Oluşturulma Tarihi: Ocak 31, 2015 00:00
TORBA Yasa’yla birlikte özellikle Mavi Kart sahiplerinin yurtdışı borçlanma başvuruları ivme kazandı.
Mavi Kart sahiplerine de borçlanma kapısının açılmasının yanı sıra, 18 ülkedeki sigorta başlangıçlarının Türkiye’de sigorta girişi sayılmasıyla birlikte yurtdışı borçlanmanın daha ucuza mal olması, kolay yoldan emekli olmak için yanlış yollara başvuranların sayısını da maalesef artırdı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 13 Ocak’ta yayınladığı bir genelgeyle, sahte hizmet evraklarıyla emekli olmak isteyenleri uyardı.
YAZIŞMALARDAN ANLAŞILIYOR
Borçlanma talebinde bulunanların yurtdışında geçen ve borçlanmaya esas olacak sürelerini belgelendirme mecburiyetleri kendilerine ait olduğuna işaret edilen 2015/2 sayılı genelgede, sözleşmeli veya sözleşmesiz ülkelerdeki çalışma sürelerinin ibraz edildiği hizmet belgelerinin teyidi amacıyla yurtdışı hizmet belgesini tanzim ve tasdik eden yurtdışındaki konsolosluklar, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi Türk temsilcilikleriyle yapılan yazışmalar sonucunda yurtdışı hizmet belgeleri sahte olanların 3201 sayılı Kanuna göre yaptıkları yurtdışı hizmet borçlanmaları ve borçlanma karşılığı bağlanan aylıkları iptal edildiği belirtiliyor. Ayrıca yersiz olarak ödenen aylıkların da 5510 sayılı Kanunun 96’ncı maddesine göre tahsil edildiğinin vurgulandığı genelgede, “Ayrıca, bunlar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmaktadır” deniliyor.
MÜŞAVİRLİK NE DİYOR?
Genelgede ayrıca, sahte hizmet belgesi ibraz ederek emeklilik işlemlerini başlatan ve/veya sonuçlandıranların, kendilerine bağlanan aylıklar geri istenildiği gibi, kişinin yatırdığı primler ise 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 81’inci maddesi uyarınca iade edilmeyip, kuruma gelir olarak kaydedilmesinin öngörüldüğü açıklanıyor. SGK Hukuk Müşavirliği’nin konuyla ilgili 18.09.2014 tarihli mütalaasında 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 81’inci maddesinde yer alan “Hukuka veya ahlaka aykırı bir sonucun gerçekleşmesi amacıyla verilen şey geri istenemez. Ancak, açılan davada hakim, bu şeyin devlete mal edilmesine karar verebilir” hükmüne atıfta bulunuluyor.
SGK, bu konuda izleyeceği tutumunu şu şekilde özetliyor:
PRİMLER KURUMA KALACAK
“Buna göre, sözleşmeli/sözleşmesiz ülkelerdeki sigortalılık sürelerini 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmak için sahte yurtdışı hizmet belgesi sunduğu belirlenen sigortalılar hakkında soruşturma raporu bulunup bulunmadığına bakılmaksızın Hukuk Müşavirliğinin görüşü doğrultusunda işlem yapılarak borçlanma karşılığı ödenen miktarın, aylık bağlanmış ise yersiz ödemeye mahsup edildikten sonra kalan borçlanma tutarının Kuruma gelir kaydedilmesi ve Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekmektedir.”
Bu genelgenin yayım tarihinden önce sahte hizmet belgesi sunarak yurtdışında sözleşmeli/ sözleşmesiz ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlanıp, borçlanma bedeli iade edilen sigortalılar ile borçlandıkları süreler dikkate alınarak aylık bağlanan sigortalılara yersiz olarak ödenen aylıklar ile ilgili 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesine göre işlem yapıldıktan sonra kalan miktarı iade edilen sigortalılar hakkında bu genelge hükümlerinin uygulanmayacağı da verilen bilgiler arasında yer alıyor.
Önce çalışıp sonra borçlanacaktınız
Kazım Yeşilova
TÜRKİYE’de sigortalı işe girmeden önce yurtdışı borçlanması yaparak işlemlere tersinden başlatmışsınız. Verdiğiniz bilgiye
göre, 14.7.2014’te borçlanmak için müracaat ettikten sonra 1.8.2014 ile 15.8.2014 tarihleri arasında iki hafta çalışmışsınız. Dolayısıyla sizin yurtdışındaki süreleriniz, SSK yerine Bağ-Kur’da değerlendirilecektir.
