Serbest çalışanlar malul aylığı alabilir mi?

Serbest çalışanlardan batı eyaletlerinde yaşayanlar bu haktan yararlanabilmek için prim miktarını ya aylık 613 euro (doğuda bu miktar asgari prim miktarı 586 euro kesiliyor) üzerinden, yani asgari düzeyden seçebilirler ya da kazançlarına göre prim yatırabilirler. Serbest girişimciler, kendi namına ve hesaplarına çalışmaya başladıkları ilk üç yıl içinde asgari prim miktarının yarısını yatırmak koşuluyla da Alman Emeklilik Sigortası’na üye olabiliyorlar. Zorunlu emeklilik sigortası koluna ek masraf yapmadan ve sağlık kontrolü yapılmaksızın dahil olan serbest çalışanlar, Alman Emeklilik Sigortası’ndan emekli olmaları halinde sağlık sigortası priminin yarısı emeklilik kurumu tarafından karşılanacaktır.

RÜRUP EMEKLİLİĞİ
Serbest çalışanlar, yasal sağlık sigortasına prim yatırarak yaşlılık dönemi için yatırım yapabilecekleri gibi örneğin ‘Rürup’ gibi klasik emeklilik veya fonlara bağlı özel emeklilik sigortası nezdinde tasarrufta bulunabilirler. Bu yolla ilerisi için yapılan yatırıma istinaden gelecekte ne kadar aylık bağlanacağı ise yatırılan prim miktarına ve sigorta poliçesinde yer alan koşullara bağlı olarak belirleniyor. Yatırılacak prim miktarını herkes kendisi belirlenebiliyor. Uzmanlara göre, kişiler prim miktarını genellikle kendi kazançlarına ve ödeme güçlerine göre belirleyebildikleri gibi istedikleri zaman prim miktarını düşürebiliyor veya yükseltebiliyorlar. Uzmanlar, ‘Rürup Özel Emeklilik’ modelinin sadece yaşlılık aylığı içerdiğini, hak sahibi dul ve yetimler için bir gelir güvencesini otomatikman kapsamadığını, bunun için ek prim yatırmak gerektiğini de hatırlatıyor.

PRİM GİDERLERİNE
VERGİ KOLAYLIĞI

Serbest meslek erbaplarına, gerek yaşlılık güvencesi amaçlı yatırımlar gerekse maluliyet aylığı konusunda karar vermeden önce uzmanlardan danışmanlık hizmeti almaları öneriliyor. Bunun için Alman Emeklilik Sigortası (Deutsche Rentenversicherung Bund) uzmanlarına veya ikâmet ettikleri bölgedeki Tüketicileri Koruma Merkezi’ndeki emeklilik danışmanlarına başvurabilirler.

NE KADARI MUAF SAYILIYOR?
Vergi uzmanlarından alınan bilgiye göre, yaşlılık dönemine güvence amaçlı yatırım ve tasarruflar, özel harcama kalemi adı altında vergiden düşülebiliyor. Söz konusu vergi kolaylığı Alman Emeklilik Sigortası ve Rürup Emeklilik hesabına yatırılan primler için geçerli. Vergi Ödeyenler Birliği’nden verilen bilgiye göre, 2022 yılı için 25 bin 639 euroya kadar gider beyan edilebiliyor. Bunun en fazla yüzde 94’ü vergiden düşülebiliyor. Yapılan hesaba göre, tek yaşayan bir serbest girişimci 24 bin 101 euroya kadar yaşlılık dönemine dönük yaptığı tasarrufu özel harcama kalemi olarak vergiden düşebiliyor. Evlilerde ise bu miktar iki katına, yani 48 bin 202 euroya çıkıyor. Geçen yıl ise yaşlılık güvencesi amaçlı tasarrufların sadece yüzde 92’si vergiden muaf sayılıyordu. Diğer bir ifadeyle, 2021 vergi yılında tek yaşayanlar 23 bin 724 euroya kadar vergi indiriminden yararlanabiliyordu.

