Sabır gerektiren yol

Sırbistan'da yollar güvenli. Sınır polisinin Türk yolculardan çorba parası talebi de eskilerde kalmışa benziyor. Ancak bu yıl Sırbistan’da izincileri başka bir sıkıntı bekliyor. Sırbistan’da bu yıl otoyol ve köprüler onarılıyor. Yaz sezonunda uzun kuyrukların oluşması kaçınılmaz görünüyor. Özellikle başkent Belgrad’a girerken, Sava nehri üzerindeki Gazela köprüsü tam bir şantiye alanı gibi.

Köprü üzerinde sadece üç şerit trafiğe açık. Şehiriçi ve otoyol bağlantısında tam bir kavşak olan bu köprüde şimdi bile çok uzun kuyruklar oluşuyor. Biz köprüyü bir saatte geçebildik. Yaz sezonunda bu köprüde çok daha uzun kuyrukların oluşacağından korkan Sırp trafik polisi yetkilileri izincilerden bu yaz sezonunda herşeyden önce çok sabırlı olmalarını istediler. Sırp trafik yetkilileri izincilere bu köprüden geçişi sabahın erken saatlerine ve hafta sonlarına denk getirmelerini tavsiye ettiler.

OTOBAN İNŞAATI
Macaristan’dan Sırbistan’a girişte, Belgrad’a kadar otoban inşaatı var. Bu yol üzerinde de otoyol sık sık tek şeride düşüyor. Belgrad’tan Niş’e, Niş’ten Makedonya sınırı Preşevo’ya kadar bir çok noktada otoyol onarım ve bakım çalışmaları yapılıyor. Sırbistan Trafik Dairesi Başkanı Slavisa Matic, son 20 yıldır otoyollarda onarım çalışması yapılmadığını, bakım çalışmalarının büyük olmasının bundan kaynaklandığını söyledi ve “Sırbistan’dan geçecek olan Türklerden bu sezon sabırlı olmalarını diliyoruz” dedi.

YENİ TRAFİK YASASI
Sırbistan’da geçen yıl yürürlüğe giren trafik yasasına göre polis artık para tahsil edemiyor. Polis trafik kurallarını ihlal eden sürücüye sadece ceza yazabiliyor. Bu uygulama polisin rüşvet almasını önlemek için düşünülmüş. Ancak polis trafik kurallarına uymayan sürücünün belgelerine el koyuyor ve sürücü para cezasını banka ya da postaneye yatırıp polise makbuzu göstererek, belgelerini geri alabiliyor ve ondan sonra yola devam edebiliyor. Yeni trafik yasası can yakacağa benziyor. Gerçi Belgrad’ta görüştüğümüz Sırbistan Trafik Dairesi Başkanı Slavica Matic, hafif trafik ihlallerinde izincilere toleranslı davranılması yönünde polise talimat verildiğini, ama genel trafik kontrollerinde herkese eşit davranılacağını söyledi. Fakat yine de polisleri rüşvete davet etmemek için trafik kurallarına sıkı sıkıya uymakta yarar var.

OTOYOLDA ARAÇTAN İNMEYİN
Sırp trafik kurallarına göre 24 saat farları açık bulundurmak, ön ve arka koltuklarda kemer takmak zorunludur. Araç kullanırken cep telefonu ile konuşmak yasaktır. 3 yaşından küçük çocuklar için çocuk koltuğu ve araçta sarı fosforlu yelek bulundurma zorunluğu var. Otoyolda arıza veya kaza gibi durumlarda araçtan inilmesi halinde, kesinlikle fosforlu yeleğin giyilmesi gerekiyor. Aksi takdirde ağır cezası var. Otoyolda yapılan trafik kontrollerinde de görevli polisin izni olmadan araçtan inmek yasak.