Tabii ki, Türkiye’deki sigorta girişiniz ve sigortalı çalıştığınız süreleriniz geçerli sayılacaktır. Ancak borçlandığınız yurtdışı süreleriniz buna rağmen, SSK’ya geçmeyeceği gibi, bu süreler emekliliğinize yetecek kadarsa, o zaman aylığınız da Bağ-Kur’dan bağlanacaktır.
Eğer Bağ-Kur yerine SSK’dan emekli olmak istiyorsanız, borçlanma başvurunuzu iptal edip yeniden borçlanma başvurusu yapmanız gerekiyor. Ancak o zaman yurtdışındaki süreleriniz SSK’da değerlendirilir.
NASIL HESAPLANACAK
Eşiniz de, Almanya’da çocuk doğumundan dolayı namına emeklilik primi yattığı 2.4.1991 tarihi, SGK tarafından sigorta başlangıcı olarak kabul edileceği için 52 yaş ve 5.525 gün şartlarına tabi olur. Eğer Almanya’ya geldiği 1989 yılından itibaren başlayan ev kadınlığı süresini borçlanırsanız yaş şartı 51 veya 50’ye çekilir, gün sayısı da 5.450 veya 5.375 güne kadar düşebilir. Ödeyeceği borç miktarını, doldurması gereken gün sayısının günlük borç miktarı olan 12,82 TL ile çarpmak suretiyle hesaplayabilirsiniz. Eşiniz Türkiye’de bir süreliğine (1-2 hafta) 4/a sigorta koluna tabi bir işyerinde çalışarak sigorta girişi yaparsa, yurtdışındaki süreleri bu kuruma gider ve aylığını da SSK bağlar. Sigorta girişi yapmadan borçlanma yaparsanız, yurtdışı süreleri Bağ-Kur’a gider. Bu durumda eşiniz ya 7.200 gün veya 15 yıl ve 5.400 gün şartlarına göre emeklilik hakkını kazanır.
Hem SSK’ya hem Emekli Sandığı’na tabi hizmetlerim var
Nuri Gülay - Almanya
TÜRKİYE’de sigorta başlangıcınız 15.9.1990 olması nedeniyle, 52 yaş ve 5.525 gün şartlarına tabisiniz. SSK’ya tabi 155 gününüz, Emekli Sandığı’na tabi 5 yıllık hizmetinizle birleştirildiğinde toplam prim ödeme süreniz 1.955 gün yapıyor. 5.7.2011 ile 30.7.2011 tarihleri arasında SSK’ya bağlı 25 gün çalıştığınız için yurtdışındaki süreleriniz 4/a sigorta kolunda, yani SSK’da değerlendirilecektir. Eksik kalan 3.570 günü yurtdışı sürelerinizden borçlanmalısınız. Bunun için ödeyeceğiniz borç miktarı 45.768 TL tutacaktır. Bu parayı yatırdıktan sonra yaş şartını dolduracağınız 1.1.2023 tarihinde aylık talebinde bulunabilirsiniz.
En kolayı 3.600 gün üzerinden emekli olmak
Suzan İncili
TÜRKİYE’den emekli olmak için, Almanya’da 18 yaşından sonra geçen ev kadınlığı sürenizi borçlanabilirsiniz. 1980’de işe başladığınıza göre, Türkiye’de 3.600 gün şartına göre emekli olabilirsiniz. Alman vatandaşlığını ne zaman aldığınızı bildirmemişsiniz, ancak yurtdışı borçlanmada Mavi Kart aldığınız tarihten önceki süreleriniz dikkate alınır. 3.600 gün için 46.152 TL borç ödemeniz gerekiyor. Borçlanma işlemini başlatmadan önce Türkiye’ye bizzat gidip, 1-2 hafta sigortaya tabi bir işte çalışarak SSK’ya giriş yapmanız gerekiyor. Borçlanma işlemlerinizi bundan sonra başlatmanızda fayda var.
Almanya’da yüzde 70 iş kaybınız Türkiye’de de SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylanması halinde, maluliyetinizin başladığı tarihten önceki 1.800 günü borçlanmak suretiyle, maluliyet aylığı almaya hak kazanabilirsiniz. Ancak bu yolla emekli olmak daha zor ve zahmetli. Sizin için en iyisi ve en kestirme yoldan emekli olmak, 3.600 günü borçlanmaktan geçiyor.
