Torba Yasa’yla emekli aylıkları düşecek mi

Ercan Toprakyaran – Mannheim/Almanya

HEM eşiniz hem de kendiniz için yöneltmiş olduğunuz soruları, sizden başlayarak yanıtlamak istiyorum. Türkiye’de 1 Mayıs 1988 tarihindeki sigorta girişinize göre, 50 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabisiniz. Mevcut 400 gününüzü düştüğümüzde, eksik kalan 4 bin 975 günü borçlanırsanız, 50 yaşını dolduracağınız 22 Ocak 2020 tarihinde emeklilik hakkınız doğacaktır. 30 Haziran 2015’e kadar borçlanma başvurusunda bulunursanız, eksik günleriniz için 63 bin 780 TL tutarında borç ödemeniz gerekir.

EŞİNİZİN SÜRELERİ EKSİK
Eşinizin Almanya’daki sigorta başlangıcı 24 Mayıs 1988’den önceyse 44 yaş ve 5 bin 225 gün, sonraysa 45 yaş ve 5 bin 300 gün şartlarına tabidir. 1970 doğumlu olan eşinizin Alman vatandaşlığına geçtiği 2000 yılından önce Almanya’da yaklaşık 12 yıl yani 4 bin 320 gün sigoralı çalışmışlığı var. Yani, eşiniz yurtdışındaki borçlanabileceği günlerinin tümünü saydırsa bile, yine de 905 günlük bir açığı kalacak. Bu süreyi, ya Türkiye’ye döndüğünüzde sigortalı bir işte çalışmak veya isteğe bağlı sigorta primi yatırmak suretiyle tamamlayabilir. Eşinizin, bu yılın haziran ayının sonuna kadar başvurursa, 12 yılın karşılığında, gün başına 12.82 TL üzerinden, toplam 55 bin 382 TL yatırması gerekir.

TASARIDAN ÇIKARILDI
Mailinizde, “Yeni Torba Yasa’daki değişiklikle maaşların düşeceği yazılıp çiziliyor. Bu doğru mu?” diye soruyorsunuz. Bununla

ilgili bir düzenleme tasarıda yer almış, ancak 25 Temmuz 2014 tarihli TBMM Genel Kurulu toplantısında muhalefet partilerin baskısıyla çıkartılmıştır. Borçlanırken, borçlanılacak sürenin hangi tarihler arasında olacağına ilişkin başvuru sahibine tanınan tercih hakkını kaldırmayı öngören ilgili madde tasarıdan çıkarıldı. 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe giren Torba Yasa’ya göre, hem yurtdışındaki sigortalı işe giriş tarihi Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılıyor, hem Mavi Kartlılar yurtdışı borçlanması yapabiliyor hem de başvuru sahipleri yurtdışında diledikleri süreleri borçlanabiliyorlar. Dolayısıyla, ağırlıklı olarak 2000 yılından önceki sürelerini borçlananlar nispeten daha yüksek aylık bağlatma şansına sahip olabilecek.

Maluliyetle uğraşmak yerine yaştan emekli olmaya bakın
Meral Karl

TÜRKİYE’de 1989 ile 1996 yılları arasında 2 bin 526 gün çalışmışlığınız var, ancak Almanya’daki sigorta başlangıcınız 28 Ağustos 1978 tarihinde olduğu göz önünde bulundurulursa, yurtdışı borçlanması durumunda sigorta başlangıcı öne çekilecektir. Bu yolla 3 bin 600 günle emekli olmaya hak kazanırsınız. Bunun için borçlanma formunda 28 Ağustos 1978 ile 22 Ağustos1979 tarihleri arasındaki 1074 günü (2 yıl 11 ay 24 gün) borçlanmak istediğinizi beyan etmelisiniz. Ödemeniz gereken borç miktarı da 13 bin 769 TL tarafınıza tebliğ edilecektir. Borçlanma başvuru formuna, Türkiye’ye kesin dönüş yaptığınız dönemde beraberinizde götürdüğünüz hizmet cetvelini de eklemelisiniz.
Almanya’daki maluliyetinizin Türkiye’de sayılmamasına şaşırmamak gerekiyor. Çünkü bu SGK’nın olağandışı bir uygulaması değil. Çünkü SGK yurtdışındaki maluliyet raporlarına itibar etmek yerine, kendi Sağlık Kurulu’nun raporunu dikkate alıyor. Bunun için de kişi Sağlık Kurulu’nca muayede edilir. Siz bu süreçten geçip maluliyet başvurunuz ret edildiğine göre, halihazırda eksik olan 1074 günü borçlanmak suretiyle yaş haddinden emekliliği hak kazanabilirsiniz.

