Todor Jivkov 100.yılında anıldı

Jivkov’un doğum yeri olan, Sofya’ya 70 kilometre mesafedeki Pravetz kasabasında gün boyu süren kutlama törenleri diktatörün yaşadığı evin avlusunda kurulan bir müzenin açılışı ile başladı. Yaklaşık 33 yıl iktidarda kalan Jivkov’un çok sayıda dünya lideri ile temaslarında aldığı ve şimdiye kadar başkent Sofya’nın Ulusal Tarih Müzesi’nde saklanan 500 civarında özel hediye müzede sergilendi.

"Tarihe ve siyasete meydan okumuyoruz, sadece bir devlet liderinin geçmişini anmak istiyoruz" diyen Müze Müdürü Tatyana Borisova, müzede Libya lideri Muammer Kaddafi’nin Jivkov’a hediye ettiği deve eyerinin yanı sıra bir çok değerli eserin yer aldığını söyledi. Müzeyi ziyaret eden ve büyük bölümü orta yaşın üzerinde olan yüzlerce Jivkov hayranı, Türkiye’den gelen hediyelere büyük ilgi gösterdi.

Borisova açıklamasında, 1983 yılında Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından Jivkov’a takdim edilen Şeref Madalyası Beratı’nın sergilenen eserlerin arasında özel bir değer taşıdığını söyledi. Beratın yanında Jivkov’un 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile birlikte 1976 yılında çekilmiş bir fotoğraf da yer alıyor.

Sergide Türkiye’den gelen hediyeler arasında Ankara’nın sembolik şehir anahtarı (1983) ve aynı yıl Jivkov’un ziyaret ettiği Kuşadası’nın belediyesi adına verilen gümüş bir çini de bulunuyor.

BORİSOV’UN JİVKOV HAYRANLIĞI
Bulgaristan’ın şimdiki Başbakanı Boyko Borisov da Jivkov’un fotoğraf koleksiyonunda özel bir yer buldu. O dönemde Jivkov ve ailesinin özel koruması olan Başbakan Borisov’un Jivkov ile birlikte çok sayıda fotoğrafı müzede sergileniyor.

Başbakan Borisov, kutlamalar dolayısıyla basına yaptığı açıklamada, Jivkov’a olan saygısını bir kez daha dile getirdi. Borisov, "Jivkov, tarihimizde kalıcı bir yere sahiptir" diye konuştu. Jivkov’un 33 yıllık iktidar dönemini hasretle andığını belirten emekli teknisyen Petar Neşkov, Jivkov’un mezarının başında elindeki trompeti ile eski SSCB savaş marşları çaldı. Neşkov, "Jivkov daima halkın yanında oldu, nabzını tuttu ve kimseyi aç bırakmadı" dedi.

Devrik diktatör Jivkov’un memleketinde müze açılışı ile başlayan kutlamalar günün ilerleyen saatlerinde evinin avlusunda yeni bir büstünün açılışı ve Pravetz sakinlerinin katıldığı bir halk müziği konseri ile devam etti. Bu arada Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan Bulgaristan’da Jivkov gibi bir komünist diktatörün doğum günün görkemli törenlerle kutlanmasına bazı sivil toplum örgütlerinden sert tepki geldi.

Ortak bir bildiri yayımlayan 5 sivil toplum örgütü kutlamaları kınadı. Bildiride "Kanlı komünist diktatör" olarak nitelendirilen Jivkov’un emri ile Bulgaristan’da yüzlerce insanın yaşamını yitirdiği, toplama kamplarının kurulduğu ve isim değiştirme kampanyası sırasında yüzbinlerce Türkün Bulgaristan’dan zorla sınır dışı edildiği hatırlatıldı.

TODOR JİVKOV KİMDİR?
Bulgaristan Komünist Partisi’ne (BKP) 1932 yılında katılan Todor Jivkov, 9 Eylül 1944 tarihinde SSCB destekli hükümet darbesi ile aktif politikaya katıldı. 1954 yılında BKP’nin genel sekreterliğine seçilen Jivkov, 1989 yılına dek ülkeyi yönetti.

10 Kasım 1989 tarihinde Bulgaristan’da başlayan kadife devrim sonucu iktidardan devrilen Jivkov, 1990 yılında göz altına alındı. Aralarında asimilasyon kampanyası da olmak üzere hakkında toplam 5 ayrı dava açılan Jivkov, 1998 yılında hayatını kaybetti.