Borçlanma için neden yıl sonunu bekliyorsunuz
Mehmet Varak – Almanya
EMEKLİLİK için 47 yaş 5.150 gün şartlarına tabisiniz. Türkiye’de sigortaya tabi bir işte çalışarak sigorta girişi alırsanız ve ardından da yurtdışı borçlanması yaparak 66.023 TL tutarındaki borcunuzu öderseniz, hemen aylık talebinde bulunma hakkınız var. Başvuruyu 2015 sonunda yapmak istediğinizi belirtiyorsunuz. Aslında şimdiden borçlanma başvurusunda bulunmanın önünde bir engeliniz olmadığı gibi, 1 Temmuz 2015’ten sonra başvurursanız, 69.937 TL, yani yaklaşık 4 bin TL fark ödemeniz gerekiyor.
FAZLA ÖDEME
Asgari günlük borçlanma miktarı yerine, bunun iki veya üç katı bir günlük miktar üzerinden borçlandığınız takdirde, bağlanacak emekli aylığınızın da iki veya üç kat artıp artmadığını soruyorsunuz. Hayır, daha yüksek bir günlük miktar üzerinden borçlanma yapmanız, aylığınızın artması yönünde etkisi olur, ancak bu etki borçlanma miktarı artışıyla ile doğru orantılı değildir. Yani iki kat üzerinden ödeme yaptığınız zaman aylığınız iki kat artmaz, olsa olsa 50-100 TL arasında bir artış söz konusu olur.
Eksik süreleriniziçalışarak tamamlamalısınız
Asil Babür – Almanya
25 yıl sigortalılık süresi, 56 yaş ve 5.825 gün şartlarına tabisiniz. Türkiye’deki 180 günlük sigortalı gününüz düşülürse, eksik kalan 5.645 günü, Alman vatandaşlığını geçtiğiniz 1.6.2010 tarihinden önceki yurtdışı sürelerinizden borçlanmalısınız.
Borçlanabileceğiniz sürenin toplamı 11 yıl 4 ay, yani 4.080 gün yapıyor. Geçen yıl çıkarttığınız Mavi Kart’la borçlanma işleminizi başlatabilirsiniz. Ancak SGK tarafından dikkate alınabilecek tüm günlerinizi borçlansanız dahi, tam emekli olabilmek için 1.805 gün eksik süreniz çıkacaktır. Bu süreyi ileriki bir dönemde ya Türkiye’de çalışarak veya ikametinizi Türkiye’ye naklettikten sonra isteğe bağlı prim yatırmak suretiyle tamamlayabilirsiniz. Veya yeniden Türk vatandaşlığına geçerseniz, bu süre kadar Almanya’da çalıştıktan sonra ikinci borçlanma başvurusuyla eksik günlerinizi de tamamlayabilirsiniz.
Sigortalı sürem yok, nasıl emekli olurum
Ufuk Şenay / Köln - Almanya
TÜRKİYE’de sigortalı bir işte bir süre çalışarak sigorta girişi yaptıktan sonra, yurtdışı borçlanma yoluyla serbest meslek yaptığınız döneme ait 9.000 günü borçlanarak aranan gün şartını yerine getirirseniz, emekli olabilirsiniz. Almanya’da sigortalı süreniz olmadığı ve bu ülkeye geldiğinizden bu yana süreleriniz öğrencilik ya da serbest meslekle geçtiği için, Türkiye’deki sigorta girişiniz, size tahakkuk ettirilecek borcu ödediğiniz tarihten itibaren borçlandığınız gün sayısı kadar geri gidilmek suretiyle bulunur. Yaş şartı da buna göre tespit edilir. Eğer 9.000 gün borçlanırsanız, 52 yaşında aylık talebinde bulunabilirsiniz. 9.000 gün için ödemeniz gereken borç miktarı 115.380 TL tutar.
Çifte vatandaş olan eşiniz de 41 yaş ve 5.000 şartlarına tabi. Yani, eşiniz 1.9.1984’ten itibaren başlayan sigortaya tabi çalışma süresinden 5.000 gün borçlanarak ve karşılığında 64.100 TL yatırarak emeklilik hakkını elde edebilir. Bu durumda parayı yatırır yatırmaz ve Almanya’daki çalışmasını sonlandırması şartıyla hemen aylık talebinde bulunabilir.