Sırbistan sakin

Sırbistan sıla yolunun en istikrarsız ülkesi. Durmadan bölünerek toprak kaybeden Sırbistan’dan son olarak Kosova da ayrıldı. Türkiye dahil Avrupa’nın Kosova’yı tanımasıyla Sırbistan Kosova’yı tanıyan ülkelere bazı yaptırımlar uygulayacağını açıkladı. Başkent Belgrad’ta Türk ve Batı büyükelçiliklerine saldırılar ise Avrupa’da yaşayan bizleri korkuttu. Sırbistan’ın vize uygulayacağı, yollarda Türklere saldırılar olabileceği korkusu gündeme geldi. Tüm bu kaygıları dikkate alarak Sırbistan güzergahını çok daha dikkatli taradık. Sınırdan geçerken Sırp sınır polisi ve gümrük yetkilileri Türklere kötü davranıyor mu? ‘Komşu çek arabanı kenara’ deyip bagajı tamamen yere indirterek didik didik arıyor mu? Yollarda, dinlenme istasyonlarında Sırplar Türk vatandaşlarına ters bakıyor mu? Sizin de kafanızdan geçen bu soruları aydınlığa kavuşturmak için Sırbistan’ı mercek altına aldık. Burada yetkililerle görüştük.

VİZE YOK

Sırbistan için öncelikle şunu hatırlatmak gerekir. Sırbistan Avrupa’da yaşayan Türk ve Avrupa Birliği vatandaşlarına 2003 yılında transit vizeyi kaldırdı. Transit vize muafiyeti 5 gün. 5 gün içinde ülkeden çıkmak gerekiyor. Biz Sırbistan’da yaptığımız görüşmelerde Sırbistan’ın yeniden transit vize uygulamasına geçme düşüncesinde bile olmadığını gözlemledik. Belgrad Büyükelçiliğimizin en büyük şikayeti de Avrupa’da yaşayan vatandaşların ‘Sırbistan bize vize uyguluyor mu’ diye elçiliği telefon yağmuruna tutmaları. Büyükelçilik 2. Katibi Alparslan Acarsoy, 'Yok böyle bir şey. Bu yönde bir duyum bile yok. Nerden çıkıyor bu söylentiler' diyerek bu iddiaların asılsız olduğunu vurguladı. Acarsoy sözlerini şöyle sürdürdü: 'Bu güzergahtan her yıl 100 bin civarında Türk TIR’ı geçiyor. Sınırlarda Türk vatandaşlarına kötü muamele yapıldığı veya yolda saldırıya uğradıkları yönünde bugüne kadar herhangi bir olay ya da şikayet yansımadı.'
Yollarda rastladığımız Türk vatandaşları da 2. Katip Acarsoy’un bu sözlerini doğrular yönde. Tam tersine vatandaşlar, 'Yıllardır bu yoldan Türkiye’ye gidiyoruz. En rahat yolculuğu bu yıl yaşadık. Eskiden çorba parası isterlerdi. Bu sefer ne sınırda ne de yollarda çorba parası isteyene rastlamadık' diye anlattı olumlu izlenimlerini.
Ancak Sırbistan’da nasıl bir koalisyon hükümeti kurulacağı henüz belli değil. Bu nedenle Sırbistan’daki gelişmeleri yine de yakından takip etmek gerekir.
Sırbistan AB ülke vatandaşlarının kimlik kartını kabul etmiyor. Geçerli pasaport şart. Tahrip olmuş pasaportlarla gelenleri de geri çeviriyor. Yıpranmış pasaportunuz varsa, yeniletin.

RÜŞVET CEZASI

Her yıl Sırbistan’da çorba parası adı altında rüşvet alındığına dair şikayet ederiz. Fakat bu yıl polise rüşvet vermek isteyen üç vatandaşımız rüşvete teşebbüsten mahkemeye çıkarılmış bulunuyor. Vatandaşlar sınırda pasaportun arasına para koyup sınır polisine uzatıyor. Sınır polisinin ‘Bu para ne’ sorusuna ise ‘Çorba parası’ yanıtını veriyorlar. Bunun üzerine 3 ayrı olayda üç vatandaş hakkında rüşvet suçundan dava açıldı ve kefaletle serbest bırakıldılar. Sıla yolu güzergahındaki öteki ülkelerde de rüşvet teklifinden dolayı Türk vatandaşlarının başının ağrıdığını öğrendik. Buralarda artık rüşvet olaylarının üzerine çok sıkı gidiliyor. Bu konuda çok dikkatli olmakta yarar var.

10 BİN EURO

Biz Sırbistan’a Batrovçi sınır kapısından giriyoruz. Batrovçi geçen yıl yenilenerek faaliyete geçti. 6 giriş, 6 çıkış olmak üzere 12 kapısı var. Sınır polisi pasaportları, aracın yeşil sigorta kartını, ruhsatı ve vekaleti istiyor. İşlemler çok hızlı yapılıyor. Sırbistan’dan çıkışı Makedonya sınırındaki Preşevo kapısından yapıyoruz. Burası halen iki kapılı, derme çatma ahşap bir sınır kapısı. Ancak burda yeni kapı için inşaat çalışmaları başlamış bulunuyor.
Sırbistan geçen yıl 5 bin Euro’ya çıkardığı yanında nakit döviz taşıma miktarını bu yıl 1 Haziran’dan itibaren 10 bin Euro’ya çıkarıyor. Yolcular 1 Haziran’dan itibaren kişi başına 10 bin Euro’ya kadar olan miktarı sınırda beyan etmek zorunda olmayacak. Ancak 10 bin Euro üzeri parayı beyan etmek gerekiyor. Geçmişte bu konuda çok büyük sorunlar yaşandı. Geçen yıl Türk vatandaşlarının beyan edilmeyen 17 bin Euro, 9 bin dolar ve 2 bin YTL’sine el konuldu. Şimdiye kadar el konulan paralardan Türk vatandaşlarına ait 1.5 milyon Euro civarında daha para mahkeme sonucunu bekliyor.