Türkiye’de kimse bana yardımcı olamadı
İsmet Ulubay – Hamburg/Almanya

TÜRKİYEe’de kimsenin size yardımcı olmadığını sitem ederek sorunuza yanıt bulmak amacıyla bana elektronik posta yoluyla göndermiş olduğunuz yazınızda verdiğiniz ilgilere göre, Almanya’ya gelmeden önce son olarak tabi çalıştığınız Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz.
Türkiye’de 8 yıl 6 ay memuriyet hayatınız olduğuna göre, bu kurumdan emekli olmak için, ya 25 yılı tamamlayacak şekilde 16 yıl 9 ay yurtdışı borçlanması yapıp tam, ya da 15 yılı tamamlayacak şekilde 6 yıl 9 ay borçlanarak kısmi aylık almaya hak kazanabilirsiniz.
Almanya’da 1980 ile 1997 yılları arasında 17 yıllık çalışma süreniz yurtdışı borçlanması için yeterli. Yapacağınız ödeme, Türkiye’de bıraktığınız derece ve kademeye göre hesaplanıyor. Tahmini günlük 18 TL üzerinden borçlanma yaparsanız, tam aylık için eksik olan 5 bin 940 gün için ödemeniz gereken para miktarı yaklaşık 107 bin TL’yi bulacaktır. Kısmi aylık içinse, eksik kalan 2 bin 340 gün için yaklaşık 42 bin TL ödemeniz gerekecektir.

ALMANYA SORUN ÇIKARMAZ

İkinci sorunuz da, Türkiye’den bağlanacak emekli aylığının Alman Emeklilik Sigortası tarafından sorun yapılıp yapılmayacağıyla ilgili. Bu konuda içinizi rahatlatmak istiyorum. Bu yaz ayında 65 yaşınızı doldurmanızdan dolayı sizi emekli edecek olan Alman Emeklilik Sigortası, Türkiye’den de size aylık bağlanmasına karışmaz ve sorun da yaratmaz. Aksine, bu tarihe kadar eksik günlerinizi tamamlayacak şekilde borçlanırsanız, Alman Emeklilik Sigortası’na vereceğiniz emeklilik dilekçesi, talebiniz halinde, Alman sigorta kurumu tarafından Türkiye’ye gönderilip aylık tahsis talep dilekçesi olarak işleme konulur.

Sigorta başlangıcı bize de geçerli mi
Ellez Karan - Balıkesir

SİZ 1986 ie 2004 yılları arasındaki 6 bin 356 günü 2011 yılında borçlanmış, çıkarılan borcu da ödemişsiniz. Borçlanmayı yaptığınız dönemde, sigorta başlangıç tarihiniz de, parayı yatırdığınız tarihten borçlandığınız gün sayısı kadar geriye gidilmek suretiyle tespit ediliyordu. Buna göre emeklilik şartlarınız 25 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5 bin 675 gün olarak belirlenmiş. Yani size SGK’dan gönderilen yazı uyarınca, 25 yıllık sigortalılık süresi şartını dolduracağınız 10 Kasım 2018 tarihinde emekli olabileceğiniz gibi, 54 yaşını dolduracağınız 26 Haziran 2016 tarihinde yaş haddinden emekliliğinizi talep edebilirsiniz.

DİLEKÇEYLE BAŞVURUN

Torba Yasa ile birlikte yeni başlayan, yurtdışındaki sigorta başlangıcının Türkiye’de de başlangıç sayılması uygulamasından yararlanmak için dilekçeyle başvurabilirsiniz. Bu yolla sigorta başlangıcınızın son çıkan Torba Yasa çerçevesinde yeniden tespit edilmesini talep edebilirsiniz. Başvurunuz kabul edilir ve Almanya’daki iş başlangıç tarihiniz olan 2 Aralık 1986 Türkiye’de de sigorta girişi olarak sayılırsa, hem emeklilik yaşınız geri çekilir hem de borçlanmanız gereken gün sayınız düşer. Buna göre, 50 yaş ve 5 bin 375 gün şartlarına tabi olursunuz. Eğer SGK başvurunuzu kabul etmezse, ilk yurtdışı borçlanmanızı iptal edip, yeniden başvuruda bulunabilirsiniz. Daha önce yaptığınız ödeme size iade edileceği gibi, yeni başvurunuza istinaden size yaklaşık 68 bin 910 TL tutarında borç tahakkuk ettirilir. Bu parayı yatırır yatırmaz hemen aylık talebinde bulunabilirsiniz.