2040’TAN İTİBAREN YÜZDE 100 VERGİYE TABİ
Alman Emeklilik Sigortası’nın federal düzeydeki yetkilisi Dirk von der Heide, Almanya’da emekli aylıklarının vergiye tabi olduğunu hatırlatarak gerek yasal emekli aylığı gerekse Rürup Özel Emeklilik kapsamında bağlanan aylıkların vergilendirme oranının, emekliliğin başladığı yıla göre belirlendiğini vurguladı. Örneğin 2021’de ilk kez emekli aylığı bağlananların bundan böyle gelirlerinin yüzde 81’i vergiye tabi sayılacak. Bu oran, daha sonraki yıllarda emekli olanlar için her geçen yıl kademeli olarak artırılıyor. Mevcut yasal düzenlemelere göre, 2040’tan itibaren bağlanan emekli aylıkları ise yüzde 100 vergiye tabi olacak.

AŞISIZ İŞSİZLERE
DESTEK VAR MI?

Almanya’da koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında herkese aşı zorunluluğu yoğun bir şekilde tartışılırken, ülke genelindeki insidans değeri 1000’i aştı. Alınan son tedbirlere göre, sağlık sektöründe çalışanlar için aşı zorunluluğu getirildi. Federal hükümetin aldığı karar uyarınca 15.03.2022 tarihine kadar aşı yaptırmayan hastane, bakım ve huzurevi personelinin sağlık sektöründe çalışmalarına izin verilmeyecek. Şimdi ise en çok bu iki konu merak ediliyor; Sağlık kuruluşları, aşı yaptırmayan personeline karşı nasıl bir tutum izleyecek? Onları ücretsiz izne mi gönderecekler, yoksa işlerine son mu verecekler?
Birçok sağlık kuruluşun bu konuda nasıl bir tutum izleyeceğini yakın zamanda kendilerine bir yol haritası çizerek belirlemesi bekleniyor.

YAPTIRIM UYGULANMAYACAK
Peki işine son verilen veya kendi rızasıyla işten ayrılan aşısız sağlık personeli işsizlik parası hakkını da kaybedecek mi veya kendilerine bu konuda herhangi bir yaptırım uygulanacak mı?
İş hukuku uzmanı avukatları bu konuda hemfikirler ve diyorlar ki; “Hayır, koronavirüs aşısı yaptırmadığı için işinden olanlara işsizlik parası konusunda herhangi bir yaptırım uygulanmayacak. Çünkü bu kişiler, iş yerlerini kaybetmelerinde kendi paylarına düşen bir kusur yok. Tek sorun, kendilerinden yasal yoldan istenilen bir belgeyi ibraz etmemeleri.”
Aşı yaptırmadıkları için işinden olan sağlık çalışanlarına yönelik yaptırım uygulanacağına dair iş ajanslarına ve Job Center’lere herhangi bir talimat verilmediği de öğrenildi.

AŞISIZLAR İŞE GİDEBİLECEK Mİ?
Hayır... Aşı olmayan sağlık personelinin 16.03.2022’den itibaren işe gitmelerine izin verilmeyecek. Bu kişiler ilk etapta ücretsiz izinli sayılacak. Ancak şu unutulmamalı; Bundan sonra da koronavirüs aşısına karşı olan sağlık çalışanları başka bir yerde de iş bulamayacakları gibi yakın zamanda kendi iş yerinden de çıkış almaları bekleniyor. Kısa adı DKG olan Alman Hastaneler Birliği de yaptığı açıklamada, kendilerinden ibraz etmeleri istenen aşı belgesini getirmeyen sağlık çalışanlarını ağır yaptırımların beklediğini duyurdu. Sağlık daireleri ise aşısız personelin iş yerine gelip çalışmalarına yasak getirmeye hazırlanırken işverenler ise aşı yapmayı reddeden çalışanlarına ücretsiz izin vermekle yükümlü kılındı.

DEVAM EDECEK: İŞE ALIMLARDA ‘AŞINIZ VAR MI’ DİYE SORULABİLECEK Mİ?