TIR GİŞESİNDEN GİRMEYİN

Batrovçi sınır kapısından beyaz kent anlamına gelen başkent Belgrad 108 km civarında. Bu yol için otoban ücreti otomobillere 500 dinar. Sırbistan para birimi dinar ve bir Euro 81.41 dinar. Otoban ücretini Euro olarak da ödemek mümkün. Belgrad’a kadar otoban ücreti Euro olarak 6,5 Euro. Belgrad Niş arası ise 240 km. Bu yol için otomobillerden bin 80 dinar, Euro olarak ise 13 Euro otoban ücreti alınıyor. Ama sakın dikkat: Sırbistan’da otobana girerken kart çekiyorsunuz, ödemeyi ise çıkışta yapıyorsunuz. Otobana girerken sakın TIR gişesinden girip kart çekmeyin. Çünkü çıkışta sizden TIR ücreti alınıyor. Adnan Gümüşel adlı Türk vatandaşı yanlışlıkla TIR’ların geçtiği gişeden kart çektiği için 13 Euro yerine 39 Euro yol parası ödemek zorunda kaldı.
Niş’ten sonra Bulgaristan sınır kapısına kadar yol tek şeritli, ancak bakımlı. Makedonya yönüne giden yollar da Yunanistan’da yapılan olimpiyatlar nedeniyle 2 yıl önce genişletildi ve çok rahat. Niş’ten Selanik 415 km, İstanbul bin 5 km. Niş Sofya 160 km, İstanbul ise 730 km. Burada hangi güzergahı izleyeceğimize karar vermiş olmak gerekiyor. Çünkü Niş’te yol biri Selanik Üsküp, öteki Sofya diye ikiye ayrılıyor. Bu yıl Kapıkule’de inşaat çalışmaları var. Yoğunluk İpsala’ya binecek.

GECE DİKKAT

Sırbistan’da gece yolculuk yapanların trafiğe çok dikkat etmesi gerekiyor. Otobanda gece arka lambaları yanmayan, hatta far yerine sadece sis lambalarıyla giden çok sayıda otomobile rastladık. Bunlar uzaktan farkedilmiyor.
Sırbistan güzergahı topu topu 460 km. Otobanlar ücretli. Sırbistan’a girerken veya bulunduğunuz Avrupa ülkesinde geçeceğiniz ülkelerin parasını alarak seyahat etmeniz en doğru ve karlı bir yatırım olacaktır. Benzin ve yol ücretlerini Euro ile öderseniz, kaybınız olacaktır.

TRAFİK CEZALARI

Yollarda trafik polisleri durdurup rüşvet koparmaya çalıştığı için Belgrad’ta Emniyet Genel Müdürü Vladimir Rebic’le görüşüyoruz. Rebiç polislere asla rüşvet teklifinde bulunmayın çağrısı yapıyor ve trafik cezalarıyla ilgili şu bilgileri veriyor: Sırbistan’da gündüz far yakma mecburiyeti yok. Ancak emniyet kemerini takmamanın cezası bin Dinar, yaklaşık 13 Euro. Polis makbuz karşılığı 3 bin Dinar’a kadar para cezasını alabiliyor. Bunun üzerindeki cezaların bankada ödenmesi gerekiyor.
Karayolunda hız limiti 100 km, otobanda 120 km. Bu limitleri 30 ile 50 km arasında aşmanın cezası üç bin dinar, 10 ile 30 km arasında aşmanın cezası 2 bin dinar. En az trafik cezası 500 Dinar, en yüksek ise 25 bin Dinar. TIR’ları 100 metre geriden takip etmek gerekiyor. Bu kurala uymamanın cezası üç bin dinar. Ölümcül kazalarda can kaybına sebebiyet veren kişiler 1 ile 12 yıl arasında değişen hapis cezasına çarptırılabiliyor. Geçtiğimiz yıl Sırbistan güzergahında Türk vatandaşlarının karıştığı ölümlü 5 trafik kazası oldu.


Yarın: Makedonya, Yunanistan

Önemli telefonlar:
T:C: Belgrad Büyükelçiliği
Krumnska Br.1
11000 Belgrade
Tel: 00381 11 333 24 00 (10 hat)
Konsolosluk Şubesi: 00381 11 333 24 44

Polis: 92
İtfaiye: 93
İlk yardım: 94
Sırbistan Otomobil Kulübü (AMCC): (381) 11 98 00 veya 419 555
ADAC Belgrat: (381) 11 422 707 veya 422 801


Sırpça sözlük
Türkçe okunuşuyla
Dobar dan: İyi günler
Dovijenya: Hoşçakalın
Hvala: Teşekkürler
Hılep: Ekmek
Kafa: Kahve
Meso: Et
Govece: Sığır eti
Yağnece: Kuzu eti
Pilece: Piliç