köse)
EVET, daha önceki yazımda bahsettiğim konuyu doğru anlamışsınız. 28 Kasım 2013 tarihinde yayınlanan 2013/39 ve 28 Nisan 2014’te yayınlanan 2014/11 sayılı SGK genelgeleri uyarınca, bu tarihten sonra Türkiye’de sigorta kaydı yaptıranların sürelerinin geçerli sayılması için, sigortalının fiilen Türkiye’de bulunması şartına bağlandı. Yani sigortalının Türkiye’de bir işte çalışırken yurtdışındaki işini sonlandırması gerekmiyor. Bu durumda artık bir hizmet çakışması söz konusu olmayacak.
Söz konusu uygulamalara ilişkin detaylı bilgileri almak için yukarıda bahsettiğim genelgeleri inceleyebilirsiniz. Bu genelgeleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nun www.sgk.gov.tr isimli web sitesinde bulabilirsiniz.

Mavi Kartımla emekli olabilir miyim

TÜRKİYE’de çalışmadım. 1961 doğumluyum. 2000 yılında Alman vatandaşı oldum. Mavi Kartım var. 1980-1996 arası Almanya’da çalıştım, 1997’den beri malulen emekliyim. Mavi Kartım’la Türkiye’den borçlanarak emekli olabilir miyim? Ne kadar para ödemem gerekiyor ve emekli aylığım ne olur? (Ali İhsan)

MEVCUT SGK yasalarına göre, Mavi Kartınızla henüz yurtdışı borçlanması yapamıyorsunuz. Ama halihazırda TBMM Genel Kurul’da görüşülmesine devam edilen Torba Yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle birlikte, Mavi Kart sahipleri de, yurtdışında Türk vatandaşı olarak çalıştıkları sigortalı sürelerini borçlanabilecek.

Söz konusu tasarının yasalaşmasıyla, Almanya’daki iş başlangıcınız Türkiye’de de iş başlangıcı olarak kabul edileceği için, siz 1980 yılında kademeli emekliliğe girmiş sayılacaksınız. Buna göre, sigortalı işe başladığınız tarihe göre, ya 45 yaş, 5 bin gün veya 46 yaş, 5 bin 75 gün şartlarına tabi olacaksınız. Bu durumda sizin 1980 ile 1996 yılları arasında çalışma süreleriniz de yeterli olacaktır. Bu yılın sonuna kadar başvuruda bulunursanız, 5 bin gün için 60 bin 500 TL, 61 bin 408 TL yatırmanız gerekiyor. Emekli aylığınız da yaklaşık olarak bin 200 TL civarında olacaktır. Çünkü yine söz konusu Torba Yasa tasarısında yer alan, sigortalılara borçlanacakları sürelere ilişkin tarihi belirleme hakkını kısıtlayan madde, Genel Kurul görüşmeleri sırasında çıkartılmıştı. Böylece, siz borçlanacağınız günleri, prime esas alınan kazanç miktarlarının yüksek olduğu 1980 ile 1996 arasındaki tarihler arasında seçim yapabilirsiniz.

Bu yaz ayında Türkiye’de bir ay çalışmak istiyorum

1966 doğumluyum. 1984’ten beri Almanya’da çalışıyorum. SSK’dan emekli olabilmem için, Türkiye’de bir ay çalışmak istiyorum bu yaz aylarında. Acaba Almanya’da çalışırken, Türkiye’de sigortalı bir işe girebilir miyim? Bunun için ücretsiz izin (unbezahlter Urlaub) almam gerekiyor mu? (Barış Aydoğan)
BUGÜNKÜ yazımda, benzer bir soru yönelten Nevriye Köse isimli okurumuza verdiğim cevabı okumanızı öneriyorum. Size özetle şunu söyleyebilirim: Türkiye’de sigortalı işe girmek için Almanya’daki işinizden ücretsiz izin almanıza artık gerek yok.

Toplu dava açılabilir mi

HÜRRİYET’in 14 Haziran tarihli Hürdanış köşesinde “SGK ya dava açın” başlıklı bir yazınız vardı. Ben de bir girişimde bulunmayı düşünüyorum. Bu davayı toplu yapmak olur mu? Benim Türkiye’de sigorta girişim yok, çifte vatandaşım. (Fikri Karakuş)
SAYIN okurum, 14 Haziran tarihinde Hürdanış yayınlanmadı. Bu köşe Hürriyet Gazetesi’nde her çarşamba ve cuma günleri yayınlanıyor.
Ama bilgi almak istediğiniz konunun, yurtdışı borçlanması yaparken, borçlanılmak istenen süreleri tercih etme hakkının sigortalıların elinden alınması girişimiyle ilgili olduğunu düşünüyorum.
Bilindiği gibi Torba Yasa tasarısında yer alan, ve yürürlüğe girmiş olsaydı büyük bir haksızlığa yol açacağı aşikar olan bu maddenin, Genel Kurul görüşmeleri sırasında tasarından son dakikada çıkarılmış olması ile yanlış bir uygulamanın önüne geçilmiş oldu. 25 Temmuz tarihinde ‘Torba’ya Genel Kurul’dan ince ayarı’ başlıklı yazımızda da dile getirildiği gibi, bu haksız uygulama ortadan kaldırılmış olduğu için, bu konuda toplu dava açma yoluna gitmek gerekmiyor. TBMM Genel Kurulu’nda gündemde olan Torba Yasa tasarısında yer alan 150’yi aşkın madde üzerinde görüşmeler devam ediyor. Söz konusu tasarının meclisin yaz tatiline girmeden önce onaylanarak yürürlüğe girmesinin de beklendiğini bilmenizi istiyorum.