Sosyal Demokratlar ölüm döşeğinde mi

Almanya’da bu hafta sonu genel seçim olsa kardeş partiler olarak nitelenen Hıristiyan Demokrat/ Hıristiyan Sosyal Birlik Partilerinin (CDU/CSU) yüzde 32.5, SPD’nin yüzde 16.5, sağ popülist Almanya İçin Alternatif’in (AfD) yüzde 15.5, Yeşiller Partisi’nin yüzde 1.5, Sol Parti’nin yüzde 11 ve Hür Demokrat Parti’nin (FDP) de yüzde 8 oy alacağından hareket ediliyor.
Bu veriler 24 Eylül 2017’de yapılan genel seçimlerde toplam oyların ancak yüzde 20.5’ini alarak partinin tarihinde görülmemiş bir yenilgiye uğrayan SPD’nin can çekişmekte olduğunu gösteriyor.
Hatta 1980-2000 yılları arasında SPD Federal Meclis milletvekili olan ve 2000-2005 yıllarında Almanya’nın İsrail Büyükelçisi olarak görev yapan Rudolf Dressler, bu çöküşe “SPD ölüm döşeğinde” değerlendirmesinde bulunuyor.

***
SPD, Almanya’nın en köklü partilerinden biridir.
1863 yılında kurulan Genel Alman İşçi Derneği (ADAV) ile 1869 yılında kurulan Sosyal Demokrat İşçi Partisi (SDAP), 1875 yılında Almanya Sosyalist İşçi Partisi (SAP) çatısı altında birleşti.
1890 yılında da Almanya Sosyal Demokrat Parti (SPD) adını aldı.
SPD, İkinci Dünya Savaşı sonrası Batı’da yeniden toparlandı.
23 Mayıs 1949 tarihinde Anayasanın kabulüyle resmen kurulan Federal Almanya Cumhuriyeti’nde aynı yıl yapılan ilk genel seçimlerde SPD toplam oyların ancak yüzde 29.2’sini alabildi.
SPD, 1966 yılına kadar iktidar yüzü görmedi.
Bütçe tartışmaları nedeniyle FDP’nin CDU/CSU ile ortaklığı bitirmesi SPD’nin işine yaradı.
1966-1969 yılları arasında CDU/CSU ile SPD Almanya’da ilk büyük koalisyon hükümetini oluşturdu.
Bu ortaklık SPD’nin işine yaradı.
1969 yılında yapılan genel seçimlerden yüzde 42.7’yle en güçlü parti olarak çıkan SPD, liberaller olarak bilinen FDP’yi yanına alarak iktidara yerleşti.
SPD’nin anıt adamı olarak tarihe geçen Willy Brandt, 1969 yılında Almanya’nın ilk Sosyal Demokrat Başbakanı oldu.
1974 yılında koltuğu SPD’li Helmut Schmidt devraldı.
Schmidt, 1982 yılında küçük ortak FDP’nin ekonomi ve sosyal politikada görüş ayrılığı nedeniyle koalisyonu terk edip, cephe değiştirerek CDU/CSU’nun yanında yer almasıyla koltuğunu bırakmak zorunda kaldı.
CDU’lu Helmut Kohl, Almanya’nın 6. başbakanı oldu.
Kohl, 1998 yılına kadar aralıksız olarak 16 yıl görevde kaldı.
1998 yılındaki genel seçimlerde toplam oyların yüzde 40.9’unu alan SPD, Yeşiller ile birlikte Almanya’da Federal düzeyde ilk kırmızı-yeşil koalisyonu oluşturdu.
SPD’li Gerhard Schröder, Başbakanlık koltuğuna yerleşti.
Ancak 2005 yılında yapılan erken genel seçimde umduğunu bulamayan Schröder, koltuğunu Almanya’nın şu andaki Başbakanı Angela Merkel’e kaptırdı.
İşte 2005 yılından beri SPD bir daha toparlanamadı.

***
SPD, 2009 yılındaki genel seçimlerde yüzde 23’te kaldı.
2013’te yüzde 25.7 ve 2017’de de yüzde 20.5’i geçemedi.
Yani 1998 yılında 20 milyon 100 bin seçmenin oyunu alan SPD’ye 2017 yılındaki genel seçimlerde sadece 9 milyon 500 bin seçmen oy verdi.
“Özgürlük, sosyal adalet, dayanışma” sloganları ve politikasıyla yıllarca özellikle işçi sınıfının desteğini alan SPD, son 20 yılda 10 milyondan fazla seçmenini küstürdü.
SPD’nin ilk kadın Genel Başkanı ve Federal Meclis Grup Başkanı Andrea Nahles, partisini yeniden canlandırmak, ayağa kaldırmak için harekete geçti.
Ama işi hiç de kolay değil.
Rudolf Dressler’in söylemiyle ölüm döşeğinde can çekişen ve ikinci büyük parti konumunu ırkçı, yabancı düşmanı, sağ popülist AfD’ye kaptırmak üzere olan SPD’yi yeniden sağlığına kavuşturmak için her şeyden önce parti içinde dayanışma gerekmektedir.
Ancak şu andaki SPD, bu dayanışmadan çok uzak gözükmektedir.