HAFİF VE AĞIR CEZA
Sırbistan’da trafik ihlalleri hafif ve ağır olmak üzere iki kategoriye ayrılıyor. Otobanda hız sınırını 40 km’ye kadar aşmak hafif, 40 km’den fazla aşmak ise ağır trafik cezasına giriyor. Hız sınırını 20 km’ye kadar aşmanın cezası 3 bin Dinar, yaklaşık 30 Euro. 20 ile 40 km arasında aşmanın cezası 5 bin Dinar, yaklaşık 50 Euro. 41 km’nin üzerinde aşmanın cezası ağır trafik suçuna giriyor ve bu durumda sürücü mahkemeye çıkarılıyor. Yasa sınırı 41 ile 60 km arasında aşan sürücülere 6 binle 20 bin Dinar, yaklaşık 60 ile 200 Euro, 61 ile 80 km arasında aşan sürücülere 15 binle 30 bin Dinar, yaklaşık 150 ile 300 Euro arasında para cezası öngörüyor. 81 km ve daha fazla aşan sürücülere ise 15 günden başlayan hapis cezaları uygulanıyor. Mahkeme hapis cezası yerine 100 ile 120 bin Dinar arasında, yaklaşık bin ve bin 200 Euro, para cezası da verebilir. Emniyet kemerinin bağlı olmaması halinde para cezası 5 bin Dinar. Farlar açık değilse, 3 bin Dinar. Direksiyonda telefonla konuşmanın cezası 5 bin Dinar. Cezalar döviz olarak alınmıyor. Sırbistan’da polis elinde radarla belirli noktalarda pusuya yatarak hız kontrolü yapıyor, ancak radar donanımlı sivil polis araçları da görev yapıyor. Otoban gişelerinin çıkışında polis bekliyor ve hız sınırını aşan sürücüleri burada kenara çekip ceza yazıyor.

ARIZADA DİKKAT
En çok şikayet konusu olan, araç tamiri, yolda kalma gibi durumlarda sadece Sırp Otomobil Kulübü (AMCC) ile irtibata geçmek gerikyor. AMCC aynı zamanda, Almanya ADAC, Avusturya ÖAMTC, İsviçre TCS, Fransa ACTA, Hollanda ANWB, İskandinav ülkeleri SOS, Belçika TCB, İngiltere AA otomobil klüplerine ait üyelikleri kabul ediyor. Gerektiğinde AMCC otomobil kulübüne Sırbistan sınırları içinde her 24 saat ulaşmak mümkün. Telefon santralinde Türkçe, Sırpça, Almanca, İngilizce ve Arapça dillerinde hizmet verilmektedir. Adı geçen otomobil kulüpleri dışında üyelikleri bulunan sürücülerin de AMCC hizmetlerinden ücret karşılığı yararlanmaları mümkün. ADAC, artı üyeliği (ADAC Plusmitgliedschaft) bulunan sürücülerin 200 Euro’ya kadar varan çekici ve arıza masrafını karşılıyor. Sırp Otomobil Kulübünü çağırdığınızda, gönderilecek çekicinin plakasını isteyin. Siz yolda beklerken, bazen sahte servis elemanları gelip AMCC’den olduğunu söyleyebilir. ADAC’nin Belgrad’ta Almanca konuşan acil servis bürosu var. Niş’le Bulgaristan sınırı arasında tabelasında ADAC yazan özel tamirhaneler bulunuyor. Bunlar sahte. Sahte ADAC tuzağına düşmeyin.

GEÇERLİ BELGE VE DÖVİZ
Sırbistan transit vize istemiyor. Transit vize muafiyeti 5 gün. 5 gün içinde ülkeden çıkmak gerekiyor. Geçerli pasaport şart. Süresi geçmiş pasaportla veya pasaportta tahrip varsa, yolcu kapıdan geri çevriliyor. Sırbistan kimlik kartıyla da içeri bırakmıyor.

Sırbistan gümrük mevzuatına göre seyahat eden yabancılar diledikleri miktarda döviz bulundurabilmektedir. Ancak 10 bin Euro üzeri miktarın ülkeye girişte yazılı beyan edilme zorunluluğu var. Beyan edilmemiş 10 bin Euro’nun üzerindeki paraya gümrük polisi çıkışta el koyuyor. Geçen yıl Türk yolculardan el konulan para miktarı 777 bin 500 Euro, 590 bin Danimarka Kronu ve 16 altın bilezik.

MUTLU İZİN DÖNEMİ
Belgrad Büyükelçimiz Ali Rıza Çolak, vatandaşların trafik kurallarına mutlaka riayet etmelerini, 10 bin Euro’nun üzerinde para varsa, bunu girişte beyan etmelerini, süresi geçmiş pasaportla yola çıkmamalarını tavsiye etti. Vatandaşları dinlenerek yolculuk etmeye çağıran Büyükelçi Çolak, “Vatandaşlarımızın huzurlu, mutlu bir izin dönemi geçirmelerini diliyorum” dedi.

OTOYOL ÜCRETİ
Sırbistan güzergahı 460 km civarında. Otoyollar ücretli. Otoyola girişte kart çekiliyor, ödeme otoban çıkışındaki gişelerde yapılıyor. Yanlışlıkla TIR gişesine girmeyin, fazla para alırlar. Gişelerde resimli olarak otoban ücretleri hakkında Dinar ve Euro olarak tabelalar asılı. Otoban ücreti Euro olarak da ödenebiliyor. Ancak Sırbistan’a girişte para bozdurmak en doğrusu. 1 Euro 97.20 Dinar. Otoban ücretlerini ve benzini Dinarla ödemek karlı. Benzin istasyonları Euro’yu çok düşük kurdan hesap ediyor. Hırvatistan’dan Sırbistan’a Batrovci sınır kapısından giriliyor. Sınırdan başkent Belgrad 108 km. Belgrad’a kadar otoyol ücreti 340 Dinar veya 3.50 Euro. Belgrad Niş arası 240 km ve otoyol ücreti 730 Dinar veya 8 Euro. Macaristan sınırından Belgrad’a otoyol ücreti 810 Dinar veya 9 Euro. Niş Makedonya arası 210 Dinar veya 2 Euro. Niş Bulgaristan arası otoyol olmadığı için ücretli değil.

HANGİ YOL
Niş’te otoyol gişelerinden çıktıktan hemen sonra Türkiye güzergahı ikiye ayrılıyor. Biri Makedonya Yunanistan, diğeri ise Bulgaristan üzerinden. Makedonya üzerinden gideceklerin Selanik-Skopje (Üsküp), Bulgaristan üzerinden gideceklerin Sofya istikametini takip etmeleri gerekiyor. Niş Makedonya arası yol yaklaşık 90km ve bakımlı. Niş Selanik arası 415km, İstanbul bin 5km. Niş Sofya 160km, İstanbul ise 730km.
BENZİN ÜCRETLERİ
Euro Benzin 95: 135.90 Dinar
Benzin 95: 129.40 Dinar
Diesel: 123.90 Dinar
Euro Diesel: 137.50 Dinar

ÖNEMLİ TELEFONLAR
T:C: Belgrad Büyükelçiliği Krumnska Br.1 11000 Belgrade
Tel: 00381 11 333 24 00 (10 hat)
Konsolosluk Şubesi: 00381 11 333 24 44
Polis: 92
İtfaiye: 93
İlk yardım: 94
Sırbistan Otomobil Kulübü (AMCC): 0038111987
ADAC Belgrad: 38111 333 1111

SIRPÇA SÖZLÜK
Türkçe okunuşuyla
Dobar dan: İyi günler
Dovijenya: Hoşçakalın
Hvala: Teşekkürler
Hılep: Ekmek
Kafa: Kahve
Meso: Et
Govece: Sığır eti
Yağnece: Kuzu eti
Pilece: Piliç