Süt üretiminde Türkiye-Hollanda farkı

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve ?reticileri Birliği (SETBİR), Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı'nın birlikte düzenlediği "Modern Süt İşletmelerinin Yönetimi-Kü?ük ?lke Büyük Ortak Hollanda" başlıklı seminer, Hilton Oteli'nde yapılıyor.

Seminerde, Türkiye ve Hollanda'daki hayvancılık sektörünün durumu hakkında bilgi verilirken, Türkiye'de süt üretimi ve kalitesinin artırılmasına yönelik alınması gereken tedbirler üzerinde duruldu.

Seminerin a?ılışında konuşan SETBİR Başkanı Erdal Bah?ıvan, ekonomik kriz nedeniyle, en az etkilenmesi beklenen gıda sektöründe de tüketim seviyelerinin düştüğüne dikkati ?ekti.

Türkiye'de yem gibi üretim maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle, gıda fiyatlarının yüksek olduğunu, tüketicilerin zaten dünya fiyatlarının üzerinde fiyatlarla gıda satın almak zorunda kaldığını anlatan Bah?ıvan, küresel krizin, tüketicilerin alım gücünü daha da olumsuz etkilediğini, piyasada nakit akışının azaldığını, gıda sektöründe dahi tüketim seviyelerinde azalma kaydedildiğini belirtti.

Genelde Ekim-Kasım aylarında süt üretiminin düşmesi nedeniyle süt alım fiyatları artarken, bu yıl sanayicinin süt almaması nedeniyle fiyatların düştüğünü kaydeden Bah?ıvan, kısa dönemde yaşanan bu dalgalanmaların alt yapısı sağlam olmayan sektörü olumsuz etkilediğini ve fiyatlardaki düşüşün, gelecek dönem i?in kötü bir gösterge olduğunu söyledi.

?retim maliyetlerindeki yükseklik nedeniyle sektörün ihracat yapamadığına işaret eden Bah?ıvan, gerek tüketiciye uygun fiyatlarla gıda sunulması gerekse ihracat i?in öncelikle üretim maliyetlerinin düşürülerek verimliliğin artırılması gerektiğini vurguladı.

Piyasayı doğru düzenlemek i?in proaktif bir şekilde öngörülerde bulunabilecek, üretim ve ticareti dünya gelişmelerine paralel planlama yapabilecek şekilde, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşacak "Tarım ?rünleri Piyasası Kurulu" kurulmasını öneren Bah?ıvan, Süt konseyi ile ilgili yasal ?alışmanın tamamlanmasını da memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

SETBİR olarak süt ürünlerinde kaliteli üretimin ve tüketimin artırılmasını hedeflediklerinin kaydeden Bah?ıvan, tüketimi artırmak i?in AB'nin okul sütü programı başlattığına işaret ederek, Türkiye'de aynı yönde uygulama yapılmasını istedi.
Sektörde, dünyanın bir ?ok ülkesi ile boy öl?üşebilecek nitelikte yatırımlar olduğunu, büyük işletmeler kurulduğunu kaydeden Erdal Bah?ıvan, doğru teşvik ve uygulamalarla Türkiye'nin dünyanın en büyük tarım aktörlerinden biri olabileceğini, ancak maliyet ve fiyatların verimi artırarak, dünya piyasası seviyelerine ?ekilmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye'de yüzde 25 olan ıslah edilmiş hayvan oranının, Hollanda'da yüzde 75-80 olduğuna işaret eden Bah?ıvan, verimin artırılabilmesi i?in mutlaka işletmelerin rantabl ve ekonomik büyüklüğe ?ıkarılması gerektiğini vurguladı.
Gıda güvenliği a?ısından markalı ürün üretiminin desteklenmesi gerektiğini de kaydeden Erdal Bah?ıvan, gıda terörünün önlenmesi a?ısından, kayıt dışı ile mücadele yanında tüketicinin de kendi polisliğini yaparak, aldığı gıdaları sorgulaması gerektiğini bildirdi.

