Temel emeklilik ödemeleri başladı

Aylarca süren gecikmeden sonra iktidarda bulunan Hıristiyan Demokrat ve Hıristiyan Sosyal Birlik Partileri (CDU/CSU) ve Sosyal Demokrat Parti’den (SPD) koalisyon hükümeti, seçimlerin yapılacağı eylül ayından önce seçmenlere verdiği sözü yerine getirdi. Bu ödenekten özellikle uzun yıllar düşük ücretli işlerde çalıştığı için aylığı düşük bağlanan emekliler yararlanacak. Kime ne kadar emeklilik takviyesi yapılacağı ise emeklinin kişisel durumuna göre belirleniyor.

DİKKATE ALINAN SÜRELER:
Söz konusu temel emeklilik takviyesini hak edebilmek için emeklinin en az 33 yıl sigortaya tabi çalışma süresine sahip olması gerekiyor. Bu süreler şu şekilde sıralanabilir:
* Sigortalı bir işte çalışılan veya prim ödenen serbest meslek süreleri,
* Emeklilik primi yatan çocuk yetiştirme ve aile yakınlarına yönelik bakım hizmeti sunulan süreler,
* Hastalık nedeniyle rapor alınan veya rehabilitasyon hizmeti alınan süreler,
* Askerlik, savaşta mahkûmiyet veya eski Doğu Almanya Cumhuriyeti’nde siyasi tutuklu olarak geçen süreler, sigortalılık süresi olarak dikkate alınmaktadır.

DİKKATE ALINMAYAN SÜRELER:
Alman Emeklilik Sigortası mevzuatına göre, kısaca ‘ALG I’ ve ‘ALG II’ olarak adlandırılan işsizlik parası veya işsizlik yardımı ödenen süreler, temel emeklilik ödeneğinde dikkate alınmıyor. Aynı şekilde orta ve yüksek öğrenim dönemleri ve isteğe bağlı prim yatırılan süreler de temel emeklilik ödeneği tespitinde dikkate alınmayan sürelerden sayılıyor.

NEDEN GECİKME OLDU?
Geçen yılın ortasında Federal Meclis’te onaylanan temel emeklilik yasası kapsamındaki ödemelerin neredeyse bir yıl gecikmeyle yapılmasının, 26 milyon emeklinin sigortalılık durumunun incelenmesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Yapılan incelemenin neticesinde kimlerin temel emeklilik takviyesinin hak ettiği tespit ediliyor. Pandemi döneminde Alman Emeklilik Sigortası çalışanlarının birçoğunun evden çalışması ise işin cabası oldu.

ÖDEMELER NASIL YAPILACAK?
Temel emeklilik takviyesi ilk etapta yeni emekli olanlara uygulanacak. Yardım ödeneğine ilişkin ilk bildirimler bu ay içinde hak sahiplerine gönderilmeye başlandı. İkinci etapta ise uzun süredir emekli olanlar emeklilik takviyesinden yararlanacak. Söz konusu uygulama yasal olarak 01.01.2021 tarihinde yürürlüğe girdiği için hak sahiplerine geriye dönük 6 aylık ödeme yapılacak.

BAŞVURU ŞART MI?
Temel emeklilik takviyesine ilişkin en sık yöneltilen soru şu oldu: Emekli aylığı düşük olanların söz konusu maddi yardımdan yararlanmak için yazılı başvuruda bulunmaları gerekiyor mu? Hayır, hak sahipleri söz konusu ödenekten yararlanmak için herhangi bir girişimde bulunmalarına gerek yok. Aylardır süren incelemenin neticesinde tespit edilen hak sahiplerinin hesaplarına temel emeklilik takviyesi yatırılacak.

KİMLER YARARLANACAK?
Temel emeklilik takviyesini hak etmek için asgari 33 yıl sigortalı olma şartı aranıyor. Bunun yanı sıra temel emeklilik takviyesi için baz alınan diğer önemli kriter ise çalışılan süre boyunca kişinin elde ettiği gelirin Almanya’daki ortalama gelirin yüzde 80’inin altında olması.

EN AZ 75 ERO TAKVİYE
Alman Emeklilik Sigortası Kurumu’nun verdiği bilgiye göre, 26 milyon emekli arasında bu kriterlere uyan yüzde 70’i kadın yaklaşık 1.3 milyon emekli, temel emeklilik takviyesinden yararlanabilecek. Yapılan hesaplamalara göre temel emeklilik uygulaması kapsamında düşük gelirli emeklilerin cebine ayda ortalama 75 euro para girecek. Emeklilerin durumuna göre ödenebilecek takviye miktarı en fazla 418 euroyu bulacak.

ÖRNEK HESAPLAMA
Örneğin yalnız yaşayan ve geçimini çiçekçilikle sağlayan Fadime Hanım, 40 yıl boyunca ortalama gelirin yüzde 40’ı oranında gelir elde ettiğini varsayalım. Fadime Hanım’a bağlanan emekli aylığı 547 euro olduğunu varsaydığımızda, kendisine verilecek temel emeklilik takviyesiyle eline geçecek emekli aylığı 966 euroya yükselecektir.

GELİR SINIRI VAR MI?

* TEMEL emeklilik ödeneği hesaplanırken belirli gelir sınırları göz önünde bulunduruluyor. Örneğin temel emeklilik ödeneğinden kesintisiz yararlanmak isteyen bekârlarda ayda 1250 euroluk, evlilerde ise (resmi olarak birlikte yaşayanlar da buna dahil) ayda 1950 euroluk gelir sınırı baz alınmaktadır. Bu sınırın üzerinde gelir elde edenlerde ise bu kazanç sınırını aşan miktarın yüzde 60’ı ödenekten kesilir.
Konunun daha iyi anlaşılması için şu örnek hesaplamayı birlikte yapalım; Bekâr olarak yaşayan bir kişinin emekli aylığının 1350 euro olduğunu varsayalım. Bu durumda söz konusu kişinin aylığı, gelir sınırını her ay 100 euro aşıyor. Aşan miktarın yüzde 60’ı, yani 60 eurosu, Ahmet Bey’e ödenecek temel emeklilik takviyesinden düşülür. Aylık geliri 1600 euro olan bekârlar ve 2300 euro olan evlilerde ise gelirlerin yüzde 100’ünün emeklilik ödeneği hesabında dikkate alındığı unutulmamalıdır.

SGK SÜRELERİ DE DİKKATE ALINIYOR

* AVRUPA Hukuku veya Almanya ile imzalı olan ikili sosyal güvenlik sözlemeleri kapsamında, örneğin Türkiye veya bir başka ülkede geçen sigortalı süreler de Almanya’da dikkate alındığı için bunlar da temel emekliliği hak etme şartları arasında yer alan asgari 33 yıl sigortalı olma şartının yerine getirilmesinde hesaba katılmaktadır. Alman Emeklilik Sigortası Kurumu’nun verdiği bilgiye göre, yurt dışında yaşayan, örneğin Türkiye’ye temelli dönüş yapan emekliler de Alman Emeklilik Sigortası tarafından mektup yoluyla haberdar edilecek.