Eşim dava açmadan emekli olabilir mi
Şahin Durak

EŞİNİZ borçlanma başvurusunda bulunduğunda henüz Torba Yasa çıkmadığı için kendisinin Türkiye’den emekli olma şartları da daha ağırdı. Ama şartlar ne kadar ağır olsun eşinize 8 bin gün üzerinden borç tahakkuk ettirilmesi, borçlanma formunu yanlış doldurmanızdan kaynaklandığını düşünüyorum. Avukatınızın size yaptığı, “5 bin gün emekli olmaya yeter. Siz sadece 5 bin gün karışlığında ödeyin, sonra dava açarız” şeklindeki açıklama kısmen doğru. Gerçekten de eşinizin emekli olması için 5 bin gün karşılığından ödeme yapması yetiyor. Çünkü Almanya’da dünyaya getirdiği ilk çocuğunun doğum tarihi olan 3 Haziran 1982 Türkiye açısından da sigorta başlangıcı sayılacağından, kendisi 40 yaş ve 5 bin şartlarına tabi olacaktır. Ancak bunun için artık dava açılmasına gerek yok. Zaten siz ödemeyi şimdiye kadar yapmadıysanız, borçlanma başvurunuz da çoktan iptal edilmiştir. Çünkü borcu ödemek için tebliğ tarihinden sonra üç aylık süre tanınıyor. Sizin şimdi izleyeceğiniz yol şu olmalı: Yeniden borçlanma başvurusunda bulunup, Almanya’ya geldiği 25 Aralık 1981 tarihinden 18 Kasım 1995 tarihine kadar geçen 13 yıl 10 ay 20 günlük ev kadınlığı süresini borçlanın. Karşılığında yatıracağınız borç miktarı 64 bin 100 TL tutacaktır. Bu parayı yatırır yatırmaz, hiç dava açmadan eşiniz hemen emekli olmaya hak kazanır.

ALMAN İKEN DE OLABİLİR

Kendinizle ilgili soruya gelince; Almanya’da sigortalı işe başladığınız 18 Aralık 1978 tarihi itibariyle Türkiye’de emekli olmak için 44 yaş ve 5 bin gün şartlarına tabisiniz. Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 2000 yılına kadar çalışmış olduğunuz 20 yılı aşkın süre borçlanmanız için yeterli bir süre. 5 bin gün için 64 bin 100 TL yatırmanız gerekiyor. Ne borçlanma işlemi için ne de daha sonra aylık bağlatma için Alman vatandaşlığından çıkmanız gerekiyor. Yani Mavi Kart sahibi bir Alman vatandaşı olarak da tüm işlemlerinizi yaptırıp emekli olabilirsiniz.

SSK’dan emekli olmak sizin için daha karlı
Miyase Ülker

SSK’dan mı Emekli Sandığı’ndan mı emekli olsam ikileminde kalmışsınız. Ancak sizin için en uygun yol eski adıyla SSK’dan yeni adıyla 4/a sigorta kolundan emekli olmak.
Bunun için bir ara Türkiye’ye gittiğinizde yeniden SSK’ya tabi bir iş kolunda 1-2 hafta gibi kısa bir süreliğine çalışmalısınız. Bu durumda yurtdışında Almanya’da 2002 yılından bu yana geçen 14 yıllık sigortalılık sürenizi SSK’ya borçlanabilirsiniz. Bu da 5 bin 40 gün yapar. Daha önce SSK’ya tabi çalıştığınız 2 bin 540 gün ile memur olarak çalıştığınız 4 yıla (bin 440 gün) yakın süre birleştirilerek toplam 3 bin 980 gün yapar. Bu durumda eksik kalan 1060 günü yurtdışındaki sürelerinizden borçlanarak tamamlayabilirsiniz. Bunun için yatırmanız gereken borç miktarı yaklaşık 13 bin 600 TL tutacaktır.
Emekli Sandığı’ndan emekli olmaya kalkışırsanız bu size daha pahalıya patlar. Bunun için ya 15 yılı tamamlayacak şekilde borçlanıp 61 yaşını beklemelisiniz, ya da 20 yılı tamamlayacak şekilde borçlanmanız gerekecektir. Bu da size en az 58 bin TL’ye mal olur.