HOLLANDA'NIN 55 MİLYAR DOLARLIK TARIMSAL ?R?N İHRACATI

Seminerin a?ılışında konuşan Hollanda'nın Ankara Büyükel?isi Marcel Kurpershoek, tarımın Hollanda ekonomisi a?ısından önemine işaret ederek, 4 milyar avroluk süt, 20 milyar avroluk hayvansal ürün ürettiklerini, tarım sektörünün ihracatının 55 milyar dolar olduğunu söyledi.

Hayvan sağlığı ve refahını dikkate alarak, güvenli, kaliteli gıda üretimi gerektiğini anlatan Kurpershoek, Türkiye'de de hayvan kayıt sisteminin geliştirilmesini memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Pakdil de a?ılıştaki konuşmasında, tüketicinin gıda güvenliği konusunda bilin?lendirilmesi i?in 2009'u "gıda güvenliği yılı" ilan ettiklerini, gıda ile ilgili şikayetlerin bildirilmesi i?in de "Alo Gıda" telefon hattı kurulacağını söyledi.

AB'nin görüşleri alınarak hazırlanan gıda yasası paketinin de yakında Başbakanlık'a sunulacağını a?ıklayan Pakdil, yasa ile birincil üretim aşamasındaki üreticiye de sorumluluklar getirildiğini belirtti.

T?RKİYE'DE S?T HAYVANCILIĞI SEKT?R?

Seminerde Türkiye'de süt hayvancılığının durumu konusunda bilgi veren Tarımsal ?retim Geliştirme Genel Müdürlüğü (T?GEM) Genel Müdür Yardımcısı Adnan Gültek, Türkiye'de ekonomik işletme sayısının ?ok az olduğunu, işletmelerin yüzde 56,3'ünü oluşturan 835 bin 593'ünde 1-3 baş inek olduğunu söyledi.

Gültek'in verdiği bilgiye göre, 96 bin 894 işletmede 10-25 baş inek, 3 bin 616 işletmede 50-100 baş inek, sadece 753 işletmede 100-200 baş, 194 işletmede ise 200 başın üzerinde inek bulunuyor.

Sektördeki üretimin ekonomik olması a?ısından süt/yem paritesinin 1'in üzerinde olması gerektiğine işaret eden Gültek, buna karşın bu yıl süt fiyatlarının düşmesi, yem fiyatlarının yükselmesi nedeniyle bu paritenin 0,58'e düştüğünü bildirdi.

Ge?en yıl sektörün, yüzde 55'i peynir olmak üzere 80 milyon dolarlık ihracat yaptığını, 69 milyon dolarlık ithalatın da yüzde 60,8'ini süttozunun oluşturduğunu anlatan Adnan Gültek, hayvansal üretimin artırılması i?in ekonomik işletme sayısının artırılması gerektiğini kaydetti.

Damızlık ithalatının sektörde verimli hayvan sayısının artmasına katkıda bulunmadığına işaret eden Gültek, bunun yerine hayvan ıslahına önem verilmesi gerektiğini, ancak hayvan hastalıkları ile mücadele i?in yeterli kaynak olmadığını söyledi.

Seminerde Hollanda'da süt hayvancılığı konusunda bilgi veren Rabobank İnternational'in temsilcisi Marina Rebello, Hollanda'da bir aile işletmesinde ortalama 100 inek bulunduğunu, bundan daha fazla ineği olan işletmelerin ise eleman ?alıştırdığını söyledi. ?retici sayısı yanında işleyen firma sayısının da ?ok az olduğuna işaret eden Rebello, Danimarka ve Hollanda'da, üretilen sütün yüzde 80'ini 3 firmanın işlediğini belirtti.

AB'nin 2015 yılına kadar sütte kota uygulayacağını hatırlatan Rebello, kotaya göre ülkelerin üretimlerinin düşük kaldığını, büyük firmalar tarafından alınan sütlerin yine uluslararası firmalar tarafından dünyaya dağıtıldığını anlattı.
Rebello, süt sektöründe, perakende sektöründe, süt ürünlerinde üreticilerin paralarını 30-90 gün i?inde aldığını, önceden perakendecilerin 6 aylık fiyatlar belirlerken, son dalgalanmalardan sonra bu sürenin 3 aya düştüğünü kaydetti.