‘Sağmal inek değiliz’

KORONA krizi Avrupa Birliği’ni yeniden bir dağılmanın eşiğine getirdi. Salgının İtalya, İspanya ve Fransa’yı kasıp kavurduğu sırada diğer AB ülkeleri “Aman bize bulaşmasın” mantığıyla hemen sınırlarını kapattı. İtalya ve İspanya’da hastalar hastane koridorlarında ölümle pençeleşirken, salgını hafif geçiren Almanya, Avusturya gibi ülkeler yoğun bakım yataklarını boş bekletti. “Herkes kendi başının çaresine baksın” yaklaşımı Avrupa’ya olan inancı sarstı. “Hani nerede kaldı Avrupa dayanışması” eleştirileri üzerine Almanya sembolik olarak İtalya ve komşusu Fransa’dan sadece birkaç hasta alarak durumu düzeltmeye çalışsa da Almanya karşıtı havayı frenleyemedi.

ŞİMDİ DE YARDIM PAKETİ
Korona salgını Avrupa ekonomisini de vurdu. Salgını ağır geçiren İtalya ve İspanya bundan en büyük payı aldı. Salgın sırasında beklenilen dayanışmanın yaşanmadığı Avrupa Birliği, salgının yol açtığı derin ekonomik krizle dağılmanın eşiğine geldi. Şimdi AB ekonomik yardım paketleriyle bu dağılmayı önlemek istiyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 750 milyar Euro’luk bir ek yardım planı hazırladı.
AB Komisyonu finans piyasalarından AB garantisiyle 750 milyar Euro para toplayacak. Bu paraları korona krizinden en çok etkilenen ülkelere belirli şartlar altında dağıtacak. Şartların başında paraların sağlık sektörüne, eğitime ve modern altyapı yatırımlarına harcanması geliyor. 750 milyar Euro’nun 500 milyar Euro’su hibe edilecek, 250 milyar Euro’su ise geri ödeme kaydıyla kredi olarak verilecek. Yardımdan en fazla yararlanacak ülkelerin başında ise İtalya ve İspanya geliyor. İtalya hibe ve kredi olarak 173 milyar Euro, İspanya 140 milyar, Polonya 64 milyar, Fransa 39, Almanya 29 milyar Euro alacak. Koronadan etkilenmeyen Yunanistan, Romanya, Çek Cumhuriyeti gibi ülkeler de ekonomik kriz nedeniyle yardımlardan pay alacak.

‘MUHTEŞEM BİR SİNYAL’
AB Komisyonu Başkanı von der Leyen’in planı İtalya, İspanya ve Fransa tarafından sevinçle karşılandı. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte planı “Brüksel’den muhteşem bir sinyal” diye niteledi ve müzakerelerin hızlandırılıp, kaynakların serbest bırakılmasını istedi. Plana kendilerini “Tasarrufçu Dörtlü” olarak adlandıran Avusturya, Hollanda, İsveç ve Danimarka karşı. Dörtlü, alınacak paraların borç olarak verilmesini ve alan ülkeler tarafından geri ödenmesini istiyor. Yardım planının geçmesi için 27 AB ülkesinin onayı lazım. Plana Almanya hükümeti sıcak bakıyor. Ancak Almanlar AB adına alınacak 750 milyar Euro borcu kim ödeyecek diye soruyor. Sonunda bu borçlar AB’nin ortak borcu olacak. İtalyanların, İspanyolların borcuna Almanlar da ortak olacak. Almanlar yabancı ülkelerin borcuna ortak olmak istemiyor. “Biz her krizde sağmal inek olmak istemiyoruz” diyorlar.
Ayrıca bu paralardan koronaya karşı yeterli önlem almayan İtalya ve İspanya’nın en çok yararlanacak olmasına da tepkililer. Özellikle Doğu Almanya eyaletleri bu nedenle Başbakan Merkel’in ortak korona önlemleri planına kafa tutuyor. Yine kendilerinin yalnız bırakılacağı, paraların başkalarına gideceği görüşündeler. Euro krizinde olduğu gibi “Önce büyükler kurtarılıyor. Küçüklere sıra gelinceye kadar paralar bitiyor” diyorlar. Ama öte yandan Almanya, AB ve Euro’dan en kazançlı çıkan ülkelerin başında geliyor. AB’nin dağılmasından en büyük zararı görecek olanlar da Almanlar olacak. Bakalım hükümet bu konuda kamuoyunu ikna edebilecek mi?