Tarihi eserler vekalete takıldı

ALMANYA'nın Mainz kentindeki Roma-Germen Merkez Müzesi depolarında saklanan beş adet bronz kaplı tarihi tas, Türkiye'nin ilgisizliği yüzünden, yine antika tücarının eline geçti. İki yıl önce Bad Schwalbach kentinde yaşayan bir antika eşya restaratörün evinde başka bir suç olayıyla ilgili yapılan arama sırasında el konulan ve mahkeme kararıyla Mainz'daki müzede koruma altına alınan tarihi eserlerle ilgili Hürriyet'e açıklama yapan Roma-Germen Merkez Müzesi arkeologlarından Dr. Michael Müller-Karpe, şunları söyledi:

Halının içine sarılmış

"M.Ö. 8. yüzyılda Frigyalılar döneminden kalma eserleri iki yıl önce bir fuarda Münihli Alman öğretmen çiftinden 200 Euro'ya satın aldığını iddia eden Frankfurtlu antikacı Bernd G.'nin iddiasına göre, söz konusu eserler 30 yıl önce İstanbul'a giden öğretmen çifte, bir Ermeni halı tüccarından satın aldıkları halıların içine sarılarak Almanya'ya gönderilmiş. Bu pek inandırıcı gelmiyor. Çünkü eserlerde toprak kalıntıları var. 30 yılda mutlaka temizlenirdi. Dolaysıyla, eserlerin son 10 yıl içinde Türkiye'de kaçak yapılan kazılarda ortaya çıkarıldığını sanıyorum."

1906'da yasaklandı

Türk kanunlarına göre, 1906 yılından bu yana tarihi eser ticaretinin yasak olduğunu, uluslararası sözleşmeler uyarınca bu yasağın Almanya'yı da bağladığını belirten Dr. Müller-Karpe, tarihi eserlerin sahipliği konusunda Frankfurtlu antikacı ile Hessen Bilim Bakanlığı arasında başlayan hukuk savaşının, eserlerin sahibinin kesin olarak belirlenememesi nedeniyle antikacının lehine sonuçlandığını ve eserlerin önceki gün, iade edildiğini açıkladı.

Paha biçilmez değerde

Marburg Üniversitesi'nde görev yapan arkeolog Dr. Vuslat Müller-Karpe, Mainz'daki müzenin bronz kaplı tarihi eserlerin verilmemesi için çok direndiğini belirterek, "Benzer kaseler, Gordion Tümülüsü'nde yapılan kazılarda bulunmuştu. Bunlar şimde Ankara'daki Anadolu Menediyetler Müzesi'nde bulunuyor. Frankfurt'lu antika tüccarına mahkeme kararıyla geri verilen ve paha biçilmez değre sahip olan tarihi kaseler, o döneme ait olabilir" dedi.

Hukuken yanlış

Berlin Büyükelçiliği'nden bir yetkili söz konusu eserlerle ilgili hukuki ve adli yardımlaşma sürecinin devam ettiğini belirterek, "Alman arkeoloğun vekaletin gecikmesiyle eserlerin antikacıya iade edilmesi arasında kurduğu 'nedensellik bağı' hukuken yanlış. Dava için hukuki süreç sürüyor" dedi.

17 milyonluk fatura

Bunun tam bir hukuk skandalı olduğunu belirten bilimadamı, "Bu tür eserlerin, mahkeme kararıyla antika tüccarlarının eline geçmesi, bizim gibi araştırma yapan enstitüler için büyük bir darbedir. Çünkü araştırmalarımız tarihi eser kaçaklığı yüzünden sekteye uğruyor. Mahkemeler de verdikleri kararlarla buna çanak tutuyor. Tarihi eser kaçakçılığının yol açtığı ve enstitü olarak uğradığımız ve uğrayacağımız maddi ve manevi kaybın tazmini için Frankfurt'lu antikacıya 17 milyon Euro'luk fatura göndereceğiz" diye